Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ὁ Σιναΐτης, ὁ καὶ ἐν Ἁγίῳ Ὄρει ἀσκήσας ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Μετὰ παρέλευσιν ὅμως ὀλίγου χρόνου καὶ ὁ ἀνωτέρω Ἀμηραλῆς, παρακινούμενος ἀπὸ τὸν ἀρχέκακον ἐχθρόν, ἐφθόνησε καὶ αὐτὸς τὸν Ἅγιον καὶ ἀνάπτων ἀπὸ θυμὸν ἐφώναζεν ἀτάκτως καὶ ἀπειλῶν ἔλεγεν, ὅτι ἐὰν δὲν φύγῃ ἐκεῖθεν τὸ ταχύτερον, θέλει προσκαλέσει πλῆθος κλεπτῶν καὶ ἄλλων κακοποιῶν, ἵνα τοὺς ἀποστείλῃ ἐπὶ πληρωμῇ διὰ νὰ μᾶς ἀφανίσουν αἰφνιδιαστικῶς ὅλους· πρᾶγμα τὸ ὁποῖον ὅπως ἐσκέφθη καὶ ἔκαμε κατόπιν. Τοιαύτας λοιπὸν ἀνταμοιβὰς ἀπέδιδεν ὁ φαινόμενος Μοναχὸς εἰς τὸν θεῖον Γρηγόριον. Ἀλλὰ ματαίως ἐκοπίαζεν ὁ ἀνόητος· διότι ὁ Θεός, διὰ τῶν εὐχῶν τοῦ Ὁσίου, διεφύλαξεν ὅλους ἡμᾶς ἀβλαβεῖς.

Ἀναχωρήσας λοιπὸν καὶ ἐκεῖθεν ὁ θεῖος Πατὴρ μεθ’ ὅλων τῶν Μοναχῶν, οἵτινες εἶχον συναθροισθῆ ἐκεῖ πρὸς χάριν του, μετέβη εἴς τι ὄρος ὀνομαζόμενον Κατακεκρυωμένον. Μετ’ ὀλίγας ὅμως ἡμέρας ἐστάλησαν καὶ ἐκεῖ ἀπὸ τὸν φθονερὸν ἐκεῖνον καὶ ἐλαφρόνουν Γέροντα κλέπται τινές, οἱ ὁποῖοι, ἐπιτεθέντες ἐναντίον μας ὡς λέοντες, μᾶς συνέλαβον ὅλους καὶ δέσαντες, φεῦ! τὸν Ὅσιον μὲ ἓν μανδήλιον, ἐζήτουν χρήματα ἀπὸ ἐκεῖναν ὅστις ἐκ νεαρᾶς ἡλικίας δὲν ἠθέλησε ποτὲ νὰ ἀποκτήσῃ οὐδὲ ὀβολόν· ἀλλὰ μὴ εὑρίσκοντες τίποτε νὰ πάρουν, εὐλαβηθέντες μᾶς ἀπέλυσαν. Ἐπειδὴ ὅμως ὁ φθόνος ἐκυρίευσε τόσον πολὺ τὴν ψυχὴν τοῦ Ἀμηραλῆ καὶ ἐπειδὴ τὸ πάθος τοῦτο δὲν ἐξαλείφεται εὐκόλως, ἔκρινε καλὸν ὁ Ὅσιος νὰ ἀπομακρυνθῇ ἐντελῶς ἀπὸ τὰ μέρη ἐκεῖνα. Ὅθεν ἀναχωρήσαντες καὶ ἐκεῖθεν, ἤλθομεν πάλιν εἰς τὴν Σωζόπολιν καὶ ἐπιστρέψαντες εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν τὸν Δεκέμβριον μῆνα, παρεμείναμεν ἐκεῖ ἕως τὴν ἄνοιξιν καὶ τότε ἐφύγαμεν εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος μετὰ τοῦ Ἁγίου, τὸν ὁποῖον ὑπεδέχθησαν μὲ μεγάλην χαρὰν οἱ Λαυριῶται, αἰσθανθέντες τὸν ἐρχομόν του ὡς πνευματικὴν πανήγυριν. Ἔκτισε δὲ ὁ Ἅγιος κελλία τινὰ εἰς διαφόρους τόπους, πλησίον τῆς Μεγίστης Λαύρας, προσέτι δὲ παρέλαβε καὶ μερικὰ ἀκόμη ἀπὸ τὰ καθίσματα τῆς αὐτῆς Λαύρας, ὅσα ἦσαν κατάλληλα πρὸς ἡσυχίαν καὶ ἡσυχάζων ἐκεῖ συνωμίλει μόνος μὲ μόνον τὸν Θεόν.

Κατὰ παραχώρησιν ὅμως Θεοῦ, οἱ Ἀγαρηνοὶ ἐπέδραμον καὶ πάλιν κατὰ τοῦ Ἁγίου Ὄρους καὶ μὴ δυνάμενος ὁ θεῖος Πατὴρ νὰ ἡσυχάζῃ εἰς ἀπομεμακρυσμένα κελλία, εἰσῆλθεν ἐντὸς τῆς Ἱερᾶς Λαύρας. Ἡ συνομιλία ὅμως τῶν Μοναστηριακῶν τοῦ διέκοπτε τὴν ἡσυχίαν· διὸ καὶ ἐλυπεῖτο πολύ· καὶ ὡς ποθῶν τὴν μόνωσιν καὶ τὴν ἀνάβασιν καὶ θεωρίαν δὲν εἶχε καθόλου ἄνεσιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κλαζομεναί· ἀρχαία πόλις τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ἐκτισμένη κατὰ τὸ ἥμισυ ἐπὶ τῆς ἠπειρωτικῆς ἀκτῆς τῆς χερσονήσου τῆς Ἐρυθραίας καὶ κατὰ τὸ ἕτερον ἥμισυ ἐπὶ ὁμωνύμου παρακειμένης νησίδος, μετὰ τῆς ὁποίας ἦτο συνδεδεμένη διὰ τριτόξου γεφυρωτοῦ κυματοθραύστου, τὸν ὁποῖον ᾠκοδόμησεν ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος καὶ τοῦ ὁποίου ἐρείπια εἰσέτι σῴζονται. Ἔκειτο περὶ τὰ 40 χ.λ.μ. νοτιοδυτικῶς τῆς Σμύρνης, καὶ πλησίον τῆς θέσεως εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκονται σήμερον τὰ Βουρλά. Αἱ Κλαζομεναὶ ὑπῆρξαν πατρὶς τοῦ διασήμου ἀρχαίου φιλοσόφου Ἀναξαγόρα, παρὰ ταῦτα ὅμως οἱ ἀρχαῖοι Κλαζομένιοι ἦσαν, ὡς φαίνεται, ὀνομαστοὶ διὰ τὴν χυδαιότητά των, ὡς ὑποδηλοῦται ἐκ τῆς γνωστῆς παροιμίας: «Ἔξεστι Κλαζομενίοις ἀσχημονεῖν». Κατὰ τοὺς Βυζαντινοὺς χρόνους ὑπῆρξεν ἕδρα Ἐπισκοπῆς ὑπὸ τὸν Μητροπολίτην Σμύρνης.

[2] Καλοὶ Λιμένες ὀνομάζεται λιμὴν ἢ κόλπος τῆς νοτίου πλευρᾶς τῆς Κρήτης, ἐπίνειον τυγχάνων τῆς ἀρχαίας πόλεως Λασαίας. Ἐκ τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων (κζʹ 8-44), πληροφορούμεθα ὅτι εἰς τὸν τόπον τοῦτον ἐπεθύμει νὰ παραχειμάσῃ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, κατὰ τὴν εἰς Ρώμην μετάβασίν του. Μὴ συμφωνούντων δὲ τῶν ναυτῶν, οἵτινες ἐπροτίμων νὰ πλεύσουν πρὸς ἕτερον λιμένα τῆς Κρήτης, Φοίνικα καλούμενον, ὡς ἀσφαλέστερον πρὸς παραχείμασιν καὶ ἀπειθήσαντες πρὸς τὸν Ἀπόστολον τοῦ Κυρίου, ἠνοίχθησαν εἰς τὸ πέλαγος καὶ παρασυρθέντες ὑπὸ τῶν ἀγρίων κυμάτων ἐκακοπάθησαν δεινῶς ἐπὶ 14 ἡμέρας, κατὰ δὲ τὴν τελευταίαν ἐξώκειλαν εἰς τὴν νῆσον Μελίτην (τὴν Μάλταν).

[3] Βλέπε περὶ τούτων εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῶν σελίδων 134-135.

[4] Τὸν συγγραφέα ἐννοεῖται τοῦ παρόντος Βίου ἁγιώτατον Πατριάρχην Κάλλιστον.

[5] Ὁ θεῖος οὗτος Ἰωσὴφ ἐπατριάρχευσε δὶς ἐν Κωνσταντινουπόλει κατὰ τὰ ἔτη 1267-1275 καὶ 1282-1283. Μετὰ τὴν πρώτην αὐτοῦ Πατριαρχείαν, ἧς παρῃτήθη διὰ τὴν λατινοφροσύνην τοῦ αὐτοκράτορος Μιχαὴλ Ηʹ τοῦ Παλαιολόγου, διεδέχθη αὐτὸν εἰς τὸν θρόνον ὁ γνωστὸς λατινόφρων Ἰωάννης ΙΑʹ ὁ Βέκκος (1275-1282), ὅστις καταδικασθεὶς ἐπὶ λατινοφροσύνῃ ἐξωρίσθη. Καὶ κατὰ τὴν δευτέραν ὅμως Πατριαρχείαν αὐτοῦ ὁ θεῖος Ἰωσήφ, μὴ ὑποφέρων τὰς ἔριδας τοῦ καιροῦ ἐκείνου, ἀπὸ τοὺς λατινόφρονας καὶ καθὸ ὑπέργηρος καὶ ἀσθενὴς παρητήθη ὀλίγον μετὰ τὴν ἐπάνοδόν του εἰς τὸν θρόνον καὶ ἀπεσύρθη εἰς τὸ Ἀσκητήριόν του, ὅπου ὁσίως πολιτευθεὶς ἐξεδήμησε πρὸς Κύριον.

[6] Ἡ Σωζόπολις ἢ Σωζούπολις εἶναι πόλις, τῆς Βουλγαρίας ἐπὶ τοῦ Εὐξείνου Πόντου. Πρὸ τῶν ἀνθελληνικῶν διωγμῶν εἶχε σημαντικὸν ἑλληνικὸν πληθυσμὸν καὶ ἦτο ἕδρα Μητροπόλεως, ἡ ὁποία διετηρήθη καὶ μετὰ τὴν ἵδρυσιν τῆς Βουλγαρικῆς ἐξαρχίας. Μετὰ τοὺς διωγμοὺς τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμυλίας ὑπὸ τῶν Βουλγάρων ἡ Μητρόπολις αὐτὴ ἔπαυσεν ὑφισταμένη.

[7] Βλέπε περὶ τούτων ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 134-135.

[8] Ἀλέξανδρος Ἰωάννης, ἢ Ἀλέξανδρος Αʹ βασιλεὺς τῶν Βουλγάρων (1333-1365), τῆς οἰκογενείας τῶν Ἀσάν. Διεξήγαγε μακροὺς πολέμους μετὰ τῶν Βυζαντινῶν.