Λόγος Γ’. Εἰς τὸ Γενέσιον τῆς ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ.

Χαῖρε κεχαριτωμένη Μαρία, ὅτι Σὲ εἶπεν ὁ Θεοδώρητος «Ἐκλεκτὴν Περιστεράν»· ὁ θεῖος δὲ Ἀμβρόσιος «Παρθένος ἦν, λέγει, ἡ Μαρία, ὄχι μόνον σώματος, ἀλλὰ καὶ τοῦ νοός, καθαρὰ τῇ καρδία, καθαρὰ τοῖς λόγοις, καθαρὰ τοῖς νοήμασι»· καὶ ὁ Κρὴς Ἠλίας, σὺν τῷ Ἱεροσολύμων Ἰωάννῃ, καὶ Θεοφάνει καὶ Μιχαὴλ Συγκέλλῳ «Ἡ Θεογεννήτρια, λέγουσιν, οὐ μόνον συγκαταθέσεως εἰς ἁμαρτίαν, ἀλλὰ καὶ φαντασίας ἀπελείφθη».

Χαῖρε κεχαριτῳμένη Μαρία, ὅτι Σὲ ὁ Κύριλλος μὲ ὅλην τὴν Ἁγίαν Γ’ Οἰκουμενικὴν Σύνοδον ἐκήρυξε «Θεοτόκον», ὁ δὲ Πρεσβύτερος Χρύσιππος «Ὄντως Κεχαριτωμένην καὶ Μακαρίαν» ἐκάλεσε· καὶ ὁ Ἐμεσηνὸς Εὐσέβιος σὺν τῷ Νικηφόρῳ «Σκεῦος ἐκλεκτόν, εἶπε τὴν Παρθένον, καὶ αἱρετώτερον τῶν ἄλλων καταθυμίων τῷ Θεῷ». Χαῖρε κεχαριτωμένη Μαρία, ὅτι Σὲ εἶπεν ὁ Ἀνδρέας Κρήτης «Ἐπίλογον τῶν θείων δωρεῶν»· ὁ Δαμασκηνὸς Ἰωάννης «Τῶν οὐρανῶν εὐρυχωροτέραν, καὶ ὁ Ἀνατόλιος σὺν Εὐοδίῳ καὶ Λέοντι εἶπεν· «Ἀγγελοπαρόχου τροφῆς μέτοχον, καὶ εἰκόνα Θεοῦ πασῶν τῶν ἄλλων θεοεικέλων καθαρωτέραν». Χαῖρε κεχαριτωμένη Μαρία, ὅτι Σὲ εἷπεν ὁ Κωνσταντινουπόλεως Πρόκλος «Σύνδεσμον καὶ ἕνωσιν τῶν κάτω μετὰ τῶν ἄνω, θησαυρὸν παρθενίας καὶ πνευματικὸν τοῦ δευτέρου Ἀδὰμ Παράδεισον», ὁ Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος «Ὅλη, λέγει περὶ τῆς Παρθένου, ὅλη ἐστὶ καθαρότης, ὅλη ἁπλότης, ὅλη χάρις, ὅλη ἀλήθεια καὶ τῆς θείας ἔσοπτρον λαμπηδόνος»· καὶ ὁ Πατριάρχης Γερμανὸς εἶπε· «Ἀπόντος τοῦ ἀμυντηρίου τῆς Θεομήτορος, μηδένα σωτηρίας ἀξιοῦσθαι». Χαῖρε κεχαριτωμένη Μαρία, ὅτι Σὲ εἶπεν ὁ Πατάρων Μεθόδιος «Ἀνωτέραν πάσης τῆς οἰκουμένης»· ὁ θεῖος Ἱερώνυμος εἶπεν· «Ἑκάστοις τῶν ἐκλεκτῶν ἡ Χάρις κατὰ μέρος ἐδόθη, τῇ δὲ Παρθένῳ ἅπαν τὸ τῆς Χάριτος πλήρωμα»· καὶ ὁ θεῖος Κοσμᾶς, καλεῖ τὴν Παρθένον Μητέρα τοῦ Θεοῦ μὲ ὅλην τὴν Ἐκκλησίαν· «Ἀδιάφθορον, ὄντως Θεοτόκον, τιμιωτέραν τῶν Χερουβίμ, καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ»· ἐγὼ δὲ λέγω, ὅτι τὴν Θεοτόκον Παρθένον οὐδεὶς κατ’ ἀξίαν δύναται νὰ ἐγκωμιάσῃ, ὡς Μητέρα Θεοῦ γενομένην, τὸ ὁποῖον εἶναι ὁ ἀκρότατος ἔπαινος.

Ἐκινήθη ποτὲ ἡ Ἑλλὰς διὰ τῶν ζωγράφων νὰ ἱστορήσῃ τὰ κάλλη τῆς περιφήμου Ἑλένης καὶ ἄλλος μὲν τὴν ἱστοροῦσε μὲ ὅλην τὴν συμμετρίαν τῶν μελῶν, ἄλλος μὲ τὴν ἀνθηρότητα τῶν χρωμάτων, καὶ πάντες σχεδὸν μὲ ὅσα ἠδύναντο κάλλη·