Τῇ ΙΓ’ (13ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΙΩΑΝΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου.

Ἐφάνη λοιπὸν εἰς αὐτὸν ὅτι τοῦ ἔδωκε τὸ τετυλιγμένον χαρτίον, καὶ τοῦ εἶπε· «Ἐγὼ εἶμαι ὁ Θεολόγος καὶ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης καὶ λάβε τοῦτο τὸ χαρτίον, τὸ ὁποῖον σοῦ δίδω· ἀπὸ σήμερον δὲ θὰ ἀνοιχθῇ ἡ διάνοιά σου νὰ ἐννοῇς τὴν ἔννοιαν ὅλην τῆς θείας Γραφῆς». Ὁ δὲ Ἅγιος ἔλεγεν· «Δὲν εἶμαι ἄξιος ἐγὼ τοιαύτης Χάριτος». Ἐκεῖνος δὲ ποιήσας εἰς αὐτὸν τὸν τύπον τοῦ Σταυροῦ καὶ φιλήσας αὐτὸν καὶ δίδων εἰς αὐτὸν θάρρος, ἀνελήφθη.

Αὐτὰ ἰδὼν ὁ διορατικὸς ἐκεῖνος Γέρων, ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας ἦτο πεφοβισμένος καὶ θαυμάζων τὸ ὅραμα· βλέποντες δὲ αὐτὸν συλλογιζόμενον τινὲς τῶν Μοναχῶν, τὸν ἠρώτησαν καὶ ἔμαθον τῆς αἰτίαν τῆς ὀπτασίας. Τοὺς εἶπε δὲ καὶ τοῦτο ὁ Γέρων· «Τηρεῖτε σιωπήν, νὰ μὴ τὸ μάθῃ αὐτὸς καὶ φεύγων τὴν τιμὴν τῶν ἀνθρώπων ἀναχωρήσῃ ἀπὸ τὸ Μοναστήριόν μας». Οἱ δὲ Μοναχοί, ἐκπλαγέντες εἰς τοὺς λόγους τοῦ Γέροντος, ἀνέμενον νὰ ἴδωσι τὸ ἀποβησόμενον· διότι ἤλπιζον, ὅτι μεγάλα καὶ παράδοξα πράγματα θέλουσι συμβῆ εἰς τὸν Ἅγιον, τὰ ὁποῖα καὶ ἐτελειώθησαν, καθὼς θέλετε ἀκούσει μετ’ ὀλίγον.

Ἄνθρωπός τις Ἀντιοχεύς, τὸ γένος εὐγενής, βαθύπλουτος, ἠσθένησε βαρέως· διότι τὸ ἓν μέρος τῆς κεφαλῆς του τόσον ἐπόνεσεν, ὥστε ἐξῆλθεν ὁ εἷς τῶν ὀφθαλμῶν του. Ἔδραμε λοιπὸν οὗτος εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου καὶ πεσὼν εἰς τοὺς πόδας του τὸν παρεκάλει νὰ τὸν ἰατρεύσῃ. Ὁ δὲ Ἅγιος εἶπεν εἰς αὐτόν· «Τοῦτο ἔπαθες, διότι δὲν ἐπίστευες εἰς τὸν Χριστὸν ἐξ ὅλης σου ψυχῆς καὶ διότι ἔχεις ἔργα ἁμαρτίας. Ἐὰν μὲ ὅλην σου τὴν καρδίαν προσεύχησαι καὶ ὑπόσχεσαι νὰ λείψῃς ἀπὸ τὰ κακά, εὔκολον εἶναι νὰ ἰατρευθῇς». Τότε μετὰ δακρύων ὡμολόγησεν ὁ ἄρχων ἐκεῖνος τὸν Χριστὸν Θεὸν ἀληθινὸν καὶ ὑπεσχέθη νὰ λείψῃ ἀπὸ τὰς ἁμαρτίας· καὶ κρατήσας τὸ ράσον τοῦ Ἁγίου, ἔτριψε τὴν κεφαλήν του καὶ παρευθὺς καὶ ὁ πόνος τῆς κεφαλῆς ἔπαυσε καὶ ὁ ὀφθαλμός του ἰατρεύθη, ὡς πρότερον.

Ἕτερος δὲ μέγας πλούσιος, Ἀρχέλαος ὀνόματι, ἦτο εἰς τὴν Ἀντιόχειαν ἀσθενής, πλὴν ἔκ τινων περιστάσεων, τὰς ὁποίας δὲν πρέπει νὰ εἴπῃ τις, ἐδαπάνησε χρῆμα πολὺ εἰς τοὺς ἰατροὺς διὰ νὰ θεραπευθῇ· ἀλλὰ ὁ μὲν πλοῦτος του ἠλαττοῦτο, ἡ δὲ ἀσθένεια ηὔξανε. Μόλις δὲ ἐνεθυμήθη τὸν Ἅγιον καὶ προσδραμὼν εἰς τὸ Μοναστήριον ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας του, ὁ δὲ Ἅγιος διδάξας αὐτὸν καὶ παραινέσας νὰ ἀπέχῃ ἀπὸ ἁμαρτίας, ἐξ ὧν προέρχονται αἱ ἀσθένειαι τοῦ σώματος, τοῦ εἶπε νὰ νιφθῇ διὰ τοῦ ὕδατος ὅπερ ἔπιναν οἱ Πατέρες καὶ παρευθύς, ὅτε ἐνίφθη, ὤ τοῦ θαύματος! ἰατρεύθη.


Ὑποσημειώσεις

[1] Εἰς τὸν ἐν τῷ «Νέῳ Θησαυρῷ» Βίον τοῦ Ἁγίου, καθὼς καὶ ἐν τῷ Συναξαρίῳ τῶν Μηναίων, γράφεται ἐνταῦθα ὅτι οὗτος μετέβη καὶ συνεπλήρωσε τὰς σπουδάς του εἰς τὰς Ἀθήνας, ἡ περικοπὴ ὅμως αὕτη ἀπηλείφθη, διότι οὔτε ὁ Παλλάδιος, οὔτε ὁ Νικόδημος, οὔτε ἄλλος τις ἱστορικὸς ἀναφέρει ὅτι ὁ θεῖος Χρυσόστομος ἦλθε χάριν σπουδῶν εἰς τὰς Ἀθήνας. (Τὸν ὑπὸ τοῦ Παλλαδίου συγγραφέντα Βίον τοῦ θείου Χρυσοστόμου βλέπε ἐν τῇ Patrologia Graeca τοῦ Ἀββᾶ Migne τόμ. 47 στ. 5, ὑπὸ τὸν τίτλον «Διάλογος ἱστορικὸς Παλλαδίου Ἐπισκόπου Ἑλενουπόλεως ... πρὸς Θεόδωρον Διάκονον Ρώμης – Περὶ βίου καὶ πολιτείας τοῦ μακαρίου Ἰωάννου Ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου»).

[2] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μελετίου βλέπε εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Φεβρουαρίου (Τόμος Βʹ) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Ἀξίζει νὰ σημειωθῇ ἐνταῦθα ὅτι ὁ Μαρκίων οὗτος ἦτο υἱὸς τοῦ Ἐπισκόπου τῆς Σινώπης καὶ ἐγένετο πιθανὸν καὶ ὁ ἴδιος Ἐπίσκοπος. Ὅταν ὅμως ἔγινεν αἱρετικός, ἀφωρίσθη ἀπὸ τὸν ἴδιον τὸν Ἐπίσκοπον πατέρα του καὶ ἔφυγεν εἰς Ρώμην, ὅπου καὶ ἀπέθανε.

[4] Ἀντίφωνον λέγεται ἓν μέλος ἢ τροπάριον, τὸ ὁποῖον ψάλλει ὁ χορός, ἔπειτα τὸ αὐτὸ ἐκεῖνο ψάλλει καὶ ὁ ἕτερος χορὸς μὲ τὸν αὐτὸν ἦχον, ὅπως εἶναι πολλὰ τοιαῦτα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν μας. Λέγουσι δὲ ὅτι ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος παρέδωκεν ἀπ’ ἀρχῆς εἰς τοὺς Χριστιανοὺς τῆς Ἀντιοχείας νὰ τὰ ψάλλωσιν, οὐχὶ κατ’ ἐπίνοιαν ἰδίαν, ἀλλὰ διότι εἶδεν ἀποκάλυψιν, εἰς τὴν ὁποίαν ἵσταντο οἱ Ἅγγελοι εἰς δύο χοροὺς καὶ ἔψαλλον ὕμνον εἰς τὴν Ἁγίαν Τριάδα καὶ ὅ,τι ἔλεγεν ὁ εἷς χορὸς τῶν Ἀγγέλων, αὐτὸ ἀπεκρίνετο καὶ ὁ ἄλλος· διατηρεῖται δὲ ἡ τοιαύτη συνήθεια, ἡ ἁγία καὶ ἐπαινετή, μέχρι τῆς σήμερον.

[5] Ἡ Οὐαλεντινούπολις ἦτο πόλις κειμένη ἐπὶ τῶν ὀρέων τῆς Γιλβέας.

[6] Περὶ τῆς Ἐφέσου βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελ. 185-186.

[7] Οὗτος ἑορτάζεται κατὰ τὴν δʹ (4ην) Φεβρουαρίου (βλέπε Τόμον Βʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[8] Αὕτη νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Κιόκ-Σούν.

[9] Αὕτη νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Γιαρμπούζ.

[10] Ἡ Πιτυοῦς ἦτο πόλις μεγάλη ἄλλοτε, τότε δὲ κατερειπωμένη κειμένη εἰς τὸ βάθος τοῦ Εὐξείνου Πόντου παρὰ τοὺς πρόποδας τοῦ Καυκάσου, εἰς τὰ ἔσχατα δηλαδὴ ὅρια τοῦ Βυζαντινοῦ Κράτους περιστοιχιζομένη ἀπὸ ἀγρίους καὶ βαρβάρους εἰδωλολάτρας.

[11] Δύο ἀρχαιόταται πόλεις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Καππαδοκίας ἔφερον τὸ ὄνομα Κόμανα, ἡ μία τῆς ἄνω Καππαδοκίας καὶ ἡ ἑτέρα τῆς Καππαδοκίας τοῦ Πόντου ἡ δευτέρα ὑπῆρξε ἀποικία τῆς πρώτης. Ὁ θεῖος Χρυσόστομος ἐτελεύτησεν εἰς τὰ Ποντικὰ Κόμανα, εἰς τὰ ὁποῖα σῴζεται ἄχρι τοῦ νῦν ὁ τάφος του. Ταῦτα μετωνομάσθησαν ὑπὸ τῶν Τούρκων Κιουμενέκ, εὑρίσκονται δὲ πλησίον τῆς Τουρκικῆς πόλεως Τοκάτ.

[12] Βλέπε αὐτοὺς ὀνομαστὶ ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 390.