Τῇ Β’ (2ᾳ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἡ ἀνάμνησις τῆς ἐν τῇ ἁγίᾳ σορῷ καταθέσεως τῆς τιμίας ΕΣΘΗΤΟΣ τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθέμου ΜΑΡΙΑΣ ἐν ταῖς Βλαχέρναις.

Τὸν δὲ Γάλβιον καὶ Κάνδιδον δὲν ἀφῆκεν ἡ θεία χάρις νὰ παραμένουν εἰς τὸ σκότος τῆς αἱρέσεως ταύτης, ἀλλὰ τοὺς ἐφώτισε (διότι εἶχον πολλὰς καλωσύνας καὶ ἀρετὰς) καὶ τοὺς ὡδήγησε πρὸς τὴν ἀλήθειαν. Ὅθεν καὶ αὐτοὶ δὲν ἐφάνησαν πρὸς τοιαύτην εὐεργεσίαν ἀχάριστοι, ἀλλ’ ἐδείχθησαν μετὰ τὴν ἐπιστροφὴν ἐν πολλοῖς ζηλωταὶ τῆς ἀμωμήτου πίστεως. Καὶ ὄχι μόνον αὐτοὶ ὡμολόγουν τὴν ὀρθοδοξίαν, ἀλλὰ καὶ ἄλλους ὅσον ἠδύναντο ἐνουθέτουν εἰς τὸ αὐτό, διδάσκοντες, ὅτι ἡ Ἁγία Τριὰς εἶναι ὁμοούσιος καὶ συνάναρχος, καὶ ὅτι ἡ Παναγία Παρθένος ἐγέννησε κατὰ σάρκα τὸν Θεὸν Λόγον, τῷ Πατρὶ καὶ Θεῷ ὁμοούσιον, καὶ οὕτω καθωδήγησαν καὶ ἄλλους πολλοὺς εἰς τὴν ἀλήθειαν. Διένεμον δὲ καὶ ἐλεημοσύνας πολλὰς καθ’ ἑκάστην εἰς πένητας, διὰ νὰ ἐξαλείψουν τὴν ἁμαρτίαν τῆς προτέρας αἱρέσεως.

Ἡ δὲ πανύμνητος Μήτηρ τοῦ Χριστοῦ, βλέπουσα τὰς πολλὰς ἀγαθοεργίας αὐτῶν, ἔνευσεν εἰς τὴν καρδίαν των, καὶ τοὺς παρεκίνησε νὰ προσκυνήσουν τὰ Ἱεροσόλυμα, διὰ νὰ εὕρουν τὴν τιμίαν αὐτῆς Ἐσθῆτα καὶ νὰ τὴν φέρουν εἰς τὴν Βασιλεύουσαν Πόλιν, ὅπου ὑπῆρχον καὶ ἄλλα πολλὰ καὶ ἀξιέραστα πράγματα. Ἔλαβον λοιπὸν ἀπὸ τὸν βασιλέα Λέοντα καὶ ἀπὸ τὴν βασίλισσαν Βερῖναν συγχώρησιν καὶ συνοδείαν πολλήν, κατὰ τὴν ἀξίαν των, καὶ ἐκίνησαν εἰς τὴν ὁδοιπορίαν προθύμως. Φθάσαντες εἰς τὰ μέρη τῆς Παλαιστίνης, ἐπέρασαν ἀπὸ τὴν Γαλιλαίαν, διὰ νὰ ἴδουν καὶ τὴν Ναζαρὲτ καὶ τὴν Καπερναούμ. Ἀλλὰ τοῦτο ἦτο οἰκονομία ἄνωθεν, διὰ νὰ μείνουν εἴς τι χωρίον ἐκεῖ πλησίον, εἰς τὸ ὁποῖον ὁ θησαυρὸς ἐκρύπτετο. Δοιπόν, ὅταν ἐνύκτωσεν, ἔμειναν εἰς τὸ μικρὸν ἐκεῖνο χωρίον καὶ διέμειναν εἰς τὸν οἶκον μιᾶς γυναικός, ἕως τὴν ἐπαύριον.

Ἡ τιμία ἐκείνη γερόντισσα, Ἄννα ὀνόματι, ἦτο Ἑβραία τὸ γένος, ἀλλὰ Χριστιανὴ εἰς τὴν πίστιν, εὐλαβὴς καὶ ἐνάρετος, ὡς ἄλλη Ἄννα θυγάτηρ τοῦ Φανουήλ, προσδεχομένη τὴν παράκλησιν τοῦ Ἰσραὴλ καὶ προσευχομένη νύκτα καὶ ἡμέραν πρὸς Κύριον, ὄχι εἰς τὸ τοῦ Σολομῶντος ἱερόν, ἀλλ’ εἰς τὸ ἱερὸν ἐργαστήριον τῆς καρδίας αὐτῆς. Καθὼς λοιπὸν ἡτοίμασαν οἱ ὑπηρέται οἱ ἄλλοι τὸ δεῖπνον, εἶδον οἱ ἄρχοντες οἶκον τινὰ κεκλεισμένον, εἰς τὸν ὁποῖον ἦτο πολλὴ φωτοχυσία, καὶ ἐκείτοντο ἐκεῖ ἄνδρες καὶ γυναῖκες ἀσθενεῖς. Ταῦτα βλέπων ὁ Κάνδιδος ἀπὸ μίαν θυρίδα, ἠννόησεν ὅτι ἦτο ἅγιος τόπος, εἰς τὸν ὁποῖον οἱ ἀσθενεῖς ἰατρεύοντο, ἐπειδὴ ἐξήρχετο ἀπὸ τὸν οἶκον ἐκεῖνον καὶ εὐωδία θαυμάσιος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Διαφωνία εὑρίσκεται μεταξὺ τοῦ Συναξαρίου τούτου καὶ τοῦ ἑπομένου τοῦ παρόντος Συναξαρίου τοῦ Πατριάρχου Ἰουβεναλίου, διότι ἐκεῖ μὲν γράφεται ὅτι ὁ πρὸ τοῦ Λέοντος τοῦ Μεγάλου Μαρκιανὸς σὺν τῇ Πουλχερίᾳ ἔκτισαν τὰς Βλαχέρνας, ἐδῶ δὲ ὅτι ὁ Λέων ἔκτισε τὸν ἐν Βλαχέρναις Ναόν. Ἀλλ’ ἴσως ὁ μὲν Μαρκιανὸς ἔκτισε δηλαδὴ ἀνέκτισε καὶ ἀνεκαίνισε τὰς Βλαχέρνας καὶ τὸν ἐν αὐταῖς Ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Μάρκου, ὡς ἐλέχθη ἀνωτέρω, ὁ δὲ Λέων ὁ μέγας ἔκτισε τὸν ἐν ταῖς αὐταῖς Βλαχέρναις Ναὸν τῆς Θεοτόκου, ὡς γράφεται ἐδῶ.

[2] Καὶ Νικηφόρος ὁ συγγράψας πολλοὺς βίους Ἁγίων λέγει περὶ τῆς Ἐσθῆτος τῆς Θεοτόκου, ὅτι ἦτο ἐξ ἐρίων εὐφθάρτων ὑφασμένη, καὶ στημόνων ὁμοειδῶν καὶ ὁμοχρόων, καὶ ὅτι ἀδιάφθαρτος εἶναι καὶ ἀδιάλυτος μέχρι τοῦ νῦν, τὸ θαῦμα τῆς Ἀειπαρθένου ἀνακηρύττουσα. Ὅθεν καὶ Μιχαὴλ ὁ Τραυλὸς ἐξήνεγκε κατὰ τοῦ τυράννου Θωμᾶ τὰ τίμια ξύλα καὶ τὴν Ἐσθῆτα ταύτην τῆς Θεοτόκου (παρὰ Δοσιθέῳ, σελ. 1152 τῆς Δωδεκαβίβλου· βλέπε καὶ εἰς τὴν 31ην τοῦ Αὐγούστου ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Προσθέτομεν δὲ ἐνταῦθα καὶ τὰ ἑξῆς, ὡς περιπόθητα παρὰ τοῖς φιλοχρίστοις, ἅπερ γράφει ὁ αὐτὸς Δοσίθεος ἐν σελ. 1152, ὅτι δηλαδὴ ἐν ταῖς Βλαχέρναις εὑρίσκοντο τὰ σπάργανα τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἀκάνθινος στέφανος, ἡ σινδὼν τοῦ Χριστοῦ, τὸ λέντιον, τὸ πορφυροῦν ἱμάτιον, ὁ σπόγγος τοῦ Ζωοδότου, καὶ τὸ ὠμοφόριον τῆς Θεοτόκου, τὸ ὁποῖον φαίνεται ὅτι ἦτο ἄλλο ἀπὸ τὴν Ἐσθῆτα, κατὰ τὸν αὐτὸν Δοσίθεον (αὐτόθι). Ὅθεν Μιχαὴλ ὁ δοὺξ ἐν τῇ Μονῳδίᾳ θρηνῶν τὴν Κωνσταντινούπολιν ὑπὸ τῶν Ὀθωμανῶν ἁλωθεῖσαν, ἔλεγε πρὸς τοῖς ἄλλοις. «Ποῦ τὰ τῶν Ἀποστόλων τοῦ Κυρίου μου σώματα, τὰ πρὸ πολλοῦ φυτευθέντα ἐν τῷ ἀειθαλεῖ Παραδείσῳ; (τῆς Κωνσταντινουπόλεως)· ποῦ τὸ πορφυροῦν ἱμάτιον; ποῦ ἡ λόγχη; ποῦ ὁ σπόγγος; ποῦ ὁ κάλαμος;».