Ὁ Ὅσιος Βαρλαάμ.
ΤΟΝ καιρὸν ἐκεῖνον ἠγωνίζετο εἰς τὴν ἔρημον τῆς Σενααρίτιδος γῆς πνευματικός τις, ἐνάρετος καὶ σοφώτατος, εἰς τὴν θείαν Γραφὴν πολὺ ἔμπειρος, γηραιὸς τὴν ἡλικίαν καὶ πρακτικὸς τὴν θεωρίαν, Βαρλαὰμ ὀνομαζόμενος. Τοῦτον ἐπρόσταξεν ὁ Θεὸς οὐρανόθεν μὲ φανερὰν ἀποκάλυψιν, νὰ μεταβῇ ταχέως εἰς τὰς Ἰνδίας, ἵνα διδάξῃ τὸν Ἰωάσαφ τὴν ἀκρίβειαν τῆς ἀληθοῦς ἡμῶν Πίστεως. Ὁ δέ, παρευθὺς ὑπακούσας εἰς τὸ θεῖον πρόσταγμα, μετεσχηματίσθη εἰς κοσμικόν, διὰ τὸν φόβον τοῦ Ἀβεννήρ, καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὸ τοῦ Ἰωάσαφ παλάτιον. Εὗρε τότε τὸν φύλακα, ὅστις ἐκαλεῖτο Ζαρδάν, καὶ εἶπεν εἰς αὐτόν· «Κύριέ μου, ἐγὼ εἶμαι πραγματευτὴς ἀπὸ μακρινὸν τόπον, καὶ ἔχω ἕνα λίθον σπανιώτατον καὶ πολυτιμότατον. Οὗτος ὁ λίθος ἔχει πολλὰς δυνάμεις καὶ χάριτας, δίδει σοφίαν εἰς τοὺς ἀσόφους, ἀκοὴν εἰς τοὺς κωφοὺς καὶ φωνὴν εἰς τοὺς ἀλάλους, φωτίζει τοὺς τυφλούς, χαροποιεῖ τοὺς θλιβομένους, ἀνιστᾷ νεκρούς, καὶ διώκει τοὺς δαίμονας, ἁπλῶς δὲ ἔχει τόσας δυνάμεις καὶ χάριτας, ὥστε εἶναι πρᾶγμα θαυμάσιον. Ἐὰν ποθῇς τὸ καλὸν τοῦ δεσπότου σου, ὕπαγε, ἀνάγγειλε εἰς αὐτὸν περὶ τούτου, διότι, ἐὰν τὸν ἀποκτήσῃ, μέλλει νὰ λάβῃ μεγάλην ὠφέλειαν».
Ἀπελθὼν τότε ὁ Ζαρδὰν εἶπε ταῦτα εἰς τὸν Ἰωάσαφ. Ὁ δέ, χαρᾶς ἀπείρου πλησθείς, προσέταξε καὶ ἦλθε πρὸς αὐτὸν ὁ γέρων καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· «Δεῖξόν μοι, εὐγενέστατε, τὸν λίθον περὶ τοῦ ὁποίου κηρύττεις τοιαῦτα θαυμάσια». Καὶ ὁ γέρων ἐπεκρίθη· «Ὅσα ἤκουσες δι’ αὐτόν, ὑπέρτιμε βασιλεῦ, εἶναι ἀληθῆ καὶ ἀψευδέστατα. Ἀλλὰ ἐὰν δὲν σὲ δοκιμάσω πρότερον, νὰ γνωρίσω τὴν φρόνησίν σου, δὲν ἁρμόζει νὰ σοῦ φανερώσω τοιοῦτον μυστήριον, διότι ὁ Διδάσκαλός μου εἶπε ταύτην τὴν παραβολήν».
Ἡ διδαχὴ τοῦ Ὁσίου Βαρλαάμ.
ΕΞΗΛΘΕ τις γεωργὸς νὰ σπείρῃ τὸ γέννημά του καὶ μέρος μὲν ἔπεσεν εἰς τὴν ὁδόν, καὶ ἦλθαν τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ τὸ ἔφαγαν. Ἕτερον ἔπεσεν εἰς τόπον πετρώδη, καὶ ἐξηράνθη, ἄλλο δὲ ἔπεσεν εἰς τὰς ἀκάνθας, καὶ τὸ ἔπνιξαν, ἕτερον δὲ ἔπεσεν εἰς τὴν καλὴν γῆν, καὶ ἔδωκε καρπὸν ἑκατονταπλάσιον. Ἐὰν λοιπὸν εὕρω καὶ ἐγὼ γῆν καρποφόρον εἰς τὴν καρδίαν σου, θὰ ἐμφυτεύσω τὸν ἔνθεον σπόρον, διὰ νὰ σοῦ φανερώσω τὸ μέγα μυστήριον. Ἀλλὰ ἐὰν τύχῃ ἡ γῆ αὐτὴ πετρώδης ἢ ἀκανθώδης, κάλλιον εἶναι νὰ μὴ κοπιάζω κενὰ καὶ μάταια, βάλλων εἰς ἀπαιδεύτους ἀνθρώπους τοὺς μαργαρίτας, ἐπειδὴ ἔρχονται τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ἤτοι οἱ δαίμονες, καὶ τοὺς ἁρπάζουν.