Τῇ ΙΓ’ (13ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου.

Ὁ δὲ Ἄγγελος εἶπε· «Πράγματα τὰ ὁποῖα βούλεται ὁ Θεὸς νὰ τελειώσῃ, ποῖος ἄνθρωπος δύναται διαφοροτρόπως νὰ ποιήσῃ;». Ταῦτα ἀκούσας ὁ Ἅγιος, τὸ πρωῒ συνάξας τοὺς Πατέρας τοῦ Μοναστηρίου, τοὺς εἶπε τὴν ὀπτασίαν ἐκεῖνοι δὲ ἀκούσαντες ἔκλαυσαν λυπούμενοι, διότι μέλλει νὰ τοὺς ἀφήσῃ ὁ Ἅγιος. Αὐτὸς δὲ μὲ διδακτικοὺς λόγους τοὺς παρηγόρησε καὶ τοὺς ἐδίδαξεν, ὅσα ἦσαν τὰ συμφέροντα. Διδάσκοντος τοῦ Ἁγίου ἔφθασε καὶ ὁ Πατριάρχης Φλαβιανὸς καὶ ἰδὼν τὸν Ἅγιον ἐχάρη, διότι δὲν εἶχεν ἴδει αὐτὸν ἄλλοτε καὶ μετὰ χαρᾶς τοῦ εἶπε· «Ἐγώ, ὦ τιμιώτατε καὶ φιλοσοφώτατε ἄνθρωπε, εἶχα καὶ πρότερον διάθεσιν καὶ ἐπιθυμίαν νὰ σὲ ἀπολαύσω καὶ νὰ ἴδω τὴν σεβασμίαν σου κεφαλήν, ἀλλ’ ἀπὸ πολλὰς συγχύσεις τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἔλαβον καιρόν· ὅμως εὐχαριστῶ τὸν Θεόν, ὅστις μὲ ἠξίωσε κἂν τώρα νὰ σὲ ἴδω, καὶ μάλιστα διότι ὁ Θεὸς μὲ ἔστειλε διὰ νὰ σὲ ὁδηγήσω εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μου, καθόσον ἐφάνη εἰς ἐμὲ Ἄγγελος Κυρίου καὶ μοῦ εἶπε νὰ σὲ καλέσω νὰ ἔλθῃς μετ᾽ ἐμοῦ, νὰ σὲ χειροτονήσω Ἱερέα. Μὴ λοιπὸν φανῇς ἐναντίος εἰς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ». Τότε ὁ Ἅγιος τὸν παρεκάλεσε νὰ μείνῃ ἐκεῖ νὰ λειτουργήσῃ τὴν ἡμέραν ἐκείνην εἰς τὸ Μοναστήριον, ἵνα μεταλάβωσιν οἱ Ἅγιοι Πατέρες καὶ νὰ λάβουν καὶ τὴν εὐλογίαν του.

Ἐλειτούργησε λοιπὸν ὁ Πατριάρχης κατὰ τὴν αἴτησιν τοῦ Ἁγίου, τὸ δὲ πρωΐ, ὅταν ἐκίνησεν ὁ Ἅγιος νὰ ὑπάγῃ ὄπισθεν τοῦ Πατριάρχου, ἔγινε πρᾶγμα λύπης καὶ δακρύων ἄξιον. Συνήχθησαν οἱ Πατέρες κύκλῳ τοῦ Ἁγίου καὶ θρηνοῦντες μετὰ δακρύων παρεκάλουν νὰ μὴ τοὺς ἀφήσῃ ὀρφανούς, ὀνομάζοντες αὐτὸν πατέρα καὶ διδάσκαλον. Τέλος ἰδὼν ὁ Πατριάρχης τὰ δάκρυά των, τοὺς ὡμίλησε λόγους παρηγορητικοὺς καὶ ἀπεχωρίσθησαν. Ὅταν δὲ ἤκουσαν οἱ Ἀντιοχεῖς, ὅτι ἔρχεται ὁ Ἅγιος, ἐξῆλθον πάντες οἱ κάτοικοι νὰ προϋπαντήσουν τὸν Ἅγιον, διὰ νὰ λάβωσι τὴν εὐχὴν καὶ εὐλογίαν του, οὐχὶ δὲ μόνον ἡ Ἀντιόχεια, ἀλλὰ καὶ ὅλα τὰ περίχωρα τὸν προϋπήντησαν μετὰ πίστεως. Κατὰ δὲ τὴν ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν ἔμελλε νὰ χειροτονηθῇ ὁ Ἅγιος, ἔγινε θαῦμα παράδοξον, διότι ὅλοι οἱ Ἱερωμένοι καὶ οἱ καθαροὶ Χριστιανοί, οἱ εὑρεθέντες εἰς τὴν χειροτονίαν, εἶδον ὀφθαλμοφανῶς περιστερὰν λευκήν, ἥτις ἐπέτα εἰς τὸ ἅγιον Βῆμα· καὶ ὅταν ἐξεφώνησεν ὁ Πατριάρχης τὸ «Ἡ θεία Χάρις κ.τ.λ.», κατέβη ἡ περιστερὰ ἐκείνη καὶ ἐκάθησεν εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ Ἁγίου· ἦτο δὲ αὕτη ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ἐγένετο ἡ χειροτονία τοῦ Ἁγίου εἰς μὲν Διάκονον κατὰ τὸ ἔτος τοη’ (378), Ἱερέα κατὰ τὸ ἔτος τπγ’ (383) καὶ αἱ δύο αὗται χειροτονίαι ἐτελέσθησαν ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Ἀντιοχείας Φλαβιανοῦ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Εἰς τὸν ἐν τῷ «Νέῳ Θησαυρῷ» Βίον τοῦ Ἁγίου, καθὼς καὶ ἐν τῷ Συναξαρίῳ τῶν Μηναίων, γράφεται ἐνταῦθα ὅτι οὗτος μετέβη καὶ συνεπλήρωσε τὰς σπουδάς του εἰς τὰς Ἀθήνας, ἡ περικοπὴ ὅμως αὕτη ἀπηλείφθη, διότι οὔτε ὁ Παλλάδιος, οὔτε ὁ Νικόδημος, οὔτε ἄλλος τις ἱστορικὸς ἀναφέρει ὅτι ὁ θεῖος Χρυσόστομος ἦλθε χάριν σπουδῶν εἰς τὰς Ἀθήνας. (Τὸν ὑπὸ τοῦ Παλλαδίου συγγραφέντα Βίον τοῦ θείου Χρυσοστόμου βλέπε ἐν τῇ Patrologia Graeca τοῦ Ἀββᾶ Migne τόμ. 47 στ. 5, ὑπὸ τὸν τίτλον «Διάλογος ἱστορικὸς Παλλαδίου Ἐπισκόπου Ἑλενουπόλεως ... πρὸς Θεόδωρον Διάκονον Ρώμης – Περὶ βίου καὶ πολιτείας τοῦ μακαρίου Ἰωάννου Ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου»).

[2] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μελετίου βλέπε εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Φεβρουαρίου (Τόμος Βʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Ἀξίζει νὰ σημειωθῇ ἐνταῦθα ὅτι ὁ Μαρκίων οὗτος ἦτο υἱὸς τοῦ Ἐπισκόπου τῆς Σινώπης καὶ ἐγένετο πιθανὸν καὶ ὁ ἴδιος Ἐπίσκοπος. Ὅταν ὅμως ἔγινεν αἱρετικός, ἀφωρίσθη ἀπὸ τὸν ἴδιον τὸν Ἐπίσκοπον πατέρα του καὶ ἔφυγεν εἰς Ρώμην, ὅπου καὶ ἀπέθανε.

[4] Ἀντίφωνον λέγεται ἓν μέλος ἢ τροπάριον, τὸ ὁποῖον ψάλλει ὁ χορός, ἔπειτα τὸ αὐτὸ ἐκεῖνο ψάλλει καὶ ὁ ἕτερος χορὸς μὲ τὸν αὐτὸν ἦχον, ὅπως εἶναι πολλὰ τοιαῦτα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μας. Λέγουσι δὲ ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος παρέδωκεν ἀπ’ ἀρχῆς εἰς τοὺς Χριστιανοὺς τῆς Ἀντιοχείας νὰ τὰ ψάλλωσιν, οὐχὶ κατ’ ἐπίνοιαν ἰδίαν, ἀλλὰ διότι εἶδεν ἀποκάλυψιν, εἰς τὴν ὁποίαν ἵσταντο οἱ Ἅγγελοι εἰς δύο χοροὺς καὶ ἔψαλλον ὕμνον εἰς τὴν Ἁγίαν Τριάδα καὶ ὅ,τι ἔλεγεν ὁ εἷς χορὸς τῶν Ἀγγέλων, αὐτὸ ἀπεκρίνετο καὶ ὁ ἄλλος· διατηρεῖται δὲ ἡ τοιαύτη συνήθεια, ἡ ἁγία καὶ ἐπαινετή, μέχρι τῆς σήμερον.

[5] Ἡ Οὐαλεντινούπολις ἦτο πόλις κειμένη ἐπὶ τῶν ὀρέων τῆς Γιλβέας.

[6] Περὶ τῆς Ἐφέσου βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 185-186.

[7] Οὗτος ἑορτάζεται κατὰ τὴν δʹ (4ην) Φεβρουαρίου (βλέπε Τόμον Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[8] Αὕτη νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Κιόκ-Σούν.

[9] Αὕτη νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Γιαρμπούζ.

[10] Ἡ Πιτυοῦς ἦτο πόλις μεγάλη ἄλλοτε, τότε δὲ κατερειπωμένη κειμένη εἰς τὸ βάθος τοῦ Εὐξείνου Πόντου παρὰ τοὺς πρόποδας τοῦ Καυκάσου, εἰς τὰ ἔσχατα δηλαδὴ ὅρια τοῦ Βυζαντινοῦ Κράτους περιστοιχιζομένη ἀπὸ ἀγρίους καὶ βαρβάρους εἰδωλολάτρας.

[11] Δύο ἀρχαιόταται πόλεις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Καππαδοκίας ἔφερον τὸ ὄνομα Κόμανα, ἡ μία τῆς ἄνω Καππαδοκίας καὶ ἡ ἑτέρα τῆς Καππαδοκίας τοῦ Πόντου ἡ δευτέρα ὑπῆρξε ἀποικία τῆς πρώτης. Ὁ θεῖος Χρυσόστομος ἐτελεύτησεν εἰς τὰ Ποντικὰ Κόμανα, εἰς τὰ ὁποῖα σῴζεται ἄχρι τοῦ νῦν ὁ τάφος του. Ταῦτα μετωνομάσθησαν ὑπὸ τῶν Τούρκων Κιουμενέκ, εὑρίσκονται δὲ πλησίον τῆς Τουρκικῆς πόλεως Τοκάτ.

[12] Βλέπε αὐτοὺς ὀνομαστὶ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 390.