Τῇ ΚϚ’ (26ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΒΑΣΙΛΕΩΣ Ἐπισκόπου Ἀμασείας.

Μεταξὺ δὲ τούτων καὶ τὸν Βασιλέα, τὸν θεῖον Ἱεράρχην, ἀπεπειράθη νὰ ὠθήσῃ πρὸς τὸ τῆς ἀπωλείας του βάραθρον, καθὼς ὁ ἴδιος ἐνόμιζεν. Ὅμως φρικτῶς ἀπέτυχεν ἡ τοιαύτη ἀπόπειρα, διότι ὁ πόθος του οὗτος διεψεύσθη καὶ αἱ ἐλπίδες του ἐσβέσθησαν. Ὡς ἑξῆς δὲ συνέβησαν τὰ πράγματα.

Ἡ σύζυγος τοῦ Λικινίου Κωνσταντία εἶχε θεραπαινίδα τινά, Γλαφύραν ὀνόματι, ὡραίαν μὲν κατὰ τὴν μορφήν, ὡραιοτέραν δὲ κατὰ τὴν εὐσέβειαν καὶ τὴν ψυχήν. Ταύτης ἠράσθη ὁ Λικίνιος, ἐνεπιστεύθη δὲ εἴς τινα τῶν ὑπηρετῶν τὴν περὶ τούτου ἐπιθυμίαν του. Οὗτος ὅμως, ὡς ἔχων μετὰ ταύτης γνωριμίαν, ἐνεπιστεύθη εἰς αὐτὴν τὸ μυστικόν, ἐκείνη δὲ ὡς τὸν ὄφεως ἔκρινε τοῦτο. Ἀπεστράφη λοιπὸν τὸν Λικίνιον, ἀφ’ ἑνός, διότι ὑποσχομένη τὴν παρθενίαν της εἰς τὸν Θεὸν ἤθελε νὰ διατηρήσῃ ἁγνὸν τὸν ἑαυτόν της, ἐκ δευτέρου δέ, ὑποπτευομένη τὴν κυρίαν μήπως ὑπὸ τοῦ κέντρου τῆς ζηλοτυπίας κεντουμένη διατεθῇ κακῶς ἔναντι αὐτῆς, ἐνεπιστεύθη εἰς αὐτὴν τὸ μυστικόν. Ἡ δὲ Κωνσταντία παραδεχθεῖσα τὴν ἀθωότητα τῆς κόρης, διεχειρίσθη τεχνηέντως τὸ ζήτημα. Ἔπλασε δηλαδὴ μῦθον, ὅτι ἡ Γλαφύρα, καταληφθεῖσα ὑπὸ σφοδρᾶς ἐπιληψίας, αἴφνης ἀπέθανε. Διὰ μυστικοῦ δὲ τρόπου παρεσκεύασε τὴν φυγάδευσίν της. Ἀφοῦ λοιπὸν ἐδώρησεν εἰς αὐτὴν πολλὰ χρήματα καὶ πράγματα, καθὼς καὶ εἰς ἐκείνους οἵτινες θὰ ἐφυγάδευον μετ’ ἐμπιστοσύνης αὐτὴν ἀπὸ τῆς Νικομηδείας, ἀπέστειλε ταύτην, συμφώνως πρὸς τὴν ἐπιθυμίαν της, πρὸς τὰ μέρη τῆς Ἀνατολῆς.

Ἡ δὲ μακαρία Γλαφύρα, συμπαίζουσα καὶ αὕτη εἰς τὸ τέχνασμα, ἐνεδύθη ἀνδρικὰ ἐνδύματα καὶ ἐμφανισθεῖσα ὡς νεανίας, δικαστὴς δῆθεν τὸ ἐπάγγελμα, ἐπορεύθη μετὰ τῶν μετ’ αὐτῆς ταχέως καὶ μετ’ ἀγωνίας πρὸς Ἀνατολὰς φθάσασα εἰς Ἀμάσειαν. Ἐκεῖ, ἀφοῦ ἀνεπαύθη ἐκ τῆς ἀγωνίας καὶ τῆς κοπώσεως τῆς ταχείας ὁδοιπορίας, περιειργάσθη τὸν τόπον καὶ ἐφάνη εἰς αὐτὴν ἀρεστὸς τόσον λόγῳ τοῦ ἤθους τῶν ἐν αὐτῇ κατοικούντων Χριστιανῶν, ὅσον καὶ διότι ἔκρινεν αὐτὸν κατάλληλον ἵνα κρυβῇ ὡς ἐσκέπτετο καὶ χαθοῦν τὰ ἴχνη της. Εὑροῦσα δὲ καὶ εὐσεβεῖς Χριστιανούς, ἐξ ὧν πρῶτος ἦτο τις ὀνόματι Κόϊντος, κατέλυσεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, οὗτος δὲ καὶ τὴν ὡδήγησεν εἰς τὸν Ἰσαπόστολον καὶ θεῖον Ἱεράρχην Βασιλέα, ἵνα παρὰ τούτου χειραγωγηθῇ πληρέστερον εἰς τὴν ὁδὸν τῆς εὐσεβείας. Ὁ δὲ θεῖος Βασιλεύς, ἰδὼν καὶ υἱοθετήσας αὐτὴν καὶ στηρίξας εἰς τὴν Πίστιν καὶ τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ, παρεσκεύασεν αὐτήν, ἵνα καταστῇ σκεῦος ἐκλογῆς.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ Ἀμασείας ὑποσημ. 1η ἐν σελ. 114 τοῦ ἀνα χεῖρας τόμου.

[2] Σελμών, ὄρος τῆς Παλαιστίνης πλησίον τῆς Συχέμ· σημαίνει δὲ τὸ ρητὸν τοῦτο, ὅτι, ὅταν ὁ ἐπουράνιος Βασιλεὺς διεσκόρπισε τοὺς ἀλλοφύλους βασιλεῖς τῆς Χαναάν, οἱ Ἰσραηλῖται ἐκυρίευσαν τόσα λάφυρα, ὥστε ἐφαίνοντο ὡς τὸ χιονισμένον ὄρος Σελμών, ὅταν εἶναι κατάφορτον ἀπὸ χιόνια.

[3] Περὶ τοῦ μακαρίου τούτου Φαιδίμου βλέπε ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ δὴ ἐν τόμῳ ΙΑʹ.

[4] Περὶ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ τοῦ μακαρίου Φαιδίμου βλέπε εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου, ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τῇ ιζʹ (17ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[5] Κορυβαντιάω· πάσχω κορυβαντιασμόν. Εἶναι δὲ κορυβαντιασμὸς μανία καὶ νόσος κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ πάσχων νομίζει ὅτι ἀκούει ἤχους ὀργάνων πολλῶν καὶ περιπίπτει εἰς ἔκστασιν.

[6] Ἀμινσὸς ἢ μᾶλλον Ἀμισός, ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Πόντου. Κατὰ τὸν Ϛʹ πρὸ Χριστοῦ αἰῶνα ἀποικίσθη ὑπὸ Μιλησίων καὶ κατόπι ὑπὸ Ἀθηναίων ὑφ’ ὧν καὶ μετωνομάσθη Πειραιεύς, διετήρησε δὲ τὸ ὄνομα τοῦτο μέχρι τοῦ ἔτους 404 πρὸ Χριστοῦ. Ὑπὸ τῶν Τούρκων καλεῖται Σαμψούν. Βλέπε περὶ ταύτης καὶ σχετικὴν ἰστορίαν ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τῇ λʹ (30ῇ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[7] Ἡ μνήμη τῆς εὑρέσεως τοῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Βασιλέως ἐπιτελεῖται ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν λʹ (30ὴν) τοῦ παρόντος μηνὸς Ἀπριλίου (βλέπε εἰς τὴν ἡμερομηνίαν ταύτην ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ).