Διατί λοιπὸν τοσαύτη ἀπιστία; Μήπως ἡ ὑπερβολικὴ λύπη, καθότι δὲν ἠξιώθη νὰ ἴδῃ τὸν Κύριον, κατετάραξε τὸ πνεῦμα αὐτοῦ, ὅθεν εἰς τοσαύτην ἀπιστίαν περιέπεσε; Μήπως ἡ φιλοτιμία ἐγέννα τὴν ἀπιστίαν; Ἤθελε δηλαδὴ καὶ αὐτὸς νὰ ἴδῃ ὅσα οἱ ἄλλοι Μαθηταὶ εἶδον, ἵνα μὴ κατώτερος νομίζηται κατὰ τὴν ἀποστολικὴν χάριν καὶ ἀξίαν; Μήπως ὁ ζῆλος τοῦ κηρύγματος προὐξένει τὴν ἀπιστίαν; Τουτέστιν ἐζήτει νὰ ἴδῃ καὶ νὰ ψηλαφήσῃ ἵνα τὸ κήρυγμα αὐτοῦ ἔχῃ πᾶσαν ἀξιοπιστίαν, καὶ ἵνα μαρτυρῇ καὶ κηρύττῃ εἰς τὸν κόσμον ὄχι μόνον ὅτι ἤκουσεν, ἀλλ’ ὅτι καὶ εἶδε καὶ ἐψηλάφησε τὸν Χριστὸν ἀναστάντα, καὶ οὕτως ἐπιβεβαιοῖ ὅσα περὶ τοῦ Σωτῆρος ἔμελλε νὰ διδάξῃ καὶ ὡς ἀκροατὴς καὶ ὡς αὐτόπτης μάρτυς; Τοιοῦτον βέβαια σκοπὸν εἶχεν ὁ τοῦ Κυρίου Ἀπόστολος. Κακὴ ἡ ἀπιστία· ἀλλὰ καλὸς τῆς ἀπιστίας ὁ σκοπός. Ὅθεν ὁ φιλάνθρωπος, ὁ τὰς καρδίας ἐτάζων καὶ τοὺς νεφρούς, γνωρίσας τὸν ἁγιώτατον τοῦ Θωμᾶ σκοπόν, ἰδιάζουσαν φροντίδα λαμβάνει, ἵνα πληροφορήσῃ αὐτόν, σὺν αὐτῷ δὲ καὶ ἅπασαν τὴν οἰκουμένην· διότι λέγει ἡ εὐαγγελικὴ ἱστορία.

«Καὶ μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ Θωμᾶς μετ’ αὐτῶν. Ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς, τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ εἶπεν Εἰρήνη ὑμῖν» (Ἰωάν. κ’ 26).

Διατὶ οὐχὶ εὐθύς, ἀλλὰ μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἐφάνη ὁ Θεάνθρωπος; Ἵνα ἔχῃ ἡ ὀπτασία, ἡ ἐνώπιον τοῦ Θωμᾶ γενομένη, πάντα ὅσα εἶχε καὶ ἡ πρώτη, ὅτε οὐχ εὑρέθη ὁ Θωμᾶς. Θύραι κεκλεισμέναι, Μαθηταὶ συνηγμένοι, ἡ αὐτὴ στάσις εἰς τὸ μέσον, ὁ αὐτὸς ἀσπασμὸς «Εἰρήνη ὑμῖν», τὰ αὐτὰ καὶ εἰς τὰς δύο ὀπτασίας. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἡ πρώτη ἐγένετο ἐν ἡμέρᾳ Κυριακῇ, ἐν ἡμέρᾳ Κυριακῇ ἐγένετο καὶ ἡ δευτέρα, ἵνα ἔχῃ τὸ ἀπαράλλακτον μετὰ τῆς πρώτης, καὶ οὕτω βλέπων ὁ Θωμᾶς τῶν δύο ὀπτασιῶν τὴν συμφωνίαν καὶ ὁμοιότητα, μηδεμίαν εἰς τὸ ἑξῆς ἀφορμὴν ἔχῃ ἀπιστίας. Μήπως δὲ καὶ ἄλλον μυστικώτερον λόγον ἔχει ἡ μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ ὀπτασία, καὶ τὸ μὲν ὀκτὼ τὸν ὄγδοον καὶ ἔσχατον αἰῶνα σημαίνει, ὁ δὲ Θωμᾶς τὸ μέρος τῶν ἀνθρώπων, οἵτινες δὲν ὑπετάγησαν εἰς τὸν Χριστὸν διὰ τῆς πίστεως; «Νῦν γάρ», λέγει ὁ θεῖος Ἀπόστολος, «οὔπω ὀρῶμεν αὐτῷ τὰ πάντα ὑποτεταγμένα» (Ἑβρ. β’ 8)· ἕως τότε δὲ πάντες πιστεύσουσι, «καὶ γενήσεται μία ποίμνη, εἷς ποιμήν» (Ἰωάν. ι’ 16). «Μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ» λοιπὸν πάλιν φανεὶς ὁ τοῦ κόσμου Σωτὴρ καὶ εἰπὼν τὸ «Εἰρήνη ὑμῖν».