Λόγος εἰς τὴν ΑΓΙΑΝ ΣΚΕΠΗΝ τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν ΘΕΟΤΟΚΟΥ.

Ἀληθῶς δὲ διαφυλάττει καὶ κοσμεῖ ἡμᾶς· διαφυλάττει μέν, ὅταν τοὺς ὁρατοὺς καὶ ἀοράτους ἐχθροὺς ἀποδιώκῃ μακρὰν ἀπὸ ἡμᾶς· ὅταν ἐλευθερώνῃ τοὺς αἰχμαλώτους ἀπὸ τὰ δεσμά· ὅταν τοὺς τυραννουμένους ὑπὸ τῶν ἀκαθάρτων πνευμάτων ἐλευθεροῖ· ὅταν τοὺς θλιβομένους παραμυθῆται, τοὺς ἀδικουμένους ὑπερασπίζηται, τοὺς πεινασμένους τρέφῃ ὅταν εἰς τοὺς ἐν τρικυμίᾳ γίνεται λιμήν, καὶ ὅταν τοὺς ἀσθενεῖς ἐπισκέπτηται.

Κοσμεῖ δὲ ἡμᾶς, σκέπουσα ἐνώπιον Θεοῦ τὴν γύμνωσιν τῆς ἀθλίας ἡμῶν ψυχῆς, καὶ διὰ μὲν τῶν ὑψηλῶν αὐτῆς ὑπουργημάτων, ὡς διὰ πολυτίμων στολῶν κατακοσμοῦσα, διὰ δὲ τῶν πολλῶν αὐτῆς χαρίτων, ὡς ἀνεξαλείπτων θησαυρῶν, ἀναπληροῦσα τὴν ἔνδειαν ἡμῶν, εὐαρέστους ἡμᾶς ἀποκαθιστᾷ εἰς τὸν Κύριον καὶ Θεὸν ἡμῶν. Κοσμεῖ καὶ στολίζει, ὅταν τοὺς μὴ ἔχοντας τὸ τοῦ γάμου ἔνδυμα περιβάλλῃ διὰ τῆς ἱερᾶς αὐτῆς Ἐσθῆτος καὶ ἀπεργάζηται, οὕτως ὥστε νὰ μὴ φαίνεται ἐνώπιον τοῦ παντεφόρου ὀφθαλμοῦ τοῦ Θεοῦ ἡ αἰσχύνη τῆς ψυχικῆς ἡμῶν γυμνότητος, ἥτις προεικονίσθη ποτὲ διὰ τῆς ἀοράτου καὶ ἀκατασκευάστου γῆς, κεκαλυμμένης οὔσης τότε διὰ τῶν ὑδάτων. Διότι ἡ ἀκατασκεύαστος ἐκείνη καὶ ἀόρατος γῆ ἦτο εἰκὼν τῆς ἁμαρτωλοῦ ψυχῆς, τῆς ἀπολεσάσης μὲν τὴν πνευματικὴν αὐτῆς εὐκοσμίαν, ἐνδεοῦς δὲ οὔσης ἐξ ἔργων ἀγαθῶν, καὶ ξένης μενούσης τῆς θείας Χάριτος· τὰ δὲ ὕδατα, τὰ κατακαλύπτοντα τότε τὴν ἀκατασκεύαστον γῆν, προεικόνιζον τὴν εὐσπλαγχνίαν τῆς Θεοτόκου Μαρίας, ὥσπερ θάλασσαν ἀνεξάντλητον, καὶ ποταμοὺς ἀφθόνως εἰς πάντας ἐπιχεομένους καὶ πάντας ἐπικαλύπτοντας. Ἀλλὰ καὶ ὅτε τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ ἐπιφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος ἐπεφέρετο ἑπομένως καὶ ἐπάνω τῆς ἀκατασκευάστου γῆς, κεκαλυμμένης οὔσης ὑπὸ τῶν ὑδάτων, ὥσπερ νὰ μὴ ἔβλεπε τὴν ἀμορφίαν αὐτῆς, προεικόνιζε δὲ τοῦτο ὅτι πᾶσα ψυχὴ σκεπομένη ὑπὸ τῆς πανευσπλάγχνου Σκέπης τῆς Ἀειπαρθένου καὶ Θεοτόκου, ὅσον δύσμορφος καὶ ἂν ὑπάρχῃ, δὲν θέλει μείνει ὅμως ἀμέτοχος τῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος Χάριτος. Ἐπειδὴ ἡ Σκέπη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου θέλει σκεπάσει τὴν ἀμορφίαν αὐτῆς, καθώς ποτε ἐσκέπασαν τὰ ὕδατα τὴν ἀκατασκεύαστον γῆν, καὶ θέλει κοσμήσει αὐτὴν διὰ τῆς εὐπρεπείας τῆς Χάριτος αὐτῆς καὶ θέλει ἑλκύσει ἐπ’ αὐτὴν τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ χρόνου καθ’ ὃν ἤκμασεν ὁ μακάριος Ἀνδρέας ὑπάρχουσι δύο ἀπόψεις καὶ κατὰ μὲν τὴν μίαν ὑποστηρίζεται ὅτι οὗτος ἤκμασεν ἐπὶ τῆς βασιλείας Λέοντος Αʹ τοῦ Μακέλλη (457-474) τοῦ καὶ μεγάλου ἐπονομαζομένου, κατὰ δὲ τὴν ἑτέραν ἐπὶ τῆς βασιλείας Λέοντος Ϛʹ τοῦ Σοφοῦ (886-912). Ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Ἱερεὺς Νικηφόρος δὲν ἀναφέρει χρονολογίαν, λέγει ὅμως τὰ ἑξῆς· «Ἐπὶ τῆς βασιλείας Λέοντος τοῦ φιλοχρίστου καὶ μεγάλου…». Ἐκ τούτου καὶ ἄλλων τινῶν λεπτομερειῶν συνῆγον οἱ μὲν τὸ συμπέρασμα ὅτι πρόκειται περὶ Λέοντος τοῦ Αʹ (457-474), ὅστις προσηγορεύετο μέγας. Τὴν ἄποψιν ταύτην υἱοθετοῦν καὶ οἱ ἐκδώσαντες εἰς τύπον τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου (Αὐγουστῖνος Μοναχὸς Ἰορδανίτης 1912, ὅστις καὶ ἐτελεύτησε μαρτυρικῶς κατακοπεὶς ὑπὸ τῶν Τούρκων καὶ Εὐγένιος Ἱερομόναχος Λεμονῆς 1933). Ἄλλοι πάλιν ἐρειδόμενοι ἐπὶ ἄλλων γεγονότων ὑποστηρίζουσιν ὅτι πρόκειται περὶ τοῦ Λέοντος Ϛʹ τοῦ Σοφοῦ (886-912). Ὁ Ναὸς τῶν Βλαχερνῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει, εἰς τὸν ὁποῖον εἶδε τὴν ὅρασιν τῆς Ἁγίας Σκέπης ὁ Ὅσιος Ἀνδρέας ἀνηγέρθη τὸ πρῶτον ἐν ἔτει 453 ὑπὸ τῶν εὐσεβῶν αὐτοκρατόρων Μαρκιανοῦ καὶ Πουλχερίας (450-457). Ἐντὸς τοῦ ἰδίου Ναοῦ καὶ εἰς τὸ δεξιὸν αὐτοῦ κλῖτος ἵδρυσεν ὁ Λέων Αʹ τὸ παρεκκλήσιον τῆς Ἁγίας Σοροῦ, εἰς τὸ ὁποῖον ἐφυλάσσετο τὸ κιβώτιον τὸ περιέχον τὴν Ἁγίαν Σκέπην τῆς Θεοτόκου. Ἔκτοτε καὶ ἐπὶ χίλια συνεχῶς ἔτη (458-1453) ὁ Ναὸς τῶν Βλαχερνῶν ἐτιμᾶτο μετὰ ἰδιαιτέρας εὐλαβείας ὑπὸ τῶν Βυζαντινῶν διὰ τὰ ἐν αὐτῷ ἱερὰ κειμήλια τῆς Θεοτόκου (βλ. καὶ ἐν τῷ Συναξαρίῳ εἰς τὴν Κατάθεσιν τῆς Τιμίας Ἐσθῆτος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῇ βʹ (2ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου, ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] «Καὶ Ἀαρὼν καὶ Ὢρ ἐστήριζον τὰς χεῖρας αὐτοῦ ἐντεῦθεν εἰς καὶ ἐντεῦθεν εἷς» (Ἔξοδ. ιζʹ 12).