Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ τοῦ Θαυματουργοῦ, τοῦ ἐν τῇ ἐν Πάτμῳ Ἱερᾷ Μονῇ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου ἀσκήσαντος, ἐν ᾗ καὶ τὸ τίμιον αὐτοῦ ἀπόκειται Λείψανον.

Τότε ὁ Ἡγούμενος τοὺς παρηγόρησε λέγων· «Παύσατε, ἀδελφοί, τὰ δάκρυα· ἂς κάμωμεν πρὸς τὸν Δεσπότην παράκλησιν καὶ ἐλπίζω νὰ δείξῃ εἰς τοὺς ἅρπαγας σημεῖον». Οὕτω προσηύχοντο μὲ θερμότατα δάκρυα. Ὁ δὲ Παντοδύναμος Θεός εἰσακούσας αὐτούς, τόσην χάλαζαν ἔρριψεν εἰς τὴν θάλασσαν καὶ τόσον δυνατὸς ἄνεμος ἐσηκώθη, ὥστε ἐκινδύνευσαν νὰ καταποντισθοῦν ὅλα τὰ πλοῖα. Ἐκόπησαν τὰ σχοινία, τὰ κωπία συνετρίβησαν καὶ ἄλλο μὲν πλοῖον ἔπεσεν εἰς τὴν ἄμμον, ἄλλο δὲ εἰς τοὺς βράχους, ἐνῷ ἄλλα ἐπέπιπτον τὸ ἓν ἐπάνω εἰς τὸ ἄλλο καὶ συνετρίβοντο. Τότε ἐννοήσαντες οί ἄρχοντες τὴν αἰτίαν τοῦ τοσούτου κακοῦ ἔστειλαν μήνυμα εἰς τοὺς Μοναχοὺς νὰ ἔλθουν, ἵνα παραλάβουν τὸ ἅγιον Λείψανον. Οἱ Μοναχοὶ τότε κατῆλθον μετὰ χαρᾶς εἰς τὸν αἰγιαλὸν καὶ ἀνασηκώσαντες πάλιν οἱ ἱερεῖς των τὸ ἅγιον Λείψανον μὲ πολὺν φόβον καὶ εὐλάβειαν, ἔφεραν αὐτὸ εἰς τὸ Μοναστήριον ἀκολουθούντων ὅλων τῶν ἄλλων, οἵτινες ἔψαλλον, δοξάζοντες τὸν Κύριον. Φθάσαντες δὲ εἰς τὸ Μοναστήριον, μόλις ἀπέθεσαν τὸ ἅγιον Λείψανον εἰς τὸν τόπον του, ἔπαυσεν ὁ ἄνεμος καὶ ἔγινε γαλήνη θαυμασία, κατὰ δὲ τὴν νύκτα ἔφυγαν τὰ πλοῖα καὶ ἐπῆγαν εἰς τὴν Μύκονον.

Εἷς δὲ ἀπὸ τοὺς στρατιώτας πλοίου τινός, τὸ ὁποῖον ὠνόμαζαν Οὖρκα, ἐπῆρε μέρος ἀπὸ τὸ ράσον τοῦ Ἁγίου δι’ εὐλάβειαν. Ὁ δὲ Θεὸς ἔδειξεν ἐκ τούτου θαῦμα μέγα, διὰ νὰ γνωρίσουν πόσην παρρησίαν ἔχει πρὸς αὐτὸν ὁ δοῦλός Του. Καθὼς ἦσαν ἀγκυροβολημένοι εἰς τὴν Μύκονον καὶ ἐκοιμῶντο εἰς τὸν λιμένα, ἐκόπησαν τὰ σχοινία καὶ ἔφυγε τὸ πλοῖον μόνον πλέον ὁλοταχῶς, ὅταν δὲ ἔφθασε μεταξὺ Ἰκαρίας καὶ Σάμου, ὢ τοῦ θαύματος! ἐσταμάτησεν ὡσὰν νὰ ἦτο ἀραγμένον καὶ ριζωμένον καὶ δὲν ἐκινεῖτο οὐδόλως. Τὴν πρωΐαν, ὅταν ἐξύπνησαν οἱ ἄνθρωποι, ἐθαύμαζον καὶ εἶχον φόβον μέγαν, μήπως ἀπολεσθοῦν ἢ συντριβοῦν εἰς τοὺς βράχους. Μετὰ ἀπὸ ἱκανὴν ὥραν ἔφθασαν ἓξ πλοῖα ἰδικά των, τὰ ὁποῖα περιήρχοντο τὰς νήσους, διὰ νὰ τὰς ὑποτάξουν εἰς τὴν Σικελίαν. Πλησιάσαντες τότε ἐκεῖνοι εἰς τὸ πλοῖον, τοὺς διηγήθησαν τὰ θαυμάσια, ὁ δὲ ἀρχηγὸς τοῦ στόλου ἐπρόσταξε νὰ δέσουν τὸ πλοῖον, τὴν Οὖρκαν, ἵνα σύροντες αὐτὸ πλεύσουν πρὸς τὴν Πάτμον. Φθάσαντες δὲ ἐκεῖ, ἐπέστρεψαν τὸ ράσον τοῦ Ἁγίου, τοῦ προσέφεραν δὲ καὶ τὸ πλοῖον, ἓξ ἄλογα καὶ ἄλλα πολλὰ δῶρα. Ἐπροσκύνησαν δὲ εὐλαβῶς τὸν Ἅγιον ὅλοι οἱ ἄνθρωπσι τοῦ πλοίου. Μετὰ ταῦτα ἐπανῆλθον εἰς τὰ πλοῖά των, καὶ ἀκολούθως ἡνώθησαν μετὰ τοῦ λοιποῦ στόλου των, διηγούμενοι πανταχοῦ τὰ τοιαῦτα θαυμάσια.


Ὑποσημειώσεις

[1] Εἰς τὰ σῳζόμενα κείμενα δὲν σημειοῦται ὁ χρόνος τῆς γεννήσεως τοῦ Ὁσίου. Ἐκ τῆς περιγραφῆς τοῦ Βίου καὶ τῶν σωζομένων στοιχείων προκύπτει ὅτι ἐγεννήθη περὶ τὸ ἔτος 1020.

[2] Περὶ τοῦ Ὀλύμπου τούτου βλέπε ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου τοῦ Νέου, τῇ ιεʹ (15ῃ) τοῦ μηνὸς Οκτωβρίου.

[3] Περὶ τοῦ Λάτρου βλέπε ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ ΙΒʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Νέου, τῇ ιεʹ (15ῃ) τοῦ μηνὸς Δεκεμβρίου.

[4] Ἤτοι Μανιχαῖοι. Οἱ Μανιχαῖοι ἦσαν αἱρετικοὶ τοῦ 3ου μ.Χ. αἰῶνος, τὴν αἵρεσιν δὲ ταύτην ἵδρυσεν ὁ Πέρσης Μάνης ἢ Μανιχαῖος (ἐξ οὗ καὶ τὸ ὄνομα ἔφερον), ἀναμείξας εἰς τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν στοιχεῖα ἐκ τοῦ Παρσισμοῦ (θρησκείας τῶν ἀπογόνων τῶν ἀρχαίων Περσῶν) καὶ τοῦ Βουδδισμοῦ.

[5] Νικόλαος Γʹ ὁ Κυρδινιάτης (1084-1111).

[6] Στρόβιλος· Βυζαντινὴ πόλις τῆς Λυκίας χρησιμοποιηθεῖσα ὡς ναυτικὴ βάσις τῆς Αὐτοκρατορίας εἰς τὰς κατὰ τὸν ΙΓʹ αἰῶνα ἐπιχειρήσεις κατὰ τῶν Τούρκων.

[7] Πάτμος· Ἑλληνικὴ νῆσος τοῦ Αἰγαίου Πελάγους ἀνήκουσα εἰς τὸ συγκρότημα τῆς Δωδεκανήσου, κειμένη νοτίως τῆς Σάμου, βορειοδυτικῶς τῆς Λέρου καὶ νοτιοανατολικῶς τῆς Ἰκαρίας, ἀπέχουσα δὲ τῆς πλησιεστέρας Μικρασιατικῆς ἀκτῆς περὶ τὰ 43 χ.λ.μ. Εἶναι μικρὰ σχετικῶς νῆσος, ἧς τὸ μέγιστον μῆκος εἶναι 15 περίπου χ.λ.μ. τὸ δὲ μέγιστον πλάτος 9 χ.λ.μ. Ἡ Πάτμος, κατέστη ὀνομαστὴ ἀπὸ τῆς ἐν αὐτῇ ἐξορίας τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καὶ τῆς ἐκεῖσε συγγραφῆς τοῦ κατ’ αὐτὸν Ἱεροῦ Εὐαγγελίου.

[8] Τὰ περὶ τῆς ἐν Πάτμῳ συγγραφῆς τοῦ θείου καὶ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου βλέπε εἰς τὴν μνήμην του τῇ κϛʹ (26ῃ) τοῦ μηνὸς Σεπτεμβρίου ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ἐν Κεφαλαίῳ ΚΑʹ τῶν «Περιόδων» καὶ ταῖς ἐκεῖ ὑποσημειώσεσιν.

[9] Ζαγορά· ὡραιοτάτη κωμόπολις τῆς ἐπαρχίας Βόλου, ἐπὶ τῆς ἀνατολικῆς πλευρᾶς τοῦ ὄρους Πηλίου, πρὸς τὴν θάλασσαν τοῦ Αἰγαίου. Ὄρος δὲ τῆς Ζαγορᾶς ὀνομάζει ἐνταῦθα ὁ συγγραφεὺς τὸ ὄρος Πήλιον, ὀνομαστὸν διὰ τὰς φυσικὰς καλλονάς του, μάλιστα τὰς τοιαύτας τῆς δυτικῆς πλευρᾶς, πρὸς τὸν Παγασητικὸν κόλπον. Ἐπὶ τοῦ Πηλίου ἤκμαζεν ἐπί τῆς Βυζαντινῆς ἐποχῆς ὁ Μοναχισμός.

[10] Βλέπε Λουκ. ιʹ 33-35.

[11] Ἴκτερος, κοινῶς χρυσή, ἀσθένεια τοῦ ἥπατος, ἐξ ἧς ὁ πάσχων ἐμφανίζει κιτρίνην χρῶσιν τοῦ δέρματος συνεπείᾳ ἀναμίξεως στοιχείων τῆς χολῆς ἐντὸς τοῦ κυκλοφοροῦντος πλάσματος τοῦ αἵματος.

[12] Πρόκειται περὶ τοῦ ἡγεμόνος τῶν Νορμανδῶν Ροβέρτου Γυϊσκάρδου, ὅστις ὁρμηθεὶς ἐκ τῆς Κάτω Ἰταλίας πολλὰ κακὰ ἐπροξένησεν εἰς τὴν Αὐτοκρατορίαν, πολλοὶ δὲ καὶ σκληροὶ ἀγῶνες ἀπῃτήθησαν, ἵνα δυνηθῇ τελικῶς νὰ καταβάλῃ αὐτὸν ὁ Ἀλέξιος.

[13] Εὕριπος ὠνομάζετο κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἡ νῆσος Εὔβοια φέρουσα τὸ ὄνομα ἀπὸ τοῦ περιωνύμου πορθμοῦ τοῦ Εὐρίπου, τοῦ παγκοσμίως γνωστοῦ διὰ τὸ ἐν αὐτῷ παλλιρροϊκὸν φαινόμενον, ἐτυμολογεῖται δὲ ἡ λέξις ἐκ τοῦ «Εὖ» καὶ τοῦ «ριπή».

[14] Ἔκειντο δὲ αὗται ἐκεῖ ὅπου ἡ σημερινὴ κωμόπολις Λίμνη, τῆς ἐπαρχίας Χαλκίδος τῆς Εὐβοίας, ἐπὶ τοῦ βορείου Εὐβοϊκοῦ.

[15] Τὸ ἔτος τῆς κοιμήσεως τοῦ Ὁσίου δὲν σημειοῦται ἐνταῦθα. Οἱ περὶ τὸ θέμα τοῦτο ἀσχοληθέντες ἁγιολόγοι τοποθετοῦν ταύτην μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1093-1100. Τοῦτο δὲ διότι ἡ μὲν διαθήκη τοῦ Ὁσίου φέρει χρονολογίαν 1093, ὁ δὲ Βιογράφος αὐτοῦ Μητροπολίτης Ρόδου Ἰωάννης ἀπῆλθε πρὸς Κύριον ἐν ἔτει 1100. Συνεπῶς κατὰ τὸ διάστημα τοῦτο ἐκοιμήθη ὁ Ὅσιος. Πιθανώτερον δὲ ἐκ τῶν ἐτῶν τούτων ἡμεῖς νομίζομεν τὸ ἔτος 1094, ἤτοι ὀλίγους μῆνας μετὰ τὴν σύνταξιν τῆς διαθήκης.