Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΓΕΡΜΑΝΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

«Οὕτως, ὦ βασιλεῦ, ἤρχισε τὸ εὐσεβὲς ἔργον τῆς ἱστορήσεως τῶν ἁγίων Εἰκόνων, ὁ στολισμὸς τῶν Ναῶν τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν οἴκων τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Τοῦτο δὲ καὶ αἱ Ἅγιαι Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι ἐδέχθησαν καὶ νὰ σεβώμεθα καὶ νὰ προσκυνοῦμεν ἐκέλευσαν, ὄχι λατρευτικῶς, καθὼς φλυαροῦσιν οἱ ἄφρονες, ἀλλὰ σχετικῶς, εἰς τὸ πρωτότυπον τὴν προσκύνησιν ἀπονέμοντες, καθὼς λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος καὶ ὄχι θεοποιοῦντες τὰς Εἰκόνας. Γνώριζε λοιπόν, ὦ βασιλεῦ, ὅτι ἐγώ, διὰ τὴν τιμὴν τῶν ἁγίων Εἰκόνων, ὄχι μόνον νὰ κακοπαθήσω, ἀλλὰ καὶ νὰ ἀποθάνω εἶμαι ἕτοιμος καὶ μάλιστα διὰ τὴν Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μου, ὅστις ἔχυσε τὸ αἷμά Του, ἵνα ἀνακαινίσῃ τὴν πεσοῦσαν εἰκόνα τῆς ψυχῆς μου. Εἶναι λοιπὸν φανερόν, ὅτι ἡ Εἰκὼν τοῦ Χριστοῦ φέρει τὸ ὄνομα Αὐτοῦ τοῦ ἰδίου Χριστοῦ, ὅστις ἐσαρκώθη ἐκ τῆς Ἀειπαρθένου Μαρίας καὶ ἐπὶ τῆς γῆς μετὰ τῶν ἀνθρώπων ἔζησεν. Ὅθεν πρέπει ἕκαστος, Ὀρθόδοξος Χριστιανός, καθὼς διὰ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, οὕτω καὶ διὰ τὴν ἁγίαν Εἰκόνα Του νὰ ἀποθάνῃ. Καὶ ὁ ἀτιμάζων τὴν εἰκόνα, ἀτιμάζει τὸν ἴδιον, ἐζωγραφημένον εἰς αὐτήν».

«Ἂς μὴ γίνεται λοιπόν, ὦ βασιλεῦ, ἡ βασιλεία σου αἴτιος τοιαύτης ἀτιμίας πρὸς τὸν Δεσπότην Χριστόν, ὅπως δὲν δέχεσαι καὶ σὺ νὰ καταπατήσουν τὸ νόμισμα, τὸν ὁποῖον ἔχει τὴν μορφήν σου. Καὶ ἐπειδὴ οὕτως ἔχει τὸ πρᾶγμα, τὴν ἀλήθειαν σοῦ λέγω. Ἄκουσόν μοι ἱλαρῶς καὶ μὴ ταράττῃς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ. Διότι, ἐὰν νομίζῃς ὅτι ἐγὼ μόνον οὕτω λογίζομαι, ρῖψον με, ὡς τὸν Ἰωνᾶν, εἰς τὴν θάλασσαν. Γνώριζε ὅμως ὅτι ὅλη ἡ οἰκουμένη μαρτυρεῖ μετ’ ἐμοῦ καὶ σέβεται τὴν προσκύνησιν τῶν ἁγίων Εἰκόνων, ἄνευ δὲ ἀποφάσεως Οἰκουμενικῆς Συνόδου μόνος ἐγὼ καινόν τι περὶ Πίστεως οὐ νομοθετῶ. Διὰ τοῦτο καὶ ἡ βασιλεία σου ἂς μὴ γίνεσαι ἄπιστος εἰς τὴν ἀλήθειαν, ἵνα μὴ συναριθμηθῇς μὲ τοὺς ἀπίστους Ἑβραίους, οἵτινες μισοῦν τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Ἐνθυμήθητι δὲ καὶ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον διηγήθημεν ἄλλοτε πρὸς σέ, μὲ τόσας ἀξιοπίστους μαρτυρίας, τὸ θαῦμα, δηλαδή, τὸν ὁποῖον ἔγινεν εἰς τὴν πόλιν Βηρυττόν, ὅπου εὗρον μίαν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ἐκτύπησαι μὲ τὴν μάχαιραν εἰς τὴν δεξιὰν πλευρὰν καί, ὤ τοῦ θαύματος! τόσον πολὺ αἷμα ἐξῆλθεν, ὥστε ἔρρεεν ἔξω τῆς οἰκίας [5]. Ὅμως ὅλοι δὲν ἐπίστευσαν, ἀλλὰ μερικοί. Μὴ θέλῃς λοιπὸν νὰ γίνῃς, μετὰ τῶν ἀπίστων, κληρονόμος τῆς αἰωνίου κολάσεως».


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος εἶναι ὁ Ἅγιος Ὁσιομάρτυς καὶ Ὁμολογητὴς Στέφανος, ὅστις ἑορτάζεται τὴν κηʹ (28ην) Νοεμβρίου (βλέπε ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] Βλέπε περὶ τούτου εἰς τὴν ιϛʹ (16ην) Αὐγούστου, ἐν τόμῳ Ηʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Βλέπε περὶ ταύτης εἰς τὴν ιβʹ (12ην) Ἰουλίου, ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[4] Περὶ τούτου, ὡς καὶ περὶ τοῦ ποῖαι εἶναι αἱ ὑπὸ τοῦ θείου Λουκᾶ ποιηθεῖσαι ἱεραὶ Εἰκόνες, βλέπε εἰς τὴν ιηʹ (18ην) Ὀκτωβρίου, ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[5] Περὶ τοῦ θαύματος τούτου, τὸ ὁποῖον ἐξιστορεῖ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, βλέπε εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τοῦ Συναξαρίου τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Βαρυψαβᾶ, Σεπτεμβρίου ιʹ (10ην), ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[6] Παρὰ τὸν πάνσεπτον Ναὸν τῆς Ἁγίας Σοφίας ἦτο ἡ περίφημος Βιβλιοθήκη ἥτις, ὡς λέγεται, περιεῖχε περὶ τὰς ἑπτακοσίας χιλιάδας βιβλίων. Ἐντὸς τῆς Βιβλιοθήκης ταύτης ὑπῆρχον καὶ δώδεκα σχολαί, εἰς τὰς ὁποίας ἐδίδασκον δώδεκα σοφοὶ διδάσκαλοι, οἱ ὁποῖοι, κατὰ μίμησιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Δώδεκα Ἁγίων Ἀποστόλων, ἦσαν μαθηταὶ τοῦ πρώτου διδασκάλου, ὅστις διέμενεν ἐκεῖ, ἐντὸς οἰκίας βασιλικῆς καὶ ἐλέγετο Οἰκουμενικὸς Διδάσκαλος. Ἐλάμβανε δὲ οὗτος τὸ ὀφφίκιον καὶ τὴν τιμὴν ταύτην παρὰ τοῦ βασιλέως μὲ τὴν εὐλογίαν τοῦ Πατριάρχου. Τοῦτον λοιπὸν τὸν διδάσκαλον ἐκάλεσεν ὁ βασιλεύς.

[7] Χορδαψός· εἶδος εἰλεοῦ, πάθησις τῶν ἐντέρων, ἀπόφραξις, συστροφή.

[8] Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι εἰς τὸν Ἅγιον τοῦτον Γερμανὸν ἀνήκει καὶ ἡ φρικτὴ περὶ Μετανοίας διήγησις, ἡ περιληφθεῖσα ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου εἰς τὸ «Νέον Ἐκλόγιον», ἥτις ἐν τῷ «Εὐεργετινῷ» φέρεται ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου Ἀμφιλοχίου (βλ. «Εὐεργετινόν», ἡμετέρα ἔκδοσις, βιβλ. Αʹ, ὑπόθ. Αʹ, ἀπόφθ. Εʹ).