Τῇ ΚϚ’ (26ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΒΑΣΙΛΕΩΣ Ἐπισκόπου Ἀμασείας.

Παραλαβόντες λοιπὸν τὸ πάντιμον σκῆνος οἱ ἱεροὶ μαθηταὶ καὶ ὁ φιλομάρτυς Ἐλπιδοφόρος, μετὰ χαρᾶς πολλῆς καὶ ἀγαλλιάσεως καὶ ἐντίμως κηδεύσαντες, ἀπέθεσαν τοῦτο ἐντὸς ξυλίνης λάρνακος, μετεκόμισαν δὲ τοῦτο εἰς τὴν πατρίδα των, τὴν ποίμνην τοῦ Ἁγίου, κατέθεντο δὲ τοῦτο ἐν τάφῳ εἰς τὸν πρῴην παρ’ αὐτοῦ ἀνεγερθέντα Ναόν, διασφαλίσαντες αὐτὸ ὡς θησαυρὸν ἀναφαίρετον, πολυτίμων λίθων διαφανέστερον καὶ χρυσοῦ καθαροῦ τιμαλφέστερον.

Αὐτὸς εἶναι ὁ Βίος, οἱ λόγοι, οἱ ἀγῶνες, οἱ ἆθλοι καὶ ἡ μακαρία τελείωσις τοῦ θείου Πατρὸς ἡμῶν Βασιλέως. Οὕτω ἡ γῆ καὶ ἡ θάλασσα τοῦ Εὐξείνου καὶ τῆς Προποντίδος δι’ αὐτοῦ ἡγιάσθη, αἱ δὲ δύο πόλεις ἡ Ἀμάσεια καὶ ἡ Σινώπη, ἁγιασμοῦ ἐξαιρέτου ἀπήλαυσαν. Ἡ Σινώπη, ἡ μετὰ τὸν ἐξαίσιον καὶ φρικτὸν ἀνάπλουν προσδεχθεῖσα τὸν καλλίνικον καὶ ὡς διὰ βασιλικῆς ἁλουργίδος καὶ κοσμήματος διὰ τούτου κατασκοσμηθεῖσα, διὰ τῆς ἀμάχου δὲ προστασίας τούτου περιτειχιζομένη καὶ ἡ Ἀμάσεια ἡ τοῦτον γεννήσασα καὶ διαθρέψασα, ἡ ὑπ’ αὐτοῦ ποιμανθεῖσα καὶ τῆς ποιμαντικῆς τούτου ἀπολαμβάνουσα καὶ τὸ θεῖον σκῆνος ἐγκολπωθεῖσα. Ἐπὶ πλέον δὲ πλουτίζουσα διὰ τοῦ πλούτου τοῦ παμμεγίστου Ἱεράρχου, τοῦ πολιούχου, τοῦ ἀγρύπνου φύλακος, τοῦ τῆς χαραυγῆς νοητοῦ ἀστέρος, τοῦ ἀκόμη περισσότερον ἀπὸ τὸν αἰσθητὸν ἀστέρα ψυχὰς διαφωτίζοντος καὶ καταλάμποντος. Διότι τοῦ μὲν αἰσθητοῦ ἀστέρος ἡ νὺξ ἢ μικρόν τι νέφος ἐπισκιάζει τὸ φῶς, τοῦ δὲ νοητοῦ τούτου ἀστέρος, τοῦ Ἱερομάρτυρος Βασιλέως, ἄσβεστοι καὶ ἀειλαμπεῖς εἶναι αἱ ἀκτῖνες καὶ ἀνέσπεροι αἱ μαρμαρυγαί.

Οὐδεὶς δὲ ἂς μὴ ἐκπλήσσεται διὰ τὰ ἐν τῇ θαλάσσῃ παραχωρηθέντα εἰς τὸν Μάρτυρα. Διότι, ἐν συγκρίσει πρὸς τὴν δημιουργίαν τοῦ οὐρανοῦ καὶ τοῦ ἡλίου, τῆς σελήνης καὶ τῶν ἀστέρων, τῆς γῆς καὶ τῆς θαλάσσης καὶ τοῦ μεγέθους τῶν ἀπεράντων πόντων, ὡς καὶ πρὸς τὴν ὁρωμένην μεγαλοπρέπειαν, τὸ ὡς πρὸς τὸν Ἅγιον Βασιλέα ἱστορούμενον θαῦμα, παιδιὰ λογίζεται μεταξὺ τῶν ἔργων τοῦ Θεοῦ, τοῦ τὰ πάντα καθοδηγοῦντος διὰ μόνου τοῦ θελήματός Του καὶ πρὸς τὴν θέλησίν Του κατευθύνοντος, πρὸς τὸν ὁποῖον παρευρισκόμενος νῦν ὁ πράγματι οὐράνιος οὗτος Ἱερεύς, προσφέρει θυσίαν ἀνάλογον πρὸς τοὺς Ἀγγέλους, ἐπὶ τοῦ νοεροῦ θυσιαστηρίου, θυσίαν τὴν ὁποίαν πάντοτε θερμῶς ἐπεθύμησεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε περὶ Ἀμασείας ὑποσημ. 1η ἐν σελ. 114 τοῦ ἀνα χεῖρας τόμου.

[2] Σελμών, ὄρος τῆς Παλαιστίνης πλησίον τῆς Συχέμ· σημαίνει δὲ τὸ ρητὸν τοῦτο, ὅτι, ὅταν ὁ ἐπουράνιος Βασιλεὺς διεσκόρπισε τοὺς ἀλλοφύλους βασιλεῖς τῆς Χαναάν, οἱ Ἰσραηλῖται ἐκυρίευσαν τόσα λάφυρα, ὥστε ἐφαίνοντο ὡς τὸ χιονισμένον ὄρος Σελμών, ὅταν εἶναι κατάφορτον ἀπὸ χιόνια.

[3] Περὶ τοῦ μακαρίου τούτου Φαιδίμου βλέπε ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ δὴ ἐν τόμῳ ΙΑʹ.

[4] Περὶ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας καὶ τοῦ μακαρίου Φαιδίμου βλέπε εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου, ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» τῇ ιζʹ (17ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[5] Κορυβαντιάω· πάσχω κορυβαντιασμόν. Εἶναι δὲ κορυβαντιασμὸς μανία καὶ νόσος κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ πάσχων νομίζει ὅτι ἀκούει ἤχους ὀργάνων πολλῶν καὶ περιπίπτει εἰς ἔκστασιν.

[6] Ἀμινσὸς ἢ μᾶλλον Ἀμισός, ἀρχαία παράλιος πόλις τοῦ Πόντου. Κατὰ τὸν Ϛʹ πρὸ Χριστοῦ αἰῶνα ἀποικίσθη ὑπὸ Μιλησίων καὶ κατόπι ὑπὸ Ἀθηναίων ὑφ’ ὧν καὶ μετωνομάσθη Πειραιεύς, διετήρησε δὲ τὸ ὄνομα τοῦτο μέχρι τοῦ ἔτους 404 πρὸ Χριστοῦ. Ὑπὸ τῶν Τούρκων καλεῖται Σαμψούν. Βλέπε περὶ ταύτης καὶ σχετικὴν ἰστορίαν ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τῇ λʹ (30ῇ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[7] Ἡ μνήμη τῆς εὑρέσεως τοῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Βασιλέως ἐπιτελεῖται ἰδιαιτέρως κατὰ τὴν λʹ (30ὴν) τοῦ παρόντος μηνὸς Ἀπριλίου (βλέπε εἰς τὴν ἡμερομηνίαν ταύτην ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ).