Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΓΕΡΜΑΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

Τότε ὁ βασιλεύς, ὡς ἤκουσε τὸν τοιοῦτον ἔλεγχο τοῦ Πατριάρχου Γερμανοῦ, θυμωθεὶς καὶ μὴ ἔχων τί νὰ ἀντείπῃ κατὰ τῆς ἀληθείας, ἤγειρε τὴν χεῖρά του καὶ κατέφερε ράπισμα ἰσχυρότατον κατὰ τοῦ Ἁγίου, εἰπὼν ἐν ὀργῇ· «Φύγε, κακὴ κεφαλή, ἐξ ὀφθαλμῶν μου, μὴ χάσῃς καὶ τὴν ζωήν σου». Ἀλλὰ ὁ Ἅγιος ὑπέμεινε τὸ ράπισμα ὡς ὁ Χριστὸς καὶ ἀνεχώρησεν ἀποδιωγμένος.

Ἰδὼν ὁ βασιλεύς, ὅτι δὲν ἠδυνήθη νὰ φέρῃ τὸν Πατριάρχην μὲ τὴν γνώμην του, ἐκάλεσε τὸν σοφώτατον γυμνασιάρχην καὶ οἰκουμενικὸν διδάσκαλον [6] καὶ ἀνέφερεν εἰς αὐτὸν τὴν ἀπόφασίν του, διὰ τὴν κατάργησιν τῶν ἁγίων Εἰκόνων. Τότε ὁ διδάσκαλος ἀπήντησεν εἰς τὸν βασιλέα, βεβαιῶν ὅσα εἶπεν ὁ Πατριάρχης Γερμανός, προσθέσας καὶ ἄλλας ἱστορίας καὶ θαύματα, τὰ ὁποῖα ἐνήργησαν αἱ ἅγιαι Εἰκόνες λόγῳ τῆς θείας Χάριτος, ἥτις κατοικεῖ εἰς αὐτάς καὶ διὰ τὴν προσκύνησιν αὐτῶν ἐβεβαίωνεν, ὅτι εἶναι ἀρχαία παράδοσις, παραδοθεῖσα παρὰ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ὅτι, πρὸ τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ἐδεσσηνὸς Αὔγαρος, προσκυνήσας τὴν ἀχειροποίητον Εἰκόνα τοῦ Κυρίου μετὰ πίστεως καὶ εὐλαβείας, ἰατρεύθη ἐκ τῆς λέπρας. Ἀλλ’ ὁ βασιλεὺς ἐνόμιζε φλυαρίας τὰς νουθεσίας τοῦ διδασκάλου.

Θέλων δὲ ὁ παράνομος τύραννος νὰ ἀποδείξῃ τὸ πεῖσμά του, ἐπειδὴ ἐντὸς αὐτοῦ κατῴκει ὁ διάβολος, ἐπρόσταξε διὰ νυκτὸς τὸ στράτευμά του καὶ περιεκύκλωσαν τὸ σχολεῖον, ἐντὸς τοῦ ὁποίου εὑρίσκετο καὶ ό διδάσκαλος καί, βαλόντες πῦρ πανταχόθεν, κατέκαυσαν αὐτὸν μὲ τὴν περίφημον Βιβλιοθήκην, ὡς καὶ τοὺς λοιποὺς διδασκάλους καὶ μαθητάς, ὅσοι εὑρέθησαν ἐκεῖ, ὥστε οὐδὲ εἷς ἐσώθη, οὐδὲ ἓν βιβλίον ἀπέμεινε. Τὴν δὲ πρωΐαν ἐπρόσταξε νὰ ἐκβάλουν τὰς ἁγίας Εἰκόνας ἀπὸ ὅλας τὰς Ἐκκλησίας καὶ ἄλλας μὲν νὰ κατακαύσουν, ἄλλας δὲ νὰ ρίψουν εἰς τὴν θάλασσαν. Τότε, ἰδὼν ὁ Ἅγιος Γερμανός ὅτι ἤρχισε νὰ καταστρέφῃ τὰς ἁγίας Εἰκόνας, εἰσῆλθεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καί, προσευχηθεὶς μετὰ πολλῶν δακρύων, ἔθεσε τὸ ὠμοφόριον αὐτοῦ ἐπὶ τῆς ἁγίας Τραπέζης τοῦ ἱεροῦ Βήματος καὶ λαβὼν τὴν Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ τὴν μεγάλην, ἥτις ἦτο εἰς τὸ Πατριαρχεῖον, κατῆλθεν εἰς τὸν αἰγιαλόν, εἰς τόπον λεγόμενον τοῦ Μαντείου.

Ὁ δὲ τότε Πάπας τῆς Ρώμης, Γρηγόριος ὀνόματι, ἦτο εὐσεβὴς καὶ ἅγιος ἄνθρωπος καὶ πρὸς ἐκεῖνον ἠθέλησε νὰ ἀποστείλῃ τὴν ἁγίαν Εἰκόνα τὴν ὁποίαν ἔλαβεν ἐκ τοῦ Πατριαρχείου, ὅπως φυλαχθῇ, ἐπειδὴ εἰς τὴν Ρώμην δὲν ἐβασίλευεν ὁ Λέων ὁ Ἴσαυρος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος εἶναι ὁ Ἅγιος Ὁσιομάρτυς καὶ Ὁμολογητὴς Στέφανος, ὅστις ἑορτάζεται τὴν κηʹ (28ην) Νοεμβρίου (βλέπε ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν ιϛʹ (16ην) Αὐγούστου, ἐν τόμῳ Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Βλέπε περὶ ταύτης εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Ἰουλίου, ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[4] Περὶ τούτου, ὡς καὶ περὶ τοῦ ποῖαι εἶναι αἱ ὑπὸ τοῦ θείου Λουκᾶ ποιηθεῖσαι ἱεραὶ Εἰκόνες, βλέπε εἰς τὴν ιηʹ (18ην) Ὀκτωβρίου, ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[5] Περὶ τοῦ θαύματος τούτου, τὸ ὁποῖον ἐξιστορεῖ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, βλέπε εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τοῦ Συναξαρίου τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Βαρυψαβᾶ, Σεπτεμβρίου ιʹ (10ην), ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[6] Παρὰ τὸν πάνσεπτον Ναὸν τῆς Ἁγίας Σοφίας ἦτο ἡ περίφημος Βιβλιοθήκη ἥτις, ὡς λέγεται, περιεῖχε περὶ τὰς ἑπτακοσίας χιλιάδας βιβλίων. Ἐντὸς τῆς Βιβλιοθήκης ταύτης ὑπῆρχον καὶ δώδεκα σχολαί, εἰς τὰς ὁποίας ἐδίδασκον δώδεκα σοφοὶ διδάσκαλοι, οἱ ὁποῖοι, κατὰ μίμησιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Δώδεκα Ἁγίων Ἀποστόλων, ἦσαν μαθηταὶ τοῦ πρώτου διδασκάλου, ὅστις διέμενεν ἐκεῖ, ἐντὸς οἰκίας βασιλικῆς καὶ ἐλέγετο Οἰκουμενικὸς Διδάσκαλος. Ἐλάμβανε δὲ οὗτος τὸ ὀφφίκιον καὶ τὴν τιμὴν ταύτην παρὰ τοῦ βασιλέως μὲ τὴν εὐλογίαν τοῦ Πατριάρχου. Τοῦτον λοιπὸν τὸν διδάσκαλον ἐκάλεσεν ὁ βασιλεύς.

[7] Χορδαψός· εἶδος εἰλεοῦ, πάθησις τῶν ἐντέρων, ἀπόφραξις, συστροφή.

[8] Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι εἰς τὸν Ἅγιον τοῦτον Γερμανὸν ἀνήκει καὶ ἡ φρικτὴ περὶ Μετανοίας διήγησις, ἡ περιληφθεῖσα ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου εἰς τὸ «Νέον Ἐκλόγιον», ἥτις ἐν τῷ «Εὐεργετινῷ» φέρεται ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου Ἀμφιλοχίου (βλ. «Εὐεργετινόν», ἡμετέρα ἔκδοσις, βιβλ. Αʹ, ὑπόθ. Αʹ, ἀπόφθ. Εʹ).