Τῇ Β’ (2ᾳ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἡ ἀνάμνησις τῆς ἐν τῇ ἁγίᾳ σορῷ καταθέσεως τῆς τιμίας ΕΣΘΗΤΟΣ τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθέμου ΜΑΡΙΑΣ ἐν ταῖς Βλαχέρναις.

Γινώσκετε ὅτι εἰς τοῦτον τὸν ταπεινὸν οἰκίσκον εἶναι πεφυλαγμένον ἕνα ἱμάτιον τῆς Παναγίας Θεοτόκου Μαρίας εἰς μικρὸν κιβώτιον, τοῦ ὁποίου ἡ χάρις καὶ θεία δύναμις ἐνεργεῖ τοιαῦτα θαυμάσια».

Ἔφριξαν οἱ Γάλβιος καὶ Κάνδιδος ἀκούσαντες ταῦτα καὶ ἀπὸ τὸν τρόμον καὶ τὴν ἔκστασιν τοὺς περιέχυσε ψυχρότατος ἱδρώς. Ἡ δὲ γυνὴ πάλιν ἤρχισε νὰ διηγῆται καταλεπτῶς ἐξ ἀρχῆς τὴν ὑπόθεσιν, οὕτω λέγουσα· «Αὕτη ἡ θεία καὶ Παναγία Παρθένος καὶ Θεοτόκος, τὸν καιρὸν τῆς Ἁγίας αὐτῆς Μεταστάσεως, εἶχε δύο γυναῖκας παρθένους, αἵτινες πολλάκις τὴν ὑπηρέτησαν εἰς τὰς ἀνάγκας τοῦ σώματος μὲ πολλὴν εὐλάβειαν καὶ ἐπιμέλειαν, εἰς τὰς ὁποίας ἐχάρισε δύο χιτῶνας, τοὺς ὁποίους ἐφόρει ἡ Δέσποινα, νὰ ἔχουν ἀντὶ αὐτῆς χάριν εὐλογίας ἐκεῖνα τὰ θεῖα ἱμάτια. Μία λοιπὸν ἀπὸ ταύτας τὰς δύο γυναῖκας ἦτο ἀπὸ τὸ γένος μου, καὶ εἰς τὸν θάνατόν της ἀφῆκεν ἄλλης παρθένου συγγενοῦς αὐτῆς αὐτὸ τὸ θεῖον ἱμάτιον, καὶ αὐτὴ ἄλλης κατὰ διαδοχήν, παραγγέλλουσαι νὰ μὴ τὸ ὁμολογήσουν ἀνδρός τινος, ἀλλὰ νὰ τὸ φυλάττουν ἀκριβῶς, μὲ τιμὴν μεγάλην, θεοπρεπέστατα· καὶ οὕτω κατήντησεν εἰς ἐμὲ τὴν ἀναξίαν τὴν σήμερον, καὶ τώρα δὲν ὑπάρχει ἄλλη παρθένος νὰ τῆς ἀφήσω τὸν θησαυρὸν αὐτὸν τὸν πολύτιμον».

Τότε οἱ δύο ἀδελφοὶ τὴν ἐπροσκύνησαν λέγοντες· «Δέσποινα καὶ κυρία μας, ἤξευρε, ὅτι καθὼς ὥρισες δὲν ὁμολογοῦμεν ἄλλου τινὸς ἐδῶ εἰς τὰ ὅριά σας αὐτὸ τὸ μυστήριον· μόνον αὐτὴν τὴν χάριν ποίησον εἰς ἡμᾶς σὲ παρακαλοῦμεν· νὰ κατακλιθῶμεν ἐκεῖ μέσα εἰς τὸ ἱερὸν οἰκητήριον, διὰ νὰ προσευχηθῶμεν μὲ ἡσυχίαν καὶ κατάνυξιν κατὰ τὴν νύκτα». Ἡ δὲ γυνὴ ἔστερξε καὶ ἔστρωσαν ἐκεῖ τὴν κλίνην οἱ δοῦλοί των, καὶ ἔμειναν ὅλην τὴν νύκτα οἱ ἄρχοντες, οὐχὶ κοιμώμενοι, ἀλλὰ ἀγρυπνοῦντες μετὰ δακρύων καὶ προσευχόμενοι, εὐχαριστοῦσαν δὲ κατὰ χρέος τὴν Ἀειπαρθένον Θεοτόκον, ὅτι τοὺς ἠξίωσε νὰ προσκυνήσωσι τοιοῦτον Μυστήριον. Ὅταν δὲ εἶδον, ὅτι ἐκοιμῶντο ὅλοι οἱ ἀσθενεῖς, ἐπῆραν ὅλα τὰ μέτρα τοῦ κιβωτίου ἐκείνου, ἤτοι μάκρος, πλάτος καὶ ὕψος καὶ εἴ τι ἄλλο ἦτο ἀναγκαῖον ἐπιμελέστατα καὶ ἀκριβῶς περιεργαζόμενοι ἐσημείωσαν. Τὸ πρωῒ εὐχαριστοῦντες τὴν γυναῖκα τὴν ἀπεχαιρέτησαν λέγοντες, ὅτι εἶχον κατὰ νοῦν νὰ ἐπιστρέψωσι πάλιν ἀπ’ ἐκεῖ, διὰ νὰ λάβωσι χάριν καὶ εὐλογίαν ἀπὸ τὴν Θεομήτορα, ἵνα ἐπιστρέψουν εἰς τὴν χώραν των κατευόδιον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Διαφωνία εὑρίσκεται μεταξὺ τοῦ Συναξαρίου τούτου καὶ τοῦ ἑπομένου τοῦ παρόντος Συναξαρίου τοῦ Πατριάρχου Ἰουβεναλίου, διότι ἐκεῖ μὲν γράφεται ὅτι ὁ πρὸ τοῦ Λέοντος τοῦ Μεγάλου Μαρκιανὸς σὺν τῇ Πουλχερίᾳ ἔκτισαν τὰς Βλαχέρνας, ἐδῶ δὲ ὅτι ὁ Λέων ἔκτισε τὸν ἐν Βλαχέρναις Ναόν. Ἀλλ’ ἴσως ὁ μὲν Μαρκιανὸς ἔκτισε δηλαδὴ ἀνέκτισε καὶ ἀνεκαίνισε τὰς Βλαχέρνας καὶ τὸν ἐν αὐταῖς Ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Μάρκου, ὡς ἐλέχθη ἀνωτέρω, ὁ δὲ Λέων ὁ μέγας ἔκτισε τὸν ἐν ταῖς αὐταῖς Βλαχέρναις Ναὸν τῆς Θεοτόκου, ὡς γράφεται ἐδῶ.

[2] Καὶ Νικηφόρος ὁ συγγράψας πολλοὺς βίους Ἁγίων λέγει περὶ τῆς Ἐσθῆτος τῆς Θεοτόκου, ὅτι ἦτο ἐξ ἐρίων εὐφθάρτων ὑφασμένη, καὶ στημόνων ὁμοειδῶν καὶ ὁμοχρόων, καὶ ὅτι ἀδιάφθαρτος εἶναι καὶ ἀδιάλυτος μέχρι τοῦ νῦν, τὸ θαῦμα τῆς Ἀειπαρθένου ἀνακηρύττουσα. Ὅθεν καὶ Μιχαὴλ ὁ Τραυλὸς ἐξήνεγκε κατὰ τοῦ τυράννου Θωμᾶ τὰ τίμια ξύλα καὶ τὴν Ἐσθῆτα ταύτην τῆς Θεοτόκου (παρὰ Δοσιθέῳ, σελ. 1152 τῆς Δωδεκαβίβλου· βλέπε καὶ εἰς τὴν 31ην τοῦ Αὐγούστου ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Προσθέτομεν δὲ ἐνταῦθα καὶ τὰ ἑξῆς, ὡς περιπόθητα παρὰ τοῖς φιλοχρίστοις, ἅπερ γράφει ὁ αὐτὸς Δοσίθεος ἐν σελ. 1152, ὅτι δηλαδὴ ἐν ταῖς Βλαχέρναις εὑρίσκοντο τὰ σπάργανα τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἀκάνθινος στέφανος, ἡ σινδὼν τοῦ Χριστοῦ, τὸ λέντιον, τὸ πορφυροῦν ἱμάτιον, ὁ σπόγγος τοῦ Ζωοδότου, καὶ τὸ ὠμοφόριον τῆς Θεοτόκου, τὸ ὁποῖον φαίνεται ὅτι ἦτο ἄλλο ἀπὸ τὴν Ἐσθῆτα, κατὰ τὸν αὐτὸν Δοσίθεον (αὐτόθι). Ὅθεν Μιχαὴλ ὁ δοὺξ ἐν τῇ Μονῳδίᾳ θρηνῶν τὴν Κωνσταντινούπολιν ὑπὸ τῶν Ὀθωμανῶν ἁλωθεῖσαν, ἔλεγε πρὸς τοῖς ἄλλοις. «Ποῦ τὰ τῶν Ἀποστόλων τοῦ Κυρίου μου σώματα, τὰ πρὸ πολλοῦ φυτευθέντα ἐν τῷ ἀειθαλεῖ Παραδείσῳ; (τῆς Κωνσταντινουπόλεως)· ποῦ τὸ πορφυροῦν ἱμάτιον; ποῦ ἡ λόγχη; ποῦ ὁ σπόγγος; ποῦ ὁ κάλαμος;».