Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νέου Ὁσιομάρτυρος ΕΥΘΥΜΙΟΥ, τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει ἀθλήσαντος ἐν ἔτει ͵αωιδ’ (1814), ξίφει τελειωθέντος.

Καὶ τοῦ προαναφερθέντος Κυριακοῦ ἓν παιδίον ἄρρωστον ἰατρεύθη μὲ ὀλίγον μέρος τοῦ ἐνδύματος τοῦ Ἁγίου, εἰς τὸν ὁποῖον δι’ εὐχαριστίαν ἀπέστειλε μίαν λαμπάδα. Τὸ δὲ πλοιάριον διὰ τοῦ ὁποίου ἐστάλη ἡ λαμπὰς ἐλυτρώθη ἀπὸ μεγάλην τρικυμίαν, ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας ἀπελπισθέντες οἱ ναῦται ἐκρέμασαν εἰς τὰ ἱστία μικρὸν τεμάχιον ἐκ τοῦ ἐνδύματος τοῦ Ἁγίου καὶ ἐν τῷ ἅμα ἐγένετο γαλήνη.

Τὸ δὲ παράδοξον εἶναι ὅτι, ὅτε ἔπλεε τὸ σκάφος τοῦτο κατ’ εὐθεῖαν πρὸς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ξηροποτάμου, ἀπήντησε τὸν πολυθρύλητον στόλον τῶν ἐπαράτων λῃστῶν, εἰς τοὺς ὁποίους τὸ μικρὸν ἐκεῖνο πλοιάριον ἐφάνη ὡς μέγα πλοῖον στόλου βασιλικοῦ· τοσοῦτον δὲ ἐφοβήθησαν, ὥστε διεσκορπίσθησαν ἔνθεν κἀκεῖθεν ἅπαντα τὰ πλοῖα τῶν πειρατῶν, τὸ δὲ σκάβος ἔφθασε μετ’ ὀλίγον σῷον εἰς τὸν λιμένα. Ἐκεῖ ἀφ’ οὗ ἔμαθαν τὴν ἐξ αἰτίας τοῦ πλοιαρίου διασκόρπισιν τῶν λῃστῶν, οἱ ναῦται ἔκαμαν τὸν συλλογισμόν, ὅτι «ταῦτα εἶναι θαύματα τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου τοῦ Νεομάρτυρος, εἰς τὸν ὁποῖον ἡμεῖς φέρομεν μίαν λαμπάδα, ἔχομεν δὲ καὶ τεμάχιον ἐκ τῶν ἱματίων του διὰ τοῦ ὁποίου χθὲς ἐλυτρώθημεν ἀπὸ μεγάλην τρικυμίαν».

Ἐὰν ἡ διήγησις παρετάθη τόσον καὶ τινες τῶν ἀκροατῶν ἐβαρύνθησαν, ἂς μη μεμψιμοιροῦν διότι σκοπὸν ἔχω νὰ φέρω εἰς πέρας μὲ ἀκρίβειαν τὴν διήγησιν τῶν κατορθωμάτων τοῦ Ἁγίου, ἀφ’ ἑνὸς μὲν ἵνα μὴ κατακριθῶ ὡς ὀκνηρὸς δοῦλος κρύπτων ὅσα ἔλαβον ἐντολὴν νὰ γράψω, ἀφ’ ἑτέρου δὲ γινώσκων, ὅτι οἱ περισσότεροι, ὡς γνωστοὶ καὶ φίλοι ὄντες τοῦ Ἁγίου, μετὰ χαρᾶς καὶ εὐλαβείας ἀκροάζονται τὴν διήγησιν πρὸς δόξαν Θεοῦ καὶ ψυχικήν των ὠφέλειαν. Διὰ τοῦτο δὲν νομίζω ἔξω τοῦ σκοποῦ, ἐὰν φέρω εἰς τὸ μέσον μίαν ἀκόμη περικοπὴν γράμματος σεβασμίου τινὸς φίλου μου ἐκ Κωνσταντινουπόλεως. Λέγει δὲ οὗτος· «Ἐγὼ κατοικῶν ὧδε ἐν τῷ νησίῳ τῆς Πρώτης, ἄλλην βοήθειαν εἰς τὴν ἐνόχλησιν τῶν σαρκικῶν μου λογισμῶν, ἐκ τῶν ὁποίων συνεχῶς κατεκεντούμην, δὲν εὗρον, εἰ μὴ τὴν ἐπίκλησιν τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἁγίου καὶ τὸν τάφον τοῦ Νεομάρτυρος Εὐθυμίου καὶ στοχάζομαι ὅτι ἰδιαιτέρα Χάρις ἐδόθη εἰς αὐτὸν τὸν Ἅγιον παρὰ Θεοῦ, εἰς τὸ νὰ προφθάνῃ νὰ βοηθῇ τοὺς ἀπὸ τοιοῦτον λογισμὸν ἐνοχλουμένους καὶ πάσχοντας».


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε ἐν τῇ Γενέσει, κεφ. λεʹ, στ. 16-18.

[2] Βλέπε περὶ τοῦ Ὁσίου τούτου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τῆς Κλίμακος ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ εἰς τὴν λʹ (30ὴν) Μαρτίου, καθ’ ἣν ἐπιτελοῦμεν τὴν μνήμην αὐτοῦ.

[3] Σοῦμλα· πόλις νῦν τῆς Βουλγαρίας καλουμένη ὑπὸ τῶν Βουλγάρων Σοῦμεν, πρωτεύουσα ὁμωνύμου νομοῦ, κειμένη εἰς ἀπόστασιν 84 χ.λ.μ. δυτικῶς τῆς πόλεως Βάρνας, παρὰ τὸ βορειοανατολικὸν ἄκρον τοῦ Αἵμου. Ἀνέκαθεν ὑπῆρξεν ἰσχυρῶς ὠχυρωμένη πόλις περιβαλλομένη ἔτι καὶ σήμερον ὑπὸ παλαιῶν φρουρίων.

[4] Κύριλλος Ϛʹ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1813-1818), πρότερον Μητροπολίτης Ἰκονίου (1803-1810) καὶ εἶτα Ἀδριανουπόλεως (1810-1813). Ὑπῆρξεν ἐκ τῶν ἀρίστων Πατριαρχῶν τῆς προεπαναστατικῆς περιόδου. Παραιτηθεὶς τοῦ θρόνου κατὰ τὸ ἔτος 1818, ἡσύχαζεν εἰς τὴν ἰδιαιτέραν του πατρίδα Ἀδριανούπολιν, ὅτε ἐκραγείσης τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἐδέξατο τὸ μακάριον τέλος ἀπαγχονισθείς, κατόπιν διαταγῆς τοῦ Σουλτάνου, τὴν 18ην Ἀπριλίου 1821. Αἱ συνθῆκαι τοῦ Μαρτυρίου του ὑπῆρξαν ἰδιαιτέρως συγκλονιστικαί. Τὴν 17ην Ἀπριλίου 1821 ὁ σατράπης τῆς Ἀδριανουπόλεως ἐθανάτωσεν 23 προύχοντας τῆς πόλεως. Τὴν ἑπομένην διέταξεν ὅπως καὶ ὁ σεβάσμιος ἐκεῖνος Ἀρχιερεύς, ὅστις ἐτύγχανε καὶ προσωπικός του φίλος, ὁδηγηθῆ ἐνώπιόν του μετὰ μεγάλων τιμῶν, ἐπὶ χρυσοστολίστου ἵππου, συνοδευόμενος ὑπὸ τιμητικῆς φρουρᾶς. Ἐκεῖθεν, ἀφοῦ τοῦ προσεφέρθησαν ἀρκεταὶ φιλοφρονήσεις, ὡδηγήθη, πάντοτε ἔφιππος καὶ ὑπὸ τιμητικὴν φρουράν, εἰς τὴν τουρκικὴν ἀγορὰν τῆς πόλεως καὶ ἐν συνεχείᾳ εἰς τὸν Μητροπολιτικὸν Ναόν, ὅπου ἐπί τινος θύρας εἶχε στηθῆ ἡ ἀγχόνη. Κατὰ τὴν ἐκτέλεσιν τοῦ ἀπαγχονισμοῦ του ὁ βρόχος ἀπεκόπη τρὶς καὶ τὸ ταλαιπωρημένον σῶμα κατέπεσεν ἰσάκις ἐπὶ τοῦ ἐδάφους δεινοπαθοῦν. Εἶτα, ἀφοῦ παρέμεινε κρεμάμενον ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας, ἐρρίφθη εἰς τὸν ποταμόν, παρασυρθὲν ὑπὸ τῶν ὑδάτων μέχρι Διδυμοτείχου. Ἐκεῖ ἀναγνωρισθὲν ἐτάφη μυστικὰ εἴς τινα οἰκίαν. Βραδύτερον, γενομένης μετακομιδῆς, ἐτέθη εἰς τὸν νάρθηκα τῆς Μητροπόλεως, ὅπου καὶ μέχρι σήμερον εὑρίσκεται.

[5] Βλέπε περὶ αὐτῆς ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῶν σελίδων 384-385.

[6] Οὗτος εἶναι ὁ ἐν Ἁγίοις καὶ Μάρτυσι Πατὴρ ἡμῶν Γρηγόριος ὁ Εʹ ὁ ἀπαγχονισθεὶς ὑπὸ τῶν Τούρκων ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1821, Ἀπριλίου ιʹ (10ην), καθ’ ἣν καὶ τὴν σεβάσμιον αὐτοῦ μνήμην ἐπιτελοῦμεν (βλέπε ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Τούτου τὸ σεπτὸν καὶ σεβάσμιον Λείψανον ὑπάρχει τεθησαυρισμένον ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ τῆς Μητροπόλεως Ἀθηνῶν.

[7] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 393.

[8] Τὰ περὶ τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Αὐγουστίνου βλέπε ἐν τόμῳ Ϛʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὴν ιεʹ (15ην) Ἰουνίου ὅτε ἐπιτελοῦμεν τὴν μνήμην αὐτοῦ.

[9] Βλέπε ὑποσημείωσιν σελ. 385.

[10] Βλέπε περὶ τούτου ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ηʹ (8ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.