Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου πατρὸς ἡμῶν ΑΝΤΩΝΙΟΥ τοῦ Ρώσου ἀσκήσαντος τὸ πρῶτον ἐν τῷ ἁγιωνύμῳ ὄρει τοῦ Ἄθω, ὕστερον δὲ ἀπελθόντος εἰς Ρωσίαν καὶ ἀνεγείραντος ἐκ βάθρων τὴν περιβόητον καὶ περικαλλῆ Λαύραν εἰς τὸ Κίεβον, ὅπου καὶ ἀνεπαύθη.

Κατὰ δὲ τὴν πρώτην νύκτα προσευχομένου τοῦ Ἀντωνίου, ἤκουσε φωνὴν λέγουσαν εἰς αὐτόν· «Ἀντώνιε, εὗρες χάριν παρ’ ἐμοί». Ὁ δὲ Ἀντώνιος εἶπε· «Κύριε, ἐὰν εὗρον χάριν ἐνώπιόν σου, ἂς καταβῇ δρόσος εἰς τὸν τόπον εἰς τὸν ὁποῖον ηὐδόκησας νὰ οἰκοδομηθῇ ὁ οἶκός σου, εἰς δὲ τὴν λοιπὴν γῆν ἂς γίνῃ ξηρασία ὡς καὶ εἰς τὸν θεράποντά σου Γεδεὼν τὸν Προφήτην ὑπέδειξας». Τὸ δὲ πρωῒ ὁ τόπος ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἔμελλε νὰ οἰκοδομηθῇ ὁ Ναὸς εὑρέθη ὅλος ὑγρὸς ὡς τὸν πόκον τοῦ Γεδεών· ὁ δὲ λοιπὸς τόπος ἦτο κατάξηρος. Τὴν δευτέραν νύκτα ἐδεήθη τοῦ Θεοῦ ὁ Ἀντώνιος, ἵνα ὁ μὲν τόπος εἰς τὸν ὁποῖον ἔμελλε νὰ κτισθῇ ὁ Ναὸς μείνῃ κατάξηρος, ὁ δὲ λοιπὸς ἔξωθεν νὰ εἶναι κάθυγρος, οὕτω δὲ καὶ ἐγένετο τὸ πρωΐ, διότι ὅλος ὁ χῶρος ἔξωθεν μὲν ἦτο ὑγρός, εἰς δὲ τὸν τόπον εἰς τὸν ὁποῖον ἔμελλε νὰ κτισθῇ ὁ Ναὸς ἦτο ξηρασία. Τὴν δὲ τρίτην ἡμέραν σταθεὶς ὁ Ἀντώνιος ηὐλόγησε τὸν τόπον καὶ λαβὼν τὴν χρυσῆν ζώνην ἐμέτρησε τὸν τόπον· εἶτα ὑψώσας τὰς χεῖρας αὐτοῦ πρὸς τὸν οὐρανόν, ηὔξατο νὰ καταβῇ πῦρ οὐρανόθεν ὡς καὶ ὁ Ἠλίας ἐποίησε, πρὸς πίστωσιν πάντων, ὅτι θέλημα Θεοῦ ἦτο εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον νὰ οἰκοδομηθῇ ὁ Ναός. Εὐχομένου δὲ τοῦ Ὁσίου, κατέβη πῦρ ἐξ οὐρανοῦ καὶ κατέφαγε τὸ δάσος τῶν δένδρων καὶ θάμνων πάντων τῆς γῆς ἐκείνης· τοὺς δὲ λίθους καὶ τὸ χῶμα τῆς γῆς τὸ πῦρ, ἐκεῖνο ἔλειξεν, εἰς ὅλον τὸν τόπον ἐπὶ τοῦ ὁποίου ἔμελλε νὰ οἰκοδομηθῇ ὁ Ναός, ὥστε πάντες οἱ παρευρεθέντες ἔπεσον πρηνεῖς κατὰ γῆς ἐκ τοῦ φόβου αὐτῶν, μείναντες ὡς νεκροὶ ἄφωνοι. Ὅθεν ἐπληροφορήθησαν ὅτι θέλημα Θεοῦ ἦτο νὰ κτισθῇ ὁ Ναὸς εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον.

Καὶ ποιήσαντος εὐχὴν τοῦ Ὁσίου Ἀντωνίου, ἔβαλον τὰ θεμέλια ἐν ἔτει 1073 κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Βυζαντινοῦ βασιλέως Κωνσταντινουπόλεως Μιχαὴλ Δούκα τοῦ Παρακοιμωμένου καὶ Πατριάρχου Γεωργίου, Μιχαὴλ δὲ Ἀρχιεπισκόπου Ρωσίας. Κατέθεσαν δὲ τὰ ἅγια λείψανα τῶν Ἁγίων ἑπτὰ Μαρτύρων εἰς τὰ θεμέλια τοῦ Ναοῦ, κατὰ τὴν διάταξιν τῆς Θεοτόκου καὶ ἐκεῖ μένουσι μέχρι τῆς σήμερον. Ἤρχισε λοιπὸν ὁ ἀρχιτέκτων τὴν οἰκοδομὴν τοῦ Ναοῦ ὡς ἄλλος Βεσελεήλ, ὁδηγούμενος παρὰ τοῦ νέου Μωϋσέως Ἀντωνίου, ὅστις καθὼς ὁ θαυματουργὸς Νικόλαος εὑρέθη θαυμασίως εἰς Βυζάντιον καὶ ἤλεγξε τὸν βασιλέα Κωνσταντῖνον καὶ τὸν Ἀβλάβιον, οὕτω καὶ ὁ Ὅσιος πατὴρ ἡμῶν Ἀντώνιος προσευχόμενος εἰς τὸ σπήλαιον, εὑρέθη παραδόξως εἰς Βυζάντιον, καθὼς ὁ Ἀββακούμ· καὶ αὐτὸς ἰδιοχείρως ἔδωκε τὸ χρυσίον εἰς τοὺς οἰκοδόμους· ὅθεν κατὰ τὸ μῆκος τῆς ζώνης τριάκοντα μέτρα ὕψος, δέκα εἰς πλάτος καὶ πεντήκοντα εἰς τὸ μῆκος, ἐκτίσθη ὁ θαυματόβρυτος Ναὸς τῆς Θεοτόκου, ἐκεῖ ὅπου θείᾳ χάριτι μέχρι τῆς σήμερον εὑρίσκεται.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ τῶν Ἁγίων τούτων, πότε ἕκαστος ἑορτάζεται, ἐν τῷ «Παναγίῳ», τῷ συνημμένῳ ἐν τῷ τέλει τοῦ ΙΔʹ τόμου τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Οὗτος εἶναι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Ρῶσος ὁ Ἔγκλειστος τοῦ ἐν Κιέβῳ σπηλαίου, ἑορταζόμενος κατὰ τὴν ιηʹ (18ην) Ἰουλίου. (Βλέπε ἀνὰ χεῖρας τόμον, σελ. 326).