Τοῦ ἐν Αγίοις Πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου Ἐπισκόπου Νύσσης ἐγκώμιον, εἴτ’ οὖν μαρτύριον εἰς τὸν Ἅγιον Μεγαλομάρτυρα τοῦ Χριστοῦ ΘΕΟΔΩΡΟΝ τὸν ΤΗΡΩΝΑ.

Ἐπειδὴ λοιπὸν αἱ μὲν τιμωρίαι ἐπληθύνοντο, αὐτὸς δὲ ἠνδρίζετο περισσότερον εἰς τὴν ὁμολογίαν τῆς Πίστεως, ἦλθεν ἡ ἀπόφασις τῆς καταδίκης του, καὶ ἐπροστάχθη νὰ τελειωθῇ διὰ πυρός. Ὅθεν αὐτὸς μὲν ἔδραμε πρὸς τὸν ἐπαινετὸν καὶ εὐτυχισμένον δρόμον πρὸς τὸν Θεόν· ἀφῆκε δὲ εἰς ἡμᾶς τὴν μνήμην τῶν ἀγώνων του, ὡς πηγὴν διδασκαλίας. Οὕτω λοιπὸν συνάζων πλήθη ἀνθρώπων ἀμέτρητα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν του τοὺς διδάσκει· διώκει δαίμονας· καταβιβάζει Ἀγγέλους εἰρηνικούς· ζητεῖ παρὰ Θεοῦ τὸ καλόν μας· ἰατρεῖον διαφόρων ἀσθενειῶν κατέστησε τὸν τόπον τοῦτον· λιμένα τῶν χειμαζομένων ἀπὸ διαφόρους θλίψεις· πεπλουτισμένον δοχεῖον τῶν πτωχῶν· πρόχειρον καταφύγιον τῶν ὁδοιπόρων· πανήγυριν ἀκατάπαυστον τῶν ἑορταζόντων. Διότι παρ’ ὅλον ὅτι καθ’ ἕκαστον χρόνον ἐπιτελοῦμεν τὴν ἑορτὴν ταύτην, ἐν τούτοις δὲν λείπει ποτὲ τὸ πλῆθος ἐκείνων, οἵτινες ἔρχονται μὲ προθυμίαν εἰς τὸν ἅγιον τοῦτον Ναόν, ὁμοιάζει δὲ ἡ ὁδὸς αὐτῶν μὲ τὴν ὁδὸν τῶν μυρμήκων, εἰς τὴν ὁποίαν ἄλλοι μὲν ἔρχονται, ἄλλοι δὲ ἀναχωροῦσιν.

Ἡμεῖς λοιπόν, ὦ μακάριε Θεόδωρε, ἐπειδὴ ἀπὸ φιλανθρωπίαν τοῦ Κτίστου μας ἐφθάσαμεν εἰς τὸν κύκλον τοῦ χρόνου, τελοῦμέν σου τὴν πανήγυριν μὲ τὸ ἱερὸν συνάθροισμα τῶν φιλομαρτύρων, καὶ προσκυνοῦντες τὸ κοινὸν Δεσπότην Χριστόν, ἑορτάζομεν τὴν ἐνθύμησιν τῶν νικητικῶν ἀγώνων σου. Σύ δέ, ὅπου καὶ ἂν εὑρίσκεσαι, ἔρχου πρὸς ἡμᾶς, ἐπιστάσης τῆς ἑορτῆς. Διότι, ἐπειδὴ μᾶς ἐκάλεσες, σὲ καλοῦμεν καὶ ἡμεῖς καὶ εἴτε εἰς τὸν ὑψηλὸν αἰθέρα διατρίβεις, εἴτε εἰς καμμίαν οὐράνιον σφαῖραν ἀναστρέφεσαι, ἢ ὁμοῦ μὲ τοὺς χοροὺς τῶν Ἀγγέλων παραστέκεις εἰς τὸν Δεσπότην Χριστὸν καὶ ὁμοῦ μὲ τὰς Δυνάμεις καὶ Ἐξουσίας, ὡς δοῦλος πιστὸς νῦν προσκυνεῖς, ἄφες αὐτὰ τὰ μέρη ἐπ’ ὀλίγον, καὶ ἐλθὲ πρὸς ἡμᾶς, τοὺς τιμῶντάς σε, ὡς φίλος ἀόρατος. Περιεργάσου τὴν ἑορτήν, διὰ νὰ διπλασιάσῃς τὴν εὐχαριστίαν τὴν πρὸς τὸν Θεόν· ὁ Ὁποῖος ἀντὶ μιᾶς Ὀρθοδόξου ὁμολογίας, καὶ δι’ ἓν πάθος μαρτυρικόν, σοὶ ἐχάρισε τόσας χάριτας καὶ ἀνταμοιβάς, ἐπειδὴ ηὐφράνθη εἰς τὸ αἷμα σου, καὶ εἰς τοὺς πόνους, τοὺς ὁποίους ἐδοκίμασες ἀπὸ τοῦ πυρὸς τὴν φλόγα. Ἐπειδὴ ὅσους εἶχες τότε παρακολουθοῦντας τὰς τιμωρίας σου, τοσούτους ἔχεις καὶ τώρα, ὑπηρετοῦντας εἰς τιμήν σου.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ταῦτα λέγει ὁ Ἅγιος Νύσσης Γρηγόριος, διότι κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην ὑπῆρχεν ἐπικρεμάμενος ὁ κίνδυνος τῆς ἀπὸ ἀνατολῶν ἐπιδρομῆς τῶν βαρβάρων.