Ὑπάρχουν ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀνθρωπίνην μορφὴν καὶ θεωρίαν, ἔχουν καὶ ἀνθρωπίνην τὴν φρόνησιν καὶ τὴν ἀρετήν, καὶ ἐσωτερικῶς καὶ ἐξωτερικῶς εἶναι καθ’ ὅλα λογικοί, φρόνιμοι, καὶ ἐνάρετοι κατὰ ἀλήθειαν ἄνθρωποι. Ἕνα λοιπὸν ἐκ τούτων ἀνεζήτει ὁ Διογένης εἰς μίαν τόσον πολυάνθρωπον πόλιν τῶν Ἀθηνῶν, καὶ δὲν τὸν ἀνεύρισκε. «Ζητῶ ἄνθρωπον, ζητῶ ἄνθρωπον!».
Δὲν θέλω, μάλιστα πολὺ μοῦ κακοφαίνεται, νὰ κάμω τὴν σύγκρισιν, ἀλλὰ πρέπει νὰ εἴπω τὴν ἀλήθειαν. Εἰς ἐποχὴν κατὰ τὴν ὁποίαν λάμπει ὡς μεσημβρία ἡ Ὀρθοδοξία, ἀνάπτω καὶ ἐγὼ τὸν λύχνον τοῦ Εὐαγγελικοῦ κηρύγματος, ἔρχομαι εἰς μίαν Ἐκκλησίαν γεμάτην ἀπὸ Χριστιανούς, καὶ ζητῶ Χριστιανόν, ζητῶ Χριστιανόν! Ἀλλὰ πῶς; Ὅλοι οὗτοι, τοὺς ὁποίους βλέπω ἐδῶ καὶ εἰς ὅλα τὰ ἄλλα μέρη, εἰς πόλεις, εἰς ἐπαρχίας, εἰς χώρας, εἰς βασίλεια, εἰς τὸ περισσότερον μέρος τῆς οἰκουμένης, δὲν εἶναι Χριστιανοί; Εἴπομεν ὅτι δύο κατηγορίαι Χριστιανῶν ὑπάρχουν. Ὑπάρχουν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ὄνομα μόνον Χριστιανοῦ ἔχουν· Χριστιανοὶ δηλαδὴ εἰς τὰ ἔξω καὶ κατὰ τὸ φαινόμενον, μόρφωσιν ἔχοντες εὐσεβείας, ὡς λέγει ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, ἀλλὰ εἰς τὰ ἔσω δὲν ἔχουν Χριστιανικὴν ζωήν. Μάλιστα ἔχουν ζωὴν ἐντελῶς ἐναντίαν εἰς τὴν Πίστιν. «Ἔχοντες μόρφωσιν εὐσεβείας, τὴν δὲ δύναμιν αὐτῆς ἠρνημένοι» (Β’ Τιμ γ’ 5). Ἐκ τούτων βλέπω πολλούς, ἀλλ’ οὐδένα ἐξ αὐτῶν ζητῶ. Ὑπάρχουν Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι ὁμοῦ μὲ τὸ ὄνομα, ἔχουν καὶ τὰ ἔργα, σύμφωνα μὲ τὴν Πίστιν ἔχουν καὶ τὴν ζωήν. Καὶ εἰς τὰ ἔσω, καὶ εἰς τὰ ἔξω ὅλοι Ὀρθόδοξοι, κατὰ ἀλήθειαν Χριστιανοί. Ἐκ τούτων ζητῶ ἕνα εἰς μίαν πολυάριθμον πολιτείαν τῶν Χριστιανῶν, καὶ δὲν τὸν εὑρίσκω· ζητῶ Χριστιανόν, ζητῶ Χριστιανόν!
Περιπατῶ ἀπὸ τόπου εἰς τόπον διὰ νὰ τὸν εὕρω. Τὸν ζητῶ μεταξὺ τῶν ἀρχόντων· ἐδῶ ὅμως βλέπω μίαν ὑψηλόφρονα ὑπερηφάνειαν· δὲν τὸν εὑρίσκω· τὸν ζητῶ εἰς τὰς ἀγορὰς ἀνάμεσα εἰς τοὺς ἐμπορευομένους, ἀλλὰ καὶ ἐδῶ βλέπω μίαν ἀχόρταγον φιλαργυρίαν· δὲν τὸν εὑρίσκω. Τὸν ζητῶ εἰς τὰς ὁδοὺς ἐν μέσῳ τῆς νεότητος· δυστυχῶς ὅμως ἐδῶ βλέπω μίαν μεγάλην ἀσωτείαν· δὲν τὸν εὑρίσκω. Ἐξέρχομαι ἀπὸ τὴν πόλιν, καὶ τὸν ἀναζητῶ μεταξὺ τῶν χωρικῶν· ἀλλὰ καὶ ἐδῶ ἀκούω ὅλα τὰ ψεύματα τοῦ κόσμου· δὲν τὸν εὑρίσκω.