Τῇ ΚϚ’ (26ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΒΑΣΙΛΕΩΣ Ἐπισκόπου Ἀμασείας.

Ἐπειδὴ λοιπὸν ἕνεκα τοῦ κρατοῦντος ἐκεῖ σκότους τῆς ἀσεβείας δὲν ὑπῆρχεν εἰς τὴν Ἀμάσειαν Ναὸς πρὸς προσευχήν, λαβὼν ὁ Ἅγιος ἄδειαν ᾠκοδόμησε Ναὸν διὰ τῆς βοηθείας καὶ τῆς ὁλοψύχου προαιρέσεως τῆς Γλαφύρας, ἥτις καὶ ἀφειδῶς προσέφερε τὴν δαπάνην διὰ τὴν ἀνέγερσιν αὐτοῦ. Ὄχι δὲν μόνον τοῦτο, ἀλλὰ καὶ τὴν κυρίαν αὐτῆς ἐπληροφόρησε τὰ καθ’ ἑαυτὴν διὰ γραμμάτων καὶ ὅτι παραμένει φιλοξενουμένη εἰς Ἀμάσειαν, τῆς ὁποίας Ἱεράρχης τυγχάνει ἀνὴρ Ἰσαπόστολος, ὀνομαζόμενος Βασιλεύς, ἐζήτει δὲ παρὰ ταύτης νὰ ἀποστείλῃ χρήματα διὰ τὴν συμπλήρωσιν καὶ τὸν καλλωπισμὸν τοῦ Ναοῦ. Τὰ γράμματα ὅμως ταῦτα, ἐκ κακούργου προθέσεως, παρεδόθησαν εἰς τὸν Λικίνιον, ὅστις, μαθὼν οὕτω ὅτι ἡ Γλαφύρα ζῇ καὶ παραμένει εἰς Ἀμάσειαν, εὐθὺς ἔξαλλος γενόμενος, ἤναψεν ὅλος ἐκ θυμοῦ καὶ ἔρωτος καὶ ὡς ἀγέλην ὀρνέων ἔστειλε τοὺς ἀνθρώπους του, ἵνα ἁρπάσωσιν αὐτήν, προσέτι δὲ νὰ φέρουν καὶ τὸν Βασιλέα τάχιστα πρὸς αὐτὸν ἁλυσόδετον, ἐπειδὴ καὶ πρότερον ὁ διώκτης ἐξανίστατο κατ’ αὐτοῦ ὡς πανταχόθεν πληροφορούμενος, ὅτι ὁ Ἅγιος Βασιλεὺς φέγγει ὡς λύχνος φωτεινὸς εἰς τοὺς Χριστιανοὺς καὶ ἐνισχύει τούτους εἰς τὴν Πίστιν των, τὴν δὲ τῶν εἰδωλολοτρῶν θρησκείαν καταπολεμεῖ.

Φθάσαντες λοιπὸν οἱ παρὰ τοῦ Λικινίου σταλέντες στρατιῶται εἰς Ἀμάσειαν, τὴν μὲν Γλαφύραν δὲν ἀνεῦρον, διότι εἶχεν ἐκδημήσει πρὸς Κύριον, λυτρωθεῖσα οὕτω τῶν τοῦ Λικινίου δεσμῶν, τὸν δὲ Ἱεράρχην Βασιλέα, δέσαντες δι’ ἁλύσεων, ἔσυραν ὡς σφάγιον πρὸς σφαγήν. Ἠκολούθουν δὲ τὸν Ποιμένα, ὡς ἀρνία, δύο Κληρικοί, Διάκονοι, Θεότιμος καὶ Παρθένιος ὀνομαζόμενοι. Ἀφοῦ δὲ ἔφθασαν ἐν σπουδῇ εἰς τὴν Νικομήδειαν, διότι ἐκεῖ παρέμενεν ὁ Λικίνιος, ἐνέκλεισαν τὸν Μάρτυρα εἰς τὴν φυλακήν, τοὺς δὲ Διακόνους ἐφιλοξένησεν ὁ καλὸς Νικομηδεὺς Ἐλπιδοφόρος, εὐσεβέστατος Χριστιανός, κατοικῶν πλησίον τῆς φρουρᾶς. Ἕνεκα τούτου εἶχε καὶ γνωρίμους τοὺς δεσμοφύλακας, τοὺς ὁποίους διὰ δώρων κατέστησεν ἔτι περισσότερον φίλους καὶ οἰκείους. Οὕτω κρυφίως ἐπεσκέπτετο τὸν Ἅγιον καὶ ἐξοικονόμει τὰ πρὸς χρείαν εἰς αὐτόν, ἀπολαμβάνων τῆς αὐτοῦ εὐλογίας.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ Ἀμασείας ὑποσημ. 1η ἐν σελ. 114 τοῦ ἀνα χεῖρας τόμου.

[2] Σελμών, ὄρος τῆς Παλαιστίνης πλησίον τῆς Συχέμ· σημαίνει δὲ τὸ ρητὸν τοῦτο, ὅτι, ὅταν ὁ ἐπουράνιος Βασιλεὺς διεσκόρπισε τοὺς ἀλλοφύλους βασιλεῖς τῆς Χαναάν, οἱ Ἰσραηλῖται ἐκυρίευσαν τόσα λάφυρα, ὥστε ἐφαίνοντο ὡς τὸ χιονισμένον ὄρος Σελμών, ὅταν εἶναι κατάφορτον ἀπὸ χιόνια.

[3] Περὶ τοῦ μακαρίου τούτου Φαιδίμου βλέπε ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ δὴ ἐν τόμῳ ΙΑʹ.

[4] Περὶ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ τοῦ μακαρίου Φαιδίμου βλέπε εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου, ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τῇ ιζʹ (17ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[5] Κορυβαντιάω· πάσχω κορυβαντιασμόν. Εἶναι δὲ κορυβαντιασμὸς μανία καὶ νόσος κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ πάσχων νομίζει ὅτι ἀκούει ἤχους ὀργάνων πολλῶν καὶ περιπίπτει εἰς ἔκστασιν.

[6] Ἀμινσὸς ἢ μᾶλλον Ἀμισός, ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Πόντου. Κατὰ τὸν Ϛʹ πρὸ Χριστοῦ αἰῶνα ἀποικίσθη ὑπὸ Μιλησίων καὶ κατόπι ὑπὸ Ἀθηναίων ὑφ’ ὧν καὶ μετωνομάσθη Πειραιεύς, διετήρησε δὲ τὸ ὄνομα τοῦτο μέχρι τοῦ ἔτους 404 πρὸ Χριστοῦ. Ὑπὸ τῶν Τούρκων καλεῖται Σαμψούν. Βλέπε περὶ ταύτης καὶ σχετικὴν ἰστορίαν ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τῇ λʹ (30ῇ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[7] Ἡ μνήμη τῆς εὑρέσεως τοῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Βασιλέως ἐπιτελεῖται ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν λʹ (30ὴν) τοῦ παρόντος μηνὸς Ἀπριλίου (βλέπε εἰς τὴν ἡμερομηνίαν ταύτην ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ).