Τῇ Δ’ (4ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμητοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΒΑΒΥΛΑ, Ἐπισκόπον Ἀντιοχείας, καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ΤΡΙΩΝ ΠΑΙΔΩΝ.

Ὁ δὲ Ἅγιος τοῦ λέγει· «Ἐγώ, βασιλεῦ, ποτέ μου δὲν ἐθάρρησα οὔτε ἤλπισα εἰς καμμίαν ἐπίγειον δύναμιν, ὅλον μου δὲ τὸ θάρρος καὶ ἡ ἐλπὶς ἦτο καὶ εἶναι εἰς τὸν οὐράνιον Βασιλέα, τὸν ἀληθινὸν Θεόν, αὐτὸς καὶ μὲ κατέστησε ποιμένα προβάτων λογικῶν καὶ δὲν μοῦ ἐπιτρέπει νὰ κοιμῶμαι εἰς τὴν ἐπιδρομὴν τοῦ λύκου. Ἐγὼ γνωρίζω κάλλιστα, ὅτι εἶναι μεγάλη τόλμη καὶ αὐθάδεια νὰ ὑβρίζῃ τις τὸν βασιλέα· δὲν ὕβρισα λοιπὸν τὴν βασιλείαν σου, ἀλλὰ σὲ ἠμπόδισα ἀπὸ τὴν ὕβριν ὅπου ἔμελλες νὰ κάμῃς εἰς τὰ ἅγια· καὶ εἰς τοῦτο μάλιστα, βασιλεῦ, ἔπρεπε νὰ μοὶ γνωρίζῃς μεγάλην χάριν, ὅτι σὲ ἠμπόδισα ἀπὸ τοιοῦτον κακὸν καὶ βλαβερὸν ἐπιχείρημα, διὰ τὸ ὁποῖον ἤθελες περιπέσει εἰς ὀργὴν θεϊκὴν καὶ νὰ καταντήσῃς εἰς τὰ βάραθρα πικροτάτων τιμωριῶν».

Τότε λέγει πρὸς τὸν Ἅγιον ὁ βασιλεύς· «Ἀντὶ νὰ ζητῇς μὲ ταπείνωσιν συμπάθειαν δι’ ἐκεῖνα εἰς τὰ ὁποῖα αὐθαδίασες εἰς τὸ κράτος μου, σὺ ἀκόμη μᾶς χλευάζεις καὶ περιγελᾷς;». Καὶ ὁ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ἐγὼ ὄχι τὴν βασιλείαν σου, ἀλλὰ οὔτε τὸν πλέον μικρότατον δὲν εἶμαι ἱκανὸς νὰ περιγελάσω, ἐπειδὴ πᾶς ἄνθρωπος εἶναι πλάσμα καὶ εἰκὼν τοῦ Θεοῦ. Ἀλλ’ ὅταν ὁ κίνδυνος εἶναι διὰ τὸν Θεόν…». Περικόψας ὅμως ὁ τύραννος τὸν λόγον τοῦ Ἁγίου τοῦ λέγει· «Ἄφες τοὺς πολλοὺς αὐτοὺς λόγους καὶ ἐὰν θέλῃς νὰ σὲ συμπαθήσω διὰ τὸ τόλμημά σου ἐκεῖνο, θυσίασον εἰς τοὺς ἀθανάτους θεούς». Ὁ Ἅγιος ὅμως συνέχισε τὴν ἀπολογίαν του εἰς τὴν πρώτην κατηγορίαν τοῦ βασιλέως, τελειώσας δὲ τὴν ἀπολογίαν προσέθεσεν, ὅτι τώρα πλέον εἶναι ἕτοιμος νὰ ὑποστῇ διὰ τὴν τιμὴν τοῦ Θεοῦ οἱονδήποτε κίνδυνον.

Διὰ δὲ τὴν θυσίαν ἀποκριθεὶς ὁ Μάρτυς εἶπε· «Δὲν εἶναι δυνατόν, βασιλεῦ, νὰ ἀφήσω τὸν ζῶντα Θεὸν καὶ νὰ λατρεύσω εἴδωλα, τὰ ὁποῖα καὶ νὰ ὀνομάσῃ μόνον θεοὺς αἰσχύνεται ἐκεῖνος, ὅστις θέλει νὰ εἶναι εὐσεβής». Τοῦ λέγει καὶ πάλιν ὁ τύραννος· «Ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἔλεγον πρότερον, αὐτὰ σοῦ λέγω καὶ τώρα· ἄφες τὴν πολυλογίαν καὶ θυσίασε εἰς τοὺς θεούς, εἰ δὲ καὶ δὲν κάμῃς τὸν λόγον μου, θέλει σὲ ἀφανίσει τὸ κράτος μου». Πρὸς ταῦτα ἀπεκρίθη ὁ Ἀθλητής· «Ἐγώ, βασιλεῦ, πολλὰ ἐπεθύμουν νὰ σὲ ἐξαγάγω ἀπὸ τὸ σκότος αὐτὸ τὸ ὁποῖον ἐκάλυψε τὸν νοῦν σου, μήπως ἤθελες ἀπαλλαγῆ, ταλαίπωρε, ἀπὸ ἐκείνας τὰς αἰωνίους κολάσεις, αἱ ὁποῖαι σὲ ἀναμένουν. Ἀλλὰ τώρα βλέπω, ὅτι δὲν φθάνει ὅτι ἔχεις νὰ ὑπάγῃς σὺ εἰς τὴν ἀπώλειαν, ἀλλὰ προσπαθεῖς νὰ ἀπολέσῃς καὶ ἄλλους καὶ αὐξάνεις τὸ πῦρ τῆς γεέννης ἐναντίον σου, ἄθλιε· ὅμως φοβερὸν εἶναι τὸ νὰ πέσῃ τις εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος, νὰ ἀποφύγῃ δὲ κανεὶς τὴν ὀργήν του εἶναι παντελῶς ἀδύνατον».


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατὰ δὲ τὸ Ὡρολόγιον ἤθλησεν ἐπὶ Δεκίου τὸ 250.

[2] Ὁ θεῖος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἐν τῷ δευτέρῳ λόγῳ αὐτοῦ εἰς τὸν Ἅγιον τοῦτον Ἱερομάρτυρα Βαβύλαν ἀναφέρει καὶ περὶ τῆς ὑποθέσεως ταύτης, λέγων· «Λαβὼν γὰρ (ὁ Νουμεριανὸς δηλαδὴ) νόμῳ Φιλίας καὶ συνθηκῶν τὸ παιδίον ἐκεῖνο τὸ βασιλικόν, πάντα ὁμοῦ κατεπάτησε καὶ ἀνέτρεψε τοὺς ὅρκους, τὰς συνθήκας, τὴν πρὸς ἀνθρώπους αἰδῶ, τὴν πρὸς τὸ θεῖον εὐλάβειαν, τὸν ἀπὸ τῆς ἡλικίας ἔλεον … τούτων, λέγω, οὐδὲν εἰς νοῦν ὁ μιαρὸς ἐκεῖνος ἐβάλετο, ἀλλὰ πάντα ρίψας ἀθρόως ἀπὸ τῆς ψυχῆς, τὸν φόνον ἐναγέστατον ἐργάζεται». (Τόμος Εʹ, τῆς ἐν Ἐτόνῃ ἐκδόσεως καὶ τόμος 50 τῆς ἐκδόσεως Migne).

[3] Ὁ Χρυσορρήμων βεβαιοῖ τοῦτο, ὅπερ λέγει ἐνταῦθα ὁ Συναξαριστής, λέγων τὰ ἑξῆς· «Μέλλων τοίνυν ὁ μακάριος ἀποσφάττεσθαι Βαβύλας, μετὰ τοῦ σιδήρου τὸ σῶμα ταφῆναι ἐπέσκηψε, δεικνύς, ὅτι τὰ δοκοῦντα ἐπονείδιστα εἶναι, ταῦτα, ὅταν διὰ τὸν Χριστὸν γένηται, σεμνά τε ἐστὶ καὶ λαμπρά· καὶ οὐ μόνον οὐκ ἐγκαλύπτεσθαι, ἀλλὰ καὶ σεμνύνεσθαι ἐπ’ αὐτοῖς χρὴ τὸν πάσχοντα· κἂν τούτῳ τὸν μακάριον Παῦλον μιμούμενος, ὃς ἄνω καὶ κάτω τὰ στίγματα, τὰ δεσμά, τὴν ἅλυσιν ἔστρεφε, καυχώμενος καὶ μεγαλοφρονῶν ἐφ’ οἷς ᾐσχύνοντο ἕτεροι». (Λόγος βʹ εἰς τὸν Ἱερομάρτυρα Βαβύλαν). Καὶ καθὼς οἱ ἐν πολέμῳ νικήσαντες ἦτο συνήθεια καὶ ἐθάπτοντο μαζὶ μὲ τὰ ὅπλα ἐκεῖνα, μὲ τὰ ὁποῖα ἐνίκησαν τοὺς ἐχθρούς, τοιουτοτρόπως καὶ ὁ Ἱερομάρτυς οὗτος Βαβύλας ἠθέλησε νὰ ἐνταφιασθῇ μαζὶ μὲ τὰς ἁλυσίδας ἐκείνας, μὲ τὰς ὁποίας ἐνίκησε τὸν διάβολον, ἔχων πρὸς τούτοις καὶ τὸν θώρακα τῆς πίστεως καὶ τὴν περικεφαλαίαν τοῦ σωτηρίου καὶ τὰ ἄλλα νοητὰ ὅπλα· ὅθεν εἶπεν ὁ ἴδιος Χρυσορρήμων· «Ἔτι γὰρ καὶ νῦν παράκειται ταῦτα τὰ ὅπλα τοῖς τοῦ Χριστοῦ στρατιώταις· καὶ καθάπερ τοὺς ἀριστέας μετὰ τῶν ὅπλων θάπτουσιν οἱ βασιλεῖς, οὕτω καὶ ὁ Χριστὸς ἐποίησε καὶ μετὰ τῶν ὅπλων αὐτοὺς ἔθαψεν· ἵνα καὶ πρὸ τῆς ἀναστάσεως δείξῃ πᾶσαν τὴν δόξαν καὶ τὴν δύναμιν τῶν Ἁγίων». (Λόγος εἰς τὸν Μάρτυρα Βαρλαάμ).

Ὁ δὲ Θεοδώρητος ἐν βιβλίῳ γʹ, κεφ. θʹ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας προσθέτει, ὅτι ὁ παραβάτης Ἰουλιανός, μέλλων νὰ ἀπέλθῃ εἰς τὴν Περσίαν καὶ νὰ πολεμήσῃ, ἠρώτησε τὸν ἐν Δάφνῃ Ἀπόλλωνα νὰ τοῦ προείπῃ τὰ μέλλοντα· ὁ δὲ εἶπεν, ὅτι ἐμποδίζεται ἀπὸ τοὺς γετονεύοντας νεκρούς, ἐννοῶν ὁ ψευδόμαντις τὸ λείψανον τοῦ καλλινίκου τούτου Μάρτυρος Βαβύλα καὶ τῶν συναθλησάντων μετ’ αὐτῶν Παίδων· τούτου ἕνεκα ὁ Ἰουλιανός, γινώσκων τῶν Μαρτύρων τὴν δύναμιν, προσέταξε καὶ ἐσήκωσαν ἀπὸ ἐκεῖ οἱ Χριστιανοὶ τὰ ἅγια Λείψανα τοῦ θείου Βαβύλα, οἵτινες χορεύοντες καθ’ ὁδὸν καὶ τὴν Δαβιδικὴν ᾄδοντες μελῳδίαν, καθ’ ἕκαστον κῶλον ἀπεφθέγγοντο· «Αἰσχυνθήτωσαν πάντες οἱ προσκυνοῦντες τοῖς γλυπτοῖς»· διότι ἐλογίζοντο ἧτταν τοῦ δαίμονος τὴν μετάθεσιν τοῦ Μάρτυρος.