Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος ΑΓΓΕΛΗ τοῦ ἐν Χίῳ ἀθλήσαντος ἐν ἔτει ͵αωιγ’ (1813).

Ἠθέλησαν λοιπὸν αὐτοὶ νὰ τὸν ἀναβιβάσουν βιαίως ἐπάνω εἰς τὸ τζαμίον καὶ τότε βλέποντες τὸ πλῆθος ὅτι δὲν ἤθελεν, ὥρμησαν ἐπάνω του πολλοὶ ὡς ἄγρια θηρία καὶ ἄλλοι σύροντες ἔμπροσθεν, ἄλλοι ὠθοῦντες ὄπισθεν, ἄλλοι δέροντες ἄσπλαγχνα, ὅπου ἔφθανεν ἕκαστος, τὸν ἐβίαζον νὰ τὸν ἀναβιβάσουν, ἐκεῖνος δὲ ὁ ἀοίδιμος ἐφώναζε· «Θανατώσετέ με ταύτην τὴν ὥραν, δὲν ἀναβαίνω εἰς τὸ τζαμίον, ἐπειδὴ εἶμαι Χριστιανός». Τὸν ἔφεραν λοιπὸν ἐντὸς τῆς πόλεως καὶ τὸν ἔβαλον σιδηροδέσμιον εἰς σκοτεινὴν φυλακήν. Τὶ τοῦ ἔκαμον καὶ πῶς τὸν ἐβασάνισαν τὴν νύκτα ἐκείνην, δὲν εἶναι γνωστόν· πολλὰ λέγονται, πλὴν οὐδὲν ἐξ αὐτῶν γράφομεν, διότι δὲν γνωρίζομεν ἐπακριβῶς τὴν ἀλήθειαν· ὅθεν λέγομεν μόνον τὰ ἀκόλουθα τῆς διηγήσεως.

Τὴν ἑπομένην ἡμέραν τὸν ἐξέβαλον ἀπὸ τὴν σκοτεινὴν φυλακὴν τῆς πόλεως καὶ τὸν ἔφεραν εἰς το διοικητήριον· ἐκεῖ γενομένης συνελεύσεως τῶν ἀγάδων, παρεστάθη ὁ Μάρτυς τῆς ἀληθείας εἰς δευτέραν ἐξέτασιν, ὅσα ὅμως καὶ ἂν τοῦ εἶπον, κολακευτικὰ καὶ ἀπειλητικά, δὲν ἐστάθησαν ἱκανὰ νὰ μεταβάλουν τὴν γνώμην του· ὅθεν τὸν ἐφυλάκισαν πάλιν καὶ ἔβαλον τοὺς πόδας του εἰς τὸ τιμωρητικὸν ξύλον. Τὴν ἀκόλουθον ἡμέραν, βλέποντες τὸ ἀμετάθετον τῆς γνώμης του, τὸν ἔβγαλαν ἀντίκρυ τοῦ κονακίου εἰς τόπον λεγόμενον Βουνάκι καὶ καθὼς εἶχε ζητήσει καὶ ἔκοψαν μὲ ἕνα κτύπημα τὴν κεφαλὴν τοῦ ὀρνιθίου, καὶ καθὼς μετὰ δακρύων εἶχε παρακαλέσει εἰπών· «Οὕτω, Χριστέ μου, νὰ κοπῇ μὲ μίαν σπαθιὰν καὶ ἡ ἰδική μου κεφαλή»· οὕτω καὶ ἐγένετο. Διότι εὐθὺς μὲ τὴν πρώτην σπαθιὰν ἀπετμήθη ἡ πάντιμος αὐτοῦ κεφαλὴ καὶ ἔλαβε τοῦ Μαρτυρίου τὸν στέφανον, ἐν ἔτει 1813, Δεκεμβρίου 3ῃ καὶ τότε «ἀπεκαλύφθησαν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοὶ» (Λουκ. β’ 35) καὶ ὅλοι ἐπληροφορήθησαν καὶ ἐβεβαιώθησαν, ὅτι οὔτε ὑποχονδριακὸς ἦτο, οὔτε παράφρων, ἀλλ’ ἦτο ἄνθρωπος φρόνιμος, συνετός, θεόφρων καὶ ὅλα ἐκεῖνα τὰ ἔκαμνε θεληματικῶς, καθὼς τὸ πάλαι ὁ μακάριος Συμεὼν ὁ διὰ Χριστὸν σαλός.

Ἔμεινε δὲ τὸ μαρτυρικὸν σῶμα εἰς τὸν τόπον τῆς καταδίκης τρία ἡμερονύκτια καὶ συνέτρεχον εἰς τὴν ἁγίαν θεωρίαν τοῦ σεβασμιωτάτου προσώπου του (διότι κατὰ ἀλήθειαν πολλὴν σεβασμιότητα εἶχε καὶ Χάριν θείαν) τὰ πλήθη τῶν Χριστιανῶν, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, μικροὶ καὶ μεγάλοι, Ἱερεῖς καὶ λαϊκοὶ καὶ ὅσοι ἠδυνήθησαν ἔλαβον ἐξ αὐτοῦ, μὲ δόσιν χρημάτων, ἄλλος τρίχας, ἄλλος ἔνδυμα, ἄλλος τεμάχιον λειψάνου καὶ ἄλλος αἷμα εἰς ἁγιασμόν των.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κουσάντασι εἶναι ἡ τουρκικὴ ὀνομασία τῆς ἀρχαίας Ἐφέσου τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ. Περὶ τῆς Ἐφέσου, βλέπε ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Λαζάρου τοῦ ἐν τῷ Γαλλησίῷ ὄρει ἀσκήσαντος, τῇ ζʹ (7ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.