Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος ΑΓΓΕΛΗ τοῦ ἐν Χίῳ ἀθλήσαντος ἐν ἔτει ͵αωιγ’ (1813).

ἔπειτα τὴν πρωΐαν ἐκοινώνησε τῶν ἀχράντων Μυστηρίων καὶ οὕτω καθωπλισμένος μὲ τὴν θείαν δύναμιν ἐξῆλθεν εἰς παράταξιν κατὰ τοῦ ἀλλοφύλου καὶ τὸν προσκαλεῖ νὰ συμπλακοῦν καὶ νὰ πολεμήσουν. Τίς νὰ μὴ θαυμάσῃ καὶ νὰ μὴ φωνάξῃ μετ’ ἐκπλήξεως· «Ὦ θειότατε Ἀγγελῆ, μεγάλη σου ἡ Πίστις!». Ἄλλο δὲν εἶχεν εἰς τὸ στόμα καὶ ἄλλο δὲν ἔλεγε παρὰ «Μὲ τὸν πόλεμόν μου τοῦτον θὰ δείξω εἰς τοὺς ἀπίστους τὴν δύναμιν τῆς ἀληθοῦς Πίστεώς μου».

Ἀλλ’ ἐνταῦθα τοῦ λόγου γενόμενος, εὐσεβέστατοι ἀκροαταί, νομίζω ὅτι βλέπω μὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς τοῦ νοός μου δύο ἐναντία πάθη μέσα εἰς τὰς καρδίας σας, φόβον καὶ πόθον· πόθον μέν, διότι ποθεῖτε καὶ ἀγαπᾶτε νὰ ἀκούσητε πεφονευμένον καὶ τεθανατωμένον τὸν ἄθεον, διὰ νὰ φανῇ ἡ δύναμις τῆς Πίστεώς μας, νὰ δοξασθῇ ὁ ὑπὸ τῶν ἀπίστων ἀθετούμενος Χριστός, φόβον δὲ μήπως καὶ δὲν εὐδοκήσῃ ὁ Θεός, διὰ τὰς αἰτίας, τὰς ὁποίας μόνος Αὐτὸς γνωρίζει, νὰ γίνῃ τὸ ποθούμενον θαῦμα· ἀλλὰ δίκαιος μὲν εἶναι ὁ πόθος σας, τῆς ὀλιγοπιστίας δὲ εἶναι ὁ φόβος σας ἐπειδὴ εἶναι ἀψευδὴς ὁ εἰπών· «Ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ μετάβηθι ἐντεῦθεν ἐκεῖ καὶ μεταβήσεται καὶ οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν» (Ματθ. ιζ’ 20). Μὴ φοβῆσθε λοιπόν, ἀλλὰ καὶ μὴ ποθῆτε νὰ ἴδητε τεθανατωμένον τὸν ἐχθρὸν τῆς Πίστεως· διότι «τὰ κρίματά σου (Κύριε) ὡσεὶ ἄβυσσος πολλὴ» (Ψαλμ. λε’ 7) καί· «τίς ἔγνω νοῦν Κυρίου; καὶ τίς αὐτοῦ σύμβουλος ἐγένετο;» (Ἡσ. μ’ 13). Ὁ βάθει σοφίας πάντα οἰκονομῶν καὶ τὸ συμφέρον πᾶσιν ἀπονέμων διὰ λόγους, τοὺς ὁποίους αὐτὸς μόνος γνωρίζει, δὲν συνεχώρησε νὰ γίνῃ αὐτὴ ἡ μονομαχία καὶ νὰ τελειωθῇ αὐτὸς ὁ ποθούμενος ἀγὼν καὶ ἀκούσατε.

Εὐθὺς ὡς παρρησιάσθη, ὥσπερ λέων ἀπτόητος, ὁ τῆς εὐσεβείας ἀγγελώνυμος Ἀθλητὴς καὶ ἐζήτει εἰς συμπλοκὴν τὸν ἀντίπαλον, κατέλαβεν ἐκεῖνον φόβος καὶ τρόμος ἀνείκαστος καὶ δειλία θανάτου ἐπέπεσεν ἐπ’ αὐτὸν καὶ ἐκάλυψε τὴν διάνοιάν του σκότος, ἡ καρδία του ἐταράχθη καὶ ἐγκατέλιπεν αὐτὸν ἡ ἰσχὺς αὐτοῦ. Ὅθεν καὶ μὲ πολλήν του καταισχύνην καὶ ἐντροπὴν παρῃτήθη καὶ ἔφευγεν, ἀλλὰ καὶ ἡ παραίτησις καὶ ἡ φυγή του δὲν ἔγινε καθὼς ἐκεῖνος ἤθελε, κρυφίως δηλαδὴ χωρὶς νὰ τὸν ἀντιληφθοῦν πολλοί, ἐπειδὴ ὁ μακάριος Ἀγγελῆς ὡς ἀριστεὺς καὶ νικητὴς ἐθριάμβευε τὴν ἐκείνου φυγὴν ὡς ἧτταν καὶ ἐπέμενεν εἰς τὴν ἐξ ἀρχῆς συμφωνίαν τῶν γραμμάτων των, ζητῶν νὰ μονομαχήσουν καὶ ἀποφασιστικὰ τοῦ ἔλεγεν ὅτι θὰ τὸν φονεύσῃ μὲ τὴν δύναμιν τῆς Πίστεώς του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κουσάντασι εἶναι ἡ τουρκικὴ ὀνομασία τῆς ἀρχαίας Ἐφέσου τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ. Περὶ τῆς Ἐφέσου, βλέπε ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Λαζάρου τοῦ ἐν τῷ Γαλλησίῷ ὄρει ἀσκήσαντος, τῇ ζʹ (7ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.