Τῇ ΚϚ’ (26ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΒΑΣΙΛΕΩΣ Ἐπισκόπου Ἀμασείας.

ΕΙΚΟΝΑ

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ὁ ἔνδοξος τοῦ Χριστοῦ Ἱερομάρτυς ἦτο Ἐπίσκοπος Ἀμασείας τῆς ἐν τῷ Εὐξείνῳ Πόντῳ εὑρισκομένης [1] ζῶν κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Λικινίου, τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη τη’-τκγ’ (308-323), γαμβροῦ ἐξ ἀδελφῆς ὄντος τοῦ Ἁγίου καὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου. Καὶ ἦτο μὲν τὸ ὄνομά του Βασιλεύς, ἀνταξίως δὲ πρὸς τὸ ὄνομα ἐπολιτεύθη ὁ μακάριος, διὸ καὶ νῦν ἐν οὐρανοῖς βασιλεύει αἰωνίως.

Καὶ ἐκεῖνοι μὲν οἵτινες ἔτυχον ἐπιγείου δυνάμεως καὶ ἀνέλαβον βασιλικὰ ἡνία καὶ σκῆπτρα, ὅταν καταλάβουν πόλιν τινά, ἀφοῦ μάλιστα καταγάγουν νικηφόρον θρίαμβον, εὐθὺς ὡς εἰσέλθωσι νικηταὶ ἐξωραΐζουσι καὶ κοσμοῦσι τὴν πόλιν καὶ λαμπροτέραν αὐτὴν παρουσιάζουσι. Διότι τοιαῦτα οἱ ἐπὶ τῆς γῆς βασιλεῖς προσφέρουσιν εἰς τὰς ὑποτασσομένας πόλεις. Ἀλλὰ περὶ τῶν ἐν Θεῷ βασιλευσάντων καὶ ἀσάλευτον Βασιλείαν παραλαβόντων, ὡς ὁ καλλίνικος καὶ μέγας Ἱεράρχης Βασιλεύς, τί θὰ ἠδύνατό τις νὰ εἴπῃ; Μήπως δὲν προσέφερεν οὗτος μεγαλύτερα καὶ θειότερα πράγματα εἰς τὴν πόλιν τῆς ὁποίας κατὰ πρῶτον ἐπεσκόπευσε, κατανικήσας τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας τοῦ σκότους; Μήπως καὶ δὲν ἀποδεικνύεται ὅτι, ἀφοῦ κατεπάτησε τὸν ἀρχέκακον τύραννον, ἔτι αἱμόφυρτος ἐκ τοῦ νικηφόρου αἵματος καὶ κατέρυθρος ἐκ τοῦ αἱματωμένου κονιορτοῦ, κατακοντίζων διέλυσε τοὺς κοινοὺς ὑπερηφάνους καὶ ἀνῆλθε θαυματουργήσας ὑπὲρ φύσιν; Τοῦτο λοιπὸν βεβαίως πρέπει νὰ ὁμολογήσωμεν, ὅτι μεγαλύτερα καὶ πλείονα τῶν ἐπιγείων βασιλέων ἐδώρησεν ὁ θεοφόρος Βασιλεύς, ὁ ἀνελθὼν καὶ εἰς τὸν τῆς Σινώπης θρόνον, ὅτε διὰ θαλάσσης ἔπλευσε παραδόξως μετὰ τὸν μαρτυρικὸν ἆθλον καὶ προσωρμίσθη εἰς τὸν λιμένα αὐτῆς. Ἀλλ’ εἰς τὸ σημεῖον τοῦτο φθάσας τοῦ λόγου, ἔκρινα καλὸν νὰ ἐπιστρέψω εἰς τὴν ἀρχήν, ἵνα λογικὴν καταστήσω τὴν διήγησιν.

Μετὰ τὴν εἰς οὐρανοὺς Ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρὸς καθέδραν Αὐτοῦ, κατελθὼν ἐξ οὐρανοῦ ὁ Παράκλητος ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν, ἀφοῦ κατέστησε τοὺς θείους Ἀποστόλους ὡς βασιλεῖς τῆς γῆς, ἄλλον ἀλλαχοῦ ἐξαπέστειλε· τοῦτο δὲ προφητεύων ὁ θεῖος Δαυῒδ παλαιόθεν, προέλεγεν· «Ἐν τῷ διαστέλλειν τὸν Ἐπουράνιον βασιλεῖς ἐπ’ αὐτῆς, χιονωθήσονται ἐν Σελμῴν» [2] (Ψαλμ. ξζ’ 15), ὀνομάζων ἐπουράνιον τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ τὴν Ἱερουσαλὴμ Σελμών.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ Ἀμασείας ὑποσημ. 1η ἐν σελ. 114 τοῦ ἀνα χεῖρας τόμου.

[2] Σελμών, ὄρος τῆς Παλαιστίνης πλησίον τῆς Συχέμ· σημαίνει δὲ τὸ ρητὸν τοῦτο, ὅτι, ὅταν ὁ ἐπουράνιος Βασιλεὺς διεσκόρπισε τοὺς ἀλλοφύλους βασιλεῖς τῆς Χαναάν, οἱ Ἰσραηλῖται ἐκυρίευσαν τόσα λάφυρα, ὥστε ἐφαίνοντο ὡς τὸ χιονισμένον ὄρος Σελμών, ὅταν εἶναι κατάφορτον ἀπὸ χιόνια.

[3] Περὶ τοῦ μακαρίου τούτου Φαιδίμου βλέπε ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ δὴ ἐν τόμῳ ΙΑʹ.

[4] Περὶ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ τοῦ μακαρίου Φαιδίμου βλέπε εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου, ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τῇ ιζʹ (17ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[5] Κορυβαντιάω· πάσχω κορυβαντιασμόν. Εἶναι δὲ κορυβαντιασμὸς μανία καὶ νόσος κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ πάσχων νομίζει ὅτι ἀκούει ἤχους ὀργάνων πολλῶν καὶ περιπίπτει εἰς ἔκστασιν.

[6] Ἀμινσὸς ἢ μᾶλλον Ἀμισός, ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Πόντου. Κατὰ τὸν Ϛʹ πρὸ Χριστοῦ αἰῶνα ἀποικίσθη ὑπὸ Μιλησίων καὶ κατόπι ὑπὸ Ἀθηναίων ὑφ’ ὧν καὶ μετωνομάσθη Πειραιεύς, διετήρησε δὲ τὸ ὄνομα τοῦτο μέχρι τοῦ ἔτους 404 πρὸ Χριστοῦ. Ὑπὸ τῶν Τούρκων καλεῖται Σαμψούν. Βλέπε περὶ ταύτης καὶ σχετικὴν ἰστορίαν ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τῇ λʹ (30ῇ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[7] Ἡ μνήμη τῆς εὑρέσεως τοῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Βασιλέως ἐπιτελεῖται ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν λʹ (30ὴν) τοῦ παρόντος μηνὸς Ἀπριλίου (βλέπε εἰς τὴν ἡμερομηνίαν ταύτην ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ).