Τῇ Ϛ’ (6ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ Θαυματουργοῦ.

Νέου ἔτι ὄντος τοῦ Ἁγίου ἀπέθανον ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ του καὶ ἀφῆκαν εἰς αὐτὸν ὄχι ὀλίγην περιουσίαν, τὴν ὁποίαν διεσκόρπισεν εἰς διατροφὰς πεινώντων, εἰς ἐνδυμασίας γυμνῶν καὶ εἰς περίθαλψιν ὀρφανῶν καὶ χηρῶν, οὐχὶ δὲ εἰς ἀλόγους ἐπιθυμίας, εἰς πολυτελῆ ἐνδύματα καὶ εἰς παντοειδεῖς διασκεδάσεις, ὡς οἱ νέοι τῆς σημερινῆς ἐποχῆς, διότι ἤκουε τὸν Προφητάνακτα Δαβίδ, ὅστις λέγει: «Πλοῦτος ἐὰν ρέῃ, μὴ προστίθεσθε καρδίαν» (Ψαλμ. ξα’ 11). Τοῦτο ἔπραττε καὶ ὁ Ἅγιος δὲν ἔδιδε προσοχὴν καθ’ ὁλοκληρίαν εἰς τὸν ρέοντα καὶ φθαρτὸν πλοῦτον, ἀλλὰ διεσκόρπιζεν αὐτὸν ὡς ἔπρεπεν, ἵνα κερδήσῃ ἄφθαρτον καὶ αἰώνιον· ἐκ τῶν πολλῶν δὲ ἐλεημοσυνῶν, τὰς ὁποίας ἔπραξεν, ἀκούσατε μίαν θαυμαστὴν καὶ παράδοξον.

Τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ἦτο εἷς πολὺ πλούσιος ἄνθρωπος, ὅστις εἶχε τρεῖς θυγατέρας παρθένους, κατὰ πολὺ ὡραίας. Ἀπὸ φθόνον δὲ τοῦ ἐχθροῦ ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἔφθασεν εἰς μεγάλην πτωχείαν καὶ ἀπεφάσισε νὰ βάλῃ τὰς θυγατέρας του εἰς πορνεῖον, ἵνα διὰ τοῦ μέσου αὐτοῦ προσπορίζωνται καὶ οἱ τέσσαρες τὰ πρὸς τὸ ζῆν ἀναγκαῖα. Καὶ ὁ μὲν πατὴρ τῶν θυγατέρων ἐκείνων οὕτως ἀπεφάσισε νὰ πράξῃ· ὁ δὲ πανάγαθος Θεός, ὁ γινώσκων τὰ κρύφια τῶν καρδιῶν, θέλων νὰ ἐλευθερώσῃ τὰς τρεῖς ἐκείνας ψυχὰς ἐκ τῆς κολάσεως, ἔτι δὲ καὶ νὰ φανερωθῇ καὶ ἡ κρυπτὴ ἀρετὴ τοῦ Ἁγίου, τί ᾠκονόμησεν; Κατὰ τὴν ἰδίαν ἐκείνην ἡμέραν, κατὰ τὴν ὁποίαν ἐφανέρωσεν ὁ πατὴρ αὐτὸς τὴν βουλήν του, τὸ ἔμαθε καὶ ὁ Ἅγιος Νικόλαος· ὅθεν ἔσπευσεν εὐθὺς νὰ σώσῃ τὰς ψυχὰς αὐτὰς καὶ δέσας εἰς ἓν μανδήλιον τριακόσια φλωρία, ἐπῆγε κρυφίως τὴν ἰδίαν ἐκείνην νύκτα καὶ ρίψας αὐτὰ ἔκ τινος θυρίδος εἰς τὸν οἶκον τοῦ πτωχεύσαντος πλουσίου εὐθὺς ἀνεχώρησε διὰ νὰ μὴ φανερωθῇ εἰς κανένα, διότι ἀπέφευγε τὸν ἔπαινον τῶν ἀνθρώπων καὶ μόνον ἵνα ἀρέσῃ εἰς τὸν Θεὸν ἐπεθύμει, διότι ἤκουε τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου λέγοντος· «Σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην, μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τὶ ποιεῖ ἡ δεξιὰ σου» (Ματθ. ϛ’ 3)· ἤτοι, ὅταν πράττῃς τὴν ἐλεημοσύνην, νὰ μὴ τὸ γνωρίζῃ κανείς.

Καὶ ὁ μὲν Ἅγιος Νικόλαος οὕτως ἐν τῷ κρυπτῷ ἐποίησε τὴν ἐλεημοσύνην· ὁ δὲ πατὴρ ἐκεῖνος, ἐγερθεὶς τὴν πρωΐαν ἐκ τοῦ ὕπνου, βλέπει ἐντὸς τῆς οἰκίας του τὸ μανδήλιον δεδεμένον καὶ λαβὼν αὐτὸ εἰς τὰς χεῖρας του τὸ ἔλυσε καὶ βλέπει τὰ φλωρία· ὅθεν μείνας ἐκστατικὸς ἔτριβε τοὺς ὀφθαλμούς του μὴ πιστεύων εἰς τὸ γεγονός. Μετρήσας δὲ τὰ φλωρία εὗρεν αὐτὰ ἀκριβῶς τριακόσια. Ποῖα αἰσθήματα νομίζετε νὰ ἐπλημμύρισαν τὴν ψυχήν του τὴν ὥραν ἐκείνην;


Ὑποσημειώσεις

[1] Πάταρα· ἀρχαιοτάτη πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν Μικρὰν Ἁσίαν. Ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται παρὰ τὸν κόλπον τοῦ Καλαμακίου κείμενον νοτιοανατολικῶς τοῦ ἀκρωτηρίου Γεντῆ-μπουροὺν καὶ βορειοδυτικῶς τῆς νήσου Καστελλορίζου.

[2] Μύρα· ἀρχαία πόλις τῆς Λυκίας εἰς τὴν νοτιοδυτικὴν ἄκραν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἀπέχουσα περὶ τὰ 4 χλμ περίπου ἀπὸ τῆς παραλιακῆς ἐπὶ τοῦ Λιβυκοῦ πελάγους πόλεως Ἀνδριάκης (ἢ Ἀνδράκι), ἐπινείου τῶν Μύρων. Τὰ Μύρα ἤρχισαν ἀκμάζοντα ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς Ἀρχιερατείας τοῦ Ἁγίου Νικολάου, ὑπὸ δὲ τοῦ Θεοδοσίου Βʹ ἀνεκηρύχθη εἰς πρωτεύουσαν τῆς Λυκίας. Ἐν αὐτοῖς ὁ Θεοδόσιος Βʹ ἀνήγειρε μεγαλοπρεπῆ Ναὸν τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τοῦ ὁποίου ἐρείπια μόνον σῴζονται σήμερον. Εἰς τὴν Μητρόπολιν τῶν Μυραίων ὑπήγοντο τὸ πάλαι 36 Ἐπισκοπαί. Τανῦν τὰ Μύρα καλοῦνται ὑπὸ τῶν Τούρκων Ντεμπρέ.

[3] Ὁ Διοκλητιανὸς ἀνῆλθεν εἰς τὸν θρόνον τῆς Ρώμης κατὰ τὸ ἔτος 284, κατὰ δὲ τὸ ἔτος 286 προσέλαβεν ὡς συμβασιλέα τὸν Μαξιμιανὸν Ἑρκούλιον. Ἀμφότεροι παρῃτήθησαν τοῦ θρόνου κατὰ τὸ ἔτος 305.

[4] Οἱ Ταϊφάλοι ἦσαν φυλὴ προερχομένη ἐκ Μολδοβλαχίας, εἶχον δὲ τότε ἐγκατασταθῇ εἰς τὴν Φρυγίαν. Παρὰ τὴν Σελινοῦντα τῆς Τραχείας Κιλικίας ὑπάρχει ἔτι καὶ νῦν πόλις διασῴζουσα τὸ ὄνομα αὐτῶν καλουμένη Τουρκιστὶ Ταφάλ.

[5] Τὸ ἱερὸν Λείψανον τοῦ Ἁγίου Ἱεράρχου Νικολάου ἀνακομισθὲν κατὰ τὴν ἐποχὴν τῆς πρώτης Σταυροφορίας, βασιλεύοντος ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἀλεξίου Αʹ τοῦ Κομνηνοῦ, μετηνέχθη ἐκ τῶν Μύρων τῆς Λυκίας εἰς τὴν Βάριν (Μπάρι) τῆς Ἰταλίας. Ἡ μνήμη τῆς ἀνακομιδῆς καὶ μετακομιδῆς ταύτης ἑορτάζεται κατὰ τὴν κʹ (20ὴν) Μαΐου. Τὸ ἱστορικὸν αὐτῆς βλέπε ἐν τῷ σχετικῷ Συναξαρίῳ ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».