Ὁ δὲ θεῖος Ἀρσένιος, ὅστις ἐγνώριζε κάλλιστα τὴν ὁδὸν ἥτις φέρει τὸν ἄνθρωπον εἰς τὸ ὕψος τῆς ἀρετῆς, μειδιάσας ὀλίγον, εἶπε πρὸς αὐτόν· «Ὅλα αὐτά, ὦ τέκνον, ὅπου μοῦ διηγήθης, λέγονται ἀπὸ τοὺς θεοφόρους Πατέρας πράξεις καὶ ὄχι θεωρίαι». Τοῦτο ἀκούσας ὁ μακάριος Γρηγόριος προσέπεσεν εὐθὺς εἰς τοὺς πόδας του καὶ τὸν παρεκάλει θερμῶς, προβάλλων καὶ αὐτὸ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, διὰ νὰ τὸν διδάξῃ καλῶς τί εἶναι ἡ νοερὰ προσευχή, ἡ ἡσυχία καὶ ἡ φύλαξις τοῦ νοός. Τότε ὁ θεῖος ἐκεῖνος Πατήρ, λαβὼν ὡς εὕρημα τὴν παράκλησιν τοῦ Ὁσίου, δὲν ἔχασε καιρόν, ἀλλ’ εὐθὺς ἤρχισε νὰ τὸν διδάσκῃ πλατύτερον, μὴ ἀφίνων τίποτε ἀδίδακτον ἐξ ὅσων αὐτὸς ἐδέχθη πλουσίως παρὰ τῆς θείας Χάριτος. Πρὸς τούτοις τοῦ ἀπεκάλυψε καὶ ὅσα συμβαίνουν εἰς ἐκείνους, οἵτινες ἀγωνίζονται εἰς τοὺς ἀγῶνας τῆς ἀρετῆς, ἀπὸ τοὺς μισοκάλους δαίμονας, ἐκ δεξιῶν καὶ ἐξ ἀριστερῶν, καθὼς καὶ ἀπὸ τοὺς φθονεροὺς ἀνθρώπους, τοὺς ὁποίους μεταχειρίζεται ὁ πονηρὸς ὡς ὄργανα τῆς κακίας του. Πάντα ταῦτα περιέγραψε λεπτομερῶς ὁ θεῖος οὗτος Ἀρσένιος εἰς τὸν Ὅσιον Γρηγόριον.

Ὡς λοιπὸν ἤκουσε ταῦτα ὁ Ὅσιος, εὐθὺς εἰσῆλθεν εἰς πλοιάριον καὶ μετέβη εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος· περιερχόμενος δὲ ὅλα τὰ ἐκεῖ Μοναστήρια, τὰς Σκήτας, τὰ κελλία, ἀκόμη δὲ καὶ τοὺς ἐρημικοὺς καὶ ἀβάτους τόπους, ἔκρινεν εὔλογον νὰ ἐπισκεφθῇ ὅλους τοὺς Ὁσίους Πατέρας καὶ νὰ τοὺς προσφέρῃ τὴν προσήκουσαν προσκύνησιν, χάριν εὐχῆς καὶ εὐλογίας· καθὼς δὲ μᾶς διηγεῖτο, εἶδε πολλοὺς ἀγωνιστὰς ἐστολισμένους μὲ πολλὴν σύνεσιν καὶ σεμνότητα καὶ ἄλλας πολλὰς ἀρετάς, οἱ ὁποῖοι ὅλην τὴν σπουδήν των καὶ τὸν ἀγῶνα των ἔκαμνον διὰ τῶν πρακτικῶν ἀρετῶν. Ἐρωτώμενοι δὲ ἐὰν καταγίνωνται εἰς τὴν νοερὰν προσευχήν, ἢ εἰς τὴν νῆψιν καὶ φύλαξιν τοῦ νοός, ἔλεγον, ὅτι οὐδὲ ἐγνώριζον τὶ θέλει νὰ εἰπῇ νοερὰ προσευχὴ ἢ φυλακὴ νοὸς καὶ νῆψις [3]. Ἀφ’ οὗ δὲ περιῆλθεν ὅλον τὸ Ἅγιον Ὄρος μετέβη εἰς τὴν Σκήτην τοῦ Μαγουλᾶ, ἥτις εὑρίσκεται ἀντικρὺ τῆς σεβασμίας Μονῆς τοῦ Φιλοθέου, ἔνθα εὗρε τρεῖς Μοναχούς, Ἡσαΐαν, Κορνήλιον καὶ Μακάριον ὀνομαζομένους, τοὺς ὁποίους ἀντελήφθη καταγινομένους ὄχι μόνον εἰς τὴν ἄσκησιν τῆς πρακτικῆς ἀρετῆς, ἀλλὰ καὶ ὀλίγον εἰς τὴν θεωρητικὴν τοιαύτην. Ἐκεῖ λοιπὸν κοπιάζων πολὺ ὁμοῦ μετὰ τῶν μαθητῶν του, ἔκτισε κελλία ἵνα κατοικήσωσιν· αὐτὸς δὲ εἰς ὀλίγην ἀπὸ ἐκεῖ ἀπόστασιν ᾠκοδόμησεν Ἡσυχαστήριον διὰ τὸν ἑαυτόν του, ἵνα συνομιλῇ μόνος μὲ μόνον τὸν Θεόν, διὰ τῆς νοερᾶς προσευχῆς, ἐπιδιώκων ἅμα καὶ τὴν ἐξιλέωσιν διὰ μέσου τῶν πρακτικῶν ἀρετῶν.