Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τοῦ ἁγίου Νεομάρτυρος ΜΑΡΚΟΥ τοῦ ἀπὸ Σμύρνης καταγομένου καὶ ἐν Χίῳ ἀθλήσαντος ἐν ἔτει ͵αωα’ (1801) ἀπὸ Χριστοῦ.

Πάντες δὲ οἱ Χριστιανοὶ εὑρίσκοντο εἰς τοιαύτην φροντίδα καὶ ὅλων αἱ καρδίαι ἔτρεμον, ἕως ὅτου ἰδοῦν τὸ ἐπιθυμητὸν καὶ εὐκταῖον τέλος, νὰ νικήσῃ δηλαδὴ ἡ δύναμις τοῦ Ἐσταυρωμένου ἐπὶ τῆς ἀσθενείας τῆς σαρκός. Καὶ τοῦτο ἐγένετο διὰ τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ. Διότι, τέλος πάντων, καὶ τὴν τρίτην φορὰν ὁ Μάρτυς εὑρέθη σταθερὸς καὶ ἀμετάθετος εἰς τὴν καλήν του ὁμολογίαν καὶ διὰ τῆς λαμπρᾶς καὶ μετὰ παρρησίας ἀποκρίσεως διὰ τῶν θεοσόφων λόγων του κατῄσχυνε τοὺς προστάτας τῆς πλάνης. Ἀπελπισθέντες ὅθεν τελείως οἱ δυσσεβεῖς, κοινῇ γνώμῃ ἔκριναν αὐτὸν ἔνοχον θανάτου καὶ ἀπεφάσισεν ὁ κριτὴς τὸν διὰ ξίφους θάνατον.

Ἐξῆλθε λοιπὸν ὁ ἀριστεὺς ἀπὸ τὸ κριτήριον, θαῦμα ἐξαίσιον, διότι ὄχι μόνον οὐδὲν ἐδείκνυε σημεῖον σκυθρωπότητος καὶ φόβου θανάτου, ἀλλὰ μάλιστα ἐφαίνετο ὅλος φαιδρός, ὅλος χαρίεις. Ταύτην τὴν τοῦ Μάρτυρος λαμπρὰν παρρησίαν διηγοῦνται, ὄχι μόνον οἱ ὁμόπιστοι Χριστιανοί, ἀλλὰ ἐμαρτύρησαν καὶ αὐτοὶ οἱ ἐχθροὶ τῆς πίστεως, Φράγκοι καὶ Ἀγαρηνοί. Διότι ἐνῷ ἦσαν αἱ χεῖρες αὐτοῦ δεδεμέναι ὄπισθεν, ἐκρατεῖτο ἐκ δεξιῶν καὶ ἐξ ἀριστερῶν ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ἦσαν καταπληγωμένοι οἱ πόδες του καὶ ὅλον τὸ σῶμα τετραυματισμένον, ὅμως μετὰ τόσης χαρᾶς ἔσπευδεν εἰς τὴν σφαγήν, ὥστε τρόπον τινὰ ἐφαίνετο ὡς νὰ μὴ ἐπάτει εἰς τὴν γῆν. Ἀληθῶς «οἶδε καὶ πολέμιος ἀνδρὸς ἀρετὴν θαυμάζειν», κατὰ τὸν Θεολόγον Γρηγόριον. Οἱ δὲ δήμιοι, οἵτινες ἐκράτουν τὸν Ἅγιον Μάρτυρα, ἐμαρτύρησαν τοῦτο τὸ παράδοξον. Ἀλλὰ διαστρέψαντες τὴν ἀλήθειαν, εἶπον ὅτι οἱ διάβολοι ἀνύψωνον τὸν Μάρτυρα εἰς τὸν ἀέρα. Τόσον ἔσπευδεν.

Οἱ δὲ εὐσεβεῖς καὶ φιλομάρτυρες Χριστιανοί, ἂν καὶ κατὰ τὴν συνήθειαν εἰς τοιαύτας στιγμὰς ἀπεμακρύνοντο ἔξω τῆς πόλεως, ὅμως πλῆθος πολὺ συνηθροίσθη εἰς την ἁγίαν ταύτην θεωρίαν, ἅπαντες δὲ ηὔχοντο μετὰ δακρύων, ἄλλοι μὲν βοῶντες, Κύριε, ἐλέησον, ἄλλοι, Κύριε, ἐνδυνάμωσον τὸν δοῦλόν Σου καὶ ἄλλοι, κατάπεμψον, Κύριε, τὴν βοήθειάν Σου εἰς τὸν Μάρτυρά Σου. Ὅθεν ἡ συνδρομὴ καὶ ἡ ὁρμὴ τοῦ χριστεπωνύμου τούτου λαοῦ ἐστάθη ἀξιοσημείωτος. Οὔτε ὁ ἀρχιφύλαξ, οὔτε οἱ φύλακες, οὔτε αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Μουσελὴμ ἀγᾶς, οἵτινες κατεδίωκον αὐτοὺς μὲ ξύλα καὶ μὲ πέτρας, ἠδυνήθησαν νὰ τοὺς διασκορπίσουν, ἀλλὰ φεύγοντες ἀπὸ ἓν μέρος, ἔτρεχον καὶ ἐπλησίαζον ἀπὸ τὸ ἄλλο καὶ διὰ παντὸς τρόπου ἐπλησίαζον εἰς τὸν τόπον τοῦ μαρτυρίου διὰ νὰ ἴδουν τὴν ἀληθῆ νίκην τοῦ ἀοιδίμου, ἕως ὅτου εἶδον οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτῶν τὴν παρὰ Κυρίου σωτηρίαν τοῦ Μάρτυρος καὶ ἐδόξασαν ἀπὸ ψυχῆς τὸν ἀγωνοθέτην Χριστόν. Δὲν ἀναφέρω δὲ τὸ πλῆθος τὸ ὁποῖον παρετήρει ἄνωθεν τῶν πλησίον στεγῶν καὶ ἐκ τῶν τειχῶν τοῦ Κάστρου, μεταξὺ τῶν ὁποίων ἦσαν καὶ Τοῦρκοι καὶ Ἑβραῖοι καὶ ἔβλεπον ἅπαντα τὰ γενόμενα.