Λόγος Α’. Ἱστορικός ἅμα καὶ διηγηματικὸς εἰς τὸν Θεῖον Εὐαγγελισμὸν τῆς Ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας, συλλεχθεὶς ἐκ διαφόρων ἀντιγράφων καὶ μεταφρασθεὶς παρὰ τοῦ ἐν Μοναχοῖς ἐλαχίστου Δαμασκηνοῦ Ὑποδιακόνου τοῦ Στουδίτου.

Ἐκ τοῦ Θησαυροῦ τοῦ Δαμασκηνοῦ διασκευασθείς.
«Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΑΧΩΡΗΤΟΥ» Εἰκὼν ἰδιεταίρου θεολογικοῦ νοήματος, τύπου Βλαχερνιτίσσης, ἀπεικονίζουσα την Θεοτόκον χωροῦσα ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς τὸν σαρκωθέντα ἀχώρητον Λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτήρα ἡμῶν Ἰησοὺν Χριστόν. Βυζαντινὸν ψηφιδωτὸν ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Χῶρας ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἔργον τοῦ ΙΔʹ αἰῶνος.
ΕΙΚΟΝΑ

ΣΥΝΗΘΕΙΑΝ ἔχουσιν οἱ βασιλεῖς, ὅταν μέλλωσι νὰ μεταβῶσιν εἰς τόπον τινά, τὸν ὁποῖον ἐπιθυμοῦσι, πρῶτον νὰ στέλλωσι τοὺς ὑπηρέτας των νὰ εὐτρεπίσωσι τὸν τόπον ἐκεῖνον. Εἴτε δὲ εἰς ἀνάκτορα μεταβαίνουσιν, εἴτε εἰς ἐξοχήν, τὸ αὐτὸ κάμνουσι. Διότι, ὡς βασιλεῖς ὅπου εἶναι, δὲν ἀναπαύονται εἰς πάντα τόπον, ὅπως ὁ καθεὶς ἄνθρωπος. Ἂν δὲ ὁ βασιλεὺς μέλλῃ νὰ ὑπάγῃ εἰς πόλεμον, στέλλει πρὸ αὐτοῦ ὅλον τὸ στράτευμα καὶ κατόπιν ἀκολουθεῖ καὶ αὐτός.

Τοιουτοτρόπως λοιπὸν ἐποίησε καὶ ὁ μέγας Βασιλεὺς τῶν βασιλέων, ἐπειδὴ ἔμελλε νὰ ἔλθῃ εἰς πόλεμον κατὰ τοῦ ἀνθρωποκτόνου διαβόλου. Ἔστειλε, δηλαδή, πρῶτον τοὺς θείους καὶ ἱεροὺς Προφήτας, οἱ ὁποῖοι προεκήρυξαν, προεσήμαναν καὶ προανήγγειλαν τὴν ἔλευσιν τοῦ Χριστοῦ, προφητεύσαντες ὅτι μέλλει νὰ ἔλθῃ ὁ Βασιλεύς, ὁ μέγας καὶ ἰσχυρός. Ἀλλ’ οἱ πεπλανημένοι ἄνθρωποι οὔτε ἐπίστευσαν εἰς τοὺς λόγους των, οὔτε διὰ τὰς ἁμαρτίας των τὰς πολλὰς μετενόησαν, μάλιστα δὲ ὅλον καὶ πρὸς τὸ χειρότερον ἐσύροντο. Σημεῖα πολλὰ ἐγίνοντο τὸν καιρὸν ἐκεῖνον, πόλεις κατεκαίοντο μετὰ τῶν ἀνθρώπων των, τείχη πόλεων ἔπιπτον, κατακλυσμὸς ἔγινεν εἰς ὅλον τὸν κόσμον, τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορα κατεκάησαν καὶ ἄλλα φοβερὰ σημεῖα ἐκ Θεοῦ ἐγένοντο, ἀλλ’ οὐδὲ τότε ἐπέστρεψαν οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὰς ἁμαρτίας των.

Καὶ πάλιν Νόμον ἔδωκεν ὁ Θεός, Προφήτας, ἀπέστειλε, Δικαίους ἐφανέρωσεν, Ἁγίους ἀνέδειξεν, ἀλλ’ οὐδὲ εἰς ἐκείνων τοὺς λόγους μετεστράφησαν. Πορνείας καὶ ἀσωτίας, φόνους καὶ μνησικακίας καὶ ὅσα κακὰ ὑπάρχουν εἰς τὸν κόσμον διέπραττον καὶ οὕτω κακῶς ἐπολιτεύοντο. Τὸ δὲ χείριστον ὅλων τῶν κακῶν, ἐπεδίδοντο εἰς τὴν θεομισῆ εἰδωλολατρίαν, λατρεύοντες ὡς θεοὺς τὰ κωφὰ καὶ ἀναίσθητα εἴδωλα καὶ ὀνομάζοντες ὁ καθεὶς θεὸν ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος ἐφαίνετο ἱκανοποιῶν τὰ πάθη του. Καὶ οἱ μὲν γεωργοὶ ὠνόμαζον θεὸν τὴν Δήμητραν, δηλαδὴ τὴν γῆν, οἱ ἁλιεῖς καὶ ναῦται τὸν Ποσειδῶνα, ἤτοι τὴν θάλασσαν· οἱ πόρνοι καὶ ἀσελγεῖς τὴν Ἀφροδίτην· οἱ φρόνιμοι, τὴν Ἀθηνᾶν, οἱ κλέπται καὶ οἱ ἀνδρεῖοι τὴν Ἥραν· οἱ μέθυσοι τὸν Διόνυσον· οἱ ψεῦσται τὸν Ἑρμῆν· οἱ λοίδοροι τὴν Ἔριν· οἱ θερμοί, οἱ λαμπροὶ καὶ οἱ βασιλεῖς τὸν Ἀπόλλωνα· οἱ κυνηγοί τὴν Ἄρτεμιν· καὶ γενικῶς, πᾶς ἄνθρωπος εἶχε καὶ τὸν θεόν του, λαμβάνων τοῦτον ὄχι μόνον ἀπὸ τὰ μεγάλα τοῦ Θεοῦ ποιήματα, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὰ ἀτιμότερα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Αὐτὴ ἡ ἀναφορὰ γίνεται σαφὴς διὰ τῆς ἀναγνώσεως τῶν δύο προηγουμένων παραγράφων ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγελίου· «Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡμέρας συνέλαβεν Ἐλισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ [τοῦ Ζαχαρία], καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε, λέγουσα· Ὅτι οὕτω μοι πεποίηκεν ὁ Κύριος ἐν ἡμέραις, αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τὸ ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις. Ἐν δὲ τῷ μηνὶ, τῷ ἕκτῳ…» (Λουκ. αʹ 24-45).

[2] Περὶ τοῦ ἡγεμόνος τούτου τῆς Συρίας Κυρηνίου, τῆς ἐποχῆς, καθ’ ἣν οὗτος ἡγεμόνευσε καὶ γενικώτερον περὶ τῆς χρονολογίας τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ συνεπῶς καὶ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου βλέπε εἰς τῆν κεʹ (25ην) Δεκεμβρίου ἐν τόμῳ ΙΒʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» καὶ εἰς τὰς ἐκεῖ ὑποσημειώσεις.