Τῇ ΚϚ’ (26ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΒΑΣΙΛΕΩΣ Ἐπισκόπου Ἀμασείας.

Κατ’ αὐτὸν λοιπὸν τὸν τρόπον ἠγωνίζετο ὁ ἀριστεύς, ἀπαλείφων τὴν πλάνην καὶ πληθύνων τὴν εὐσέβειαν. Ὁ δὲ ἀρχέκακος καὶ ἀποστάτης, δράκων δὲν ὑπέφερεν οὐδὲ ἠνείχετο ταῦτα. Τὰ πάντα λοιπὸν ἐμηχανεύετο καὶ ἐτεχνούργει, ἵνα ἀπομακρύνῃ ἐκ τοῦ μέσου τὸν Ἱεράρχην Βασιλέα, οὕτως ὥστε νὰ ἀρχίσῃ ἐνεργητικώτερον τὰς μιαρὰς αὐτοῦ τέχνας. Εὗρε λοιπὸν πρὸς τὸν σκοπόν του κατάλληλον ὄργανον τὸν Λικίνιον. Οὗτος δὲ ὁ Λικίνιος, λύκος πράγματι καὶ κατὰ τὸ ὄνομα καὶ κατὰ τὴν αἱμοβόρον ὁρμήν, ὑποκρινόμενος πρότερον ὅτι εἶναι Χριστιανός, συνῆψε γάμον μετὰ τῆς ἀδελφῆς τοῦ σεβαστοῦ καὶ μεγάλου βασιλέως Κωνσταντίνου, γενόμενος οὕτω τῆς βασιλείας συμμέτοχος ὅταν ἀκόμη παρέμενεν ἐν Ρώμῃ, σβεσθέντων τῶν πρῴην τυράννων. Ἐπειδὴ δὲ εἷς ἐκ τούτων, ὁ Μαξιμῖνος Δαΐας, ἀπομείνας ὡς βασιλεύων εἰς Νικομήδειαν ἐθέριζε τοὺς Χριστιανοὺς ὡς χόρτον, ὑπὸ θείου ζήλου κινηθεὶς ὁ Κωνσταντῖνος ἀπέστειλε κατ’ αὐτοῦ τὸν Λικίνιον, ὅστις διὰ φρικτῶν ὅρκων καὶ βεβαιώσεων ὑπεσχέθη, ὅτι δὲν θὰ ἀπομακρυνθῇ ἀπὸ τῆς ἀμώμου Πίστεως τῶν Χριστιανῶν.

Ἀλλ’ ἠπατήθη ὁ Κωνσταντῖνος, αἰθίοπα ἐμπιστευόμενος καὶ πάρδαλιν παροτρύνων νὰ ἀποβάλῃ τὸ ἔνστικτον. Διότι, ὅταν ἀκόμη ἐδεσμεύετο διὰ τῆς πρὸς τὸν Χριστὸν συμμαχίας, κατεπολέμησε τὸν Μαξιμῖνον, ὅστις μὴ δυνάμενος νὰ πολεμήσῃ πρὸς τὸν Λικίνιον ὑπέκυψεν ὡς πρὸς ἐπικρατέστερον καὶ διὰ φυγῆς ἐσώθη ἐκ τῶν χειρῶν του, ἀλλὰ δὲν κατώρθωσε νὰ διαφύγῃ καὶ τὴν τὰ πάντα συνέχουσαν παλάμην τοῦ Θεοῦ, ὑπὸ τῆς ὁποίας καὶ ἐπαξίως ἐτιμωρήθη διὰ τὰς εὐθύνας τῶν παγκάκων καὶ ἀθεμίτων αὐτοῦ πράξεων. Εἰς Νικομήδειαν λοιπὸν μετὰ τὴν νίκην του ταύτην κατεσκήνωσε καὶ τῆς Ἀνατολῆς ἐπεκράτησεν ὁ μιαρὸς Λικίνιος, ἀλλ’ οὐδὲ τὴν εὐημερίαν ἔφερεν εἰς αὐτήν, οὐδὲ τὴν πρὸς τὸν βοηθήσαντα Θεὸν συμμαχίαν διετήρησεν, ἀλλ’ ὡς χοῖρος εἰς βόρβορον κατεκυλίσθη καὶ εἰς τὸν κρημνὸν τῆς εἰδωλολατρίας κατεκρημνίσθη καὶ εἰς βάθη παντοίων ρυπαροτήτων καὶ μιασμάτων κατεποντίσθη.

Τότε ὁ ἀλαζὼν καὶ δεισιδαίμων οὗτος, τελείως δέσμιος ὢν τῶν ἐπιθυμιῶν τοῦ διαβόλου, ὁδηγούμενος δὲ ὡς ὁ ἐνεργῶν ἐντὸς αὐτοῦ δαίμων προσέταττεν, ἐκίνησε σφοδρότερον τὸν κατὰ τῶν Χριστιανῶν διωγμόν. Οὕτω τὸ τῆς ἀσεβείας πῦρ καθ’ ἅπασαν τὴν ὑπ’ αὐτὸν περιοχὴν ἐξαπέλυσε καὶ τοὺς ὑπηκόους ἀπανθρώπως κατέστρεφε, ὅσα δὲ κατὰ τῶν Χριστιανῶν ἐμηχανεύθη καὶ ὅσους Ἁγίους Μάρτυρας παρεσκεύασεν, ἅπασαι αἱ ἱστορίαι καὶ τὰ βιβλία γράφουσι.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ Ἀμασείας ὑποσημ. 1η ἐν σελ. 114 τοῦ ἀνα χεῖρας τόμου.

[2] Σελμών, ὄρος τῆς Παλαιστίνης πλησίον τῆς Συχέμ· σημαίνει δὲ τὸ ρητὸν τοῦτο, ὅτι, ὅταν ὁ ἐπουράνιος Βασιλεὺς διεσκόρπισε τοὺς ἀλλοφύλους βασιλεῖς τῆς Χαναάν, οἱ Ἰσραηλῖται ἐκυρίευσαν τόσα λάφυρα, ὥστε ἐφαίνοντο ὡς τὸ χιονισμένον ὄρος Σελμών, ὅταν εἶναι κατάφορτον ἀπὸ χιόνια.

[3] Περὶ τοῦ μακαρίου τούτου Φαιδίμου βλέπε ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ δὴ ἐν τόμῳ ΙΑʹ.

[4] Περὶ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ τοῦ μακαρίου Φαιδίμου βλέπε εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου, ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τῇ ιζʹ (17ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[5] Κορυβαντιάω· πάσχω κορυβαντιασμόν. Εἶναι δὲ κορυβαντιασμὸς μανία καὶ νόσος κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ πάσχων νομίζει ὅτι ἀκούει ἤχους ὀργάνων πολλῶν καὶ περιπίπτει εἰς ἔκστασιν.

[6] Ἀμινσὸς ἢ μᾶλλον Ἀμισός, ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Πόντου. Κατὰ τὸν Ϛʹ πρὸ Χριστοῦ αἰῶνα ἀποικίσθη ὑπὸ Μιλησίων καὶ κατόπι ὑπὸ Ἀθηναίων ὑφ’ ὧν καὶ μετωνομάσθη Πειραιεύς, διετήρησε δὲ τὸ ὄνομα τοῦτο μέχρι τοῦ ἔτους 404 πρὸ Χριστοῦ. Ὑπὸ τῶν Τούρκων καλεῖται Σαμψούν. Βλέπε περὶ ταύτης καὶ σχετικὴν ἰστορίαν ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τῇ λʹ (30ῇ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[7] Ἡ μνήμη τῆς εὑρέσεως τοῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Βασιλέως ἐπιτελεῖται ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν λʹ (30ὴν) τοῦ παρόντος μηνὸς Ἀπριλίου (βλέπε εἰς τὴν ἡμερομηνίαν ταύτην ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ).