Τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΜΑΡΚΟΥ τοῦ Ἀσκητοῦ, Ἐπιστολὴ πρὸς Νικόλαον μονάζοντα.

ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος, ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ· διὸ καὶ ὁ Θεὸς αὐτὸν ὑπερύψωσε καὶ ἐχαρίσατο αὐτῷ ὄνομα τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα, ἵνα ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψῃ ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθονίων» (Φιλ. β’ 5-10). Ἰδοὺ αἱ προλεχθεῖσαι αἰτίαι, κατὰ τὴν δικαιοσύνην τοῦ Θεοῦ, εἰς ποίαν δόξαν καὶ ποῖον ὕψος τὸν τοῦ Κυρίου ἄνθρωπον ἀνύψωσαν.

Ἄρα, ἐὰν μετὰ πόθου καὶ θερμῆς διαθέσεως ἐντόνως τὰς ἀναμνήσεις ταύτας διατηρήσῃς ἐν τῇ καρδίᾳ σου, δὲν θὰ σὲ κυριεύσῃ τὸ πάθος τῆς πικρίας, τῆς ὀργῆς, τοῦ θυμοῦ. Διότι ἀφοῦ ἀνελύσαμεν τὰ τῶν θεμελίων τοῦ πάθους τῆς ὑπερηφανείας, ἂς ἀναλογίζεσαι ὅτι διὰ τῆς ἐν Χριστῷ ταπεινώσεως ὅλον τὸ οἰκοδόμημα τῆς ἀνομίας τοῦ θυμοῦ, τῆς ὀργῆς καὶ τῆς λύπης ἀφ’ ἑαυτοῦ κατακρημνίζεται. Διότι ποία σκληρὰ καὶ λιθίνη καρδία δὲν συντρίβεται, δὲν συγκινεῖται, δὲν ταπεινοῦται, ὅταν ἔχῃ διαρκῶς ἐν ἑαυτῇ τὴν ἀνάμνησιν τῶν παθῶν τῆς μονογενοῦς Θεότητος τῆς δι’ ἡμᾶς ταπεινωθείσης; Δὲν ἔγινε «γῆ καὶ σποδὸς» (Γεν. ιη’ 27, Ἰὼβ μβ’ 6, Σοφ. Σειρ. ιζ’ 32) καὶ πάτημα παρὰ πάντων ἀνθρώπων, μὲ τὴν θέλησίν του, κατὰ τὴν Γραφήν; (Πρβλ. Δ’ Βασ. ιθ’ 26).

Τοιουτοτρόπως λοιπὸν ταπεινουμένης καὶ συντριβομένης τῆς ψυχῆς μὲ τὸν σκοπὸν τῆς ἐν Χριστῷ ταπεινώσεως, ποῖος θυμὸς θὰ δυνηθῇ νὰ τὴν προσβάλῃ; Ἀλλ’ ὡς εἶναι φυσικόν, ἡ λησμοσύνη τῶν συμφερόντων τούτων καὶ τῶν παρεχόντων ζωὴν εἰς ἡμᾶς λογισμῶν καὶ ἡ ἀδελφὴ τῆς λησμοσύνης ραθυμία ὡς καὶ ἡ συνεργὸς καὶ ἐξ ἴσου παντελὴς ἄγνοια, παρασκευάζουσι καὶ τὰ ἄλλα πάθη τῆς κακίας, τὰ βαρύτερα καὶ ἐσωτερικώτερα, τὰ δυσερεύνητα καὶ δυσκατόρθωτα, τὰ συγκαλύπτοντα καὶ συσκοτίζοντα τὴν ψυχὴν διὰ φοβερᾶς περιεργείας, ἵνα ταῦτα ἐνεργοῦν καὶ ριζώνουν εἰς αὐτήν, ἐπειδὴ προκαλοῦν ἀφοβίαν καὶ ἀμέλειαν ὡς πρὸς τὰ καλά. Ἐπιπροσθέτως καθιστῶσι εὔκολον τὴν εἴσοδον καὶ ἐνέργειαν εἰς οἱονδήποτε πάθος. Διότι ἐφόσον ἡ ψυχὴ καλύπτεται ὑπὸ τῆς λήθης καὶ τῆς καταστρεπτικῆς ραθυμίας, καθὼς καὶ τῆς ἀγνοίας, ἥτις εἶναι μήτηρ καὶ τροφὸς πάντων τῶν κακῶν, ὁ ἐσκοτισμένος νοῦς εὐκόλως παρασύρεται ἀπὸ οἱονδήποτε ἐξ ἐκείνων τὰ ὁποῖα βλέπονται, νοοῦνται ἢ ἀκούονται. Ὡς ἐπὶ παραδείγματι, ἐὰν ἴδῃ τις ὡραίαν γυναῖκα, εὐθὺς κεντρίζεται ὑπὸ τῆς σαρκικῆς ἐπιθυμίας.