Λόγος εἰς τὴν ΑΓΙΑΝ ΣΚΕΠΗΝ τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν ΘΕΟΤΟΚΟΥ.

Ταύτης τῆς ἐμφανίσεως τῆς Ἁγίας Σκέπης, τὴν ἀνάμνησιν ἑορτάζομεν, διότι τοιαύτην πράγματι παρέχει προστασίαν καὶ Σκέπην ἡ Ὑπερύμνητος Δέσποινα εἰς τὸν πιστὸν λαόν της καὶ μάλιστα κατὰ τοὺς ἐσχάτους τούτους δεινοὺς καιρούς, ὅτε ὑπερπληρωθέντες ἐκ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν πληθύνονται ἐφ’ ἡμᾶς καὶ οἱ κίνδυνοι, οὕτως ὥστε νὰ ἐκπληροῦνται καὶ εἰς ἡμᾶς κατά τινα ἔποψιν τὰ ἱερὰ τοῦ θείου Παύλου λόγια· «Κινδύνοις λῃστῶν, κινδύνοις ἐκ γένους, κινδύνοις ἐξ ἐθνῶν, κινδύνοις ἐν πόλει, κινδύνοις ἐν ἐρημίᾳ, κινδύνοις ἐν θαλάσσῃ, κινδύνοις ἐν ψευδαδέλφοις» (Β’ Κορ. ια’ 25). Ἔτι δὲ ἐκπληροῦνται ἐφ’ ἡμᾶς καὶ αὐτοῦ τοῦ Κυρίου τὰ θεῖα λόγια· «Ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπὶ ἔθνος καὶ βασιλεία ἐπὶ βασιλείαν· καὶ ἔσονται λιμοὶ καὶ λοιμοί, καὶ σεισμοὶ κατὰ τόπους» (Ματθ. κδ’ 7). Καὶ καταθλίβουσιν ἡμᾶς αἱ τῶν ἀλλοφύλων ἐπιδρομαί, οἱ ἐμφύλιοι πόλεμοι καὶ αἱ θανατηφόροι πληγαί. Εἰς τοιούτους λοιπὸν δεινοὺς καιροὺς καὶ ἡ Ὑπερευλογημένη Παρθένος, ἡ Μήτηρ τοῦ Κυρίου, δίδει εἰς ἡμᾶς τὴν Σκέπην αὐτῆς, ἵνα ἐκ πάντων τῶν κινδύνων λυτρώσηται ἡμᾶς καὶ ἵνα ἐκ μὲν τοῦ λιμοῦ, ἀσθενείας τε καὶ σεισμοῦ ὑπερασπισθῇ ἐκ δὲ τῶν πολέμων καὶ πληγῶν σκεπάσῃ καὶ διαφυλάξῃ ἡμᾶς ἀβλαβεῖς ὑπὸ τὴν Σκέπην αὐτῆς τὴν ἁγίαν.

Καθὼς δέ ποτε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος εἶδεν ἐν οὐρανοῖς σημεῖον μέγα· Γυνὴ περιβεβλημένη τὸν ἥλιον (Ἀποκ. ιβ’ 1), οὕτω καὶ ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας εἰς τὸν οὐρανόμορφον Ναὸν τῶν Βλαχερνῶν εἶδε τὴν Ἀνύμφευτον Νύμφην ἐνδεδυμένην ἡλιόμορφον πορφύραν. Τὸ ὑπὸ τοῦ Θεολόγου ὁραθὲν μέγα σημεῖον τὴν πανεύσπλαγχνον Σκέπην ἡμῶν προεικόνιζε, τὸ ὁποῖον θέλει φανερωθῆ κατὰ τὴν συντέλειαν ἁπάσης τῆς κτίσεως. «Καὶ ἠνοίγη ὁ Ναὸς τοῦ Θεοῦ ὁ ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ὤφθη ἡ κιβωτός … καὶ ἐγένοντο ἀστραπαὶ καὶ φωναὶ καὶ βρονταί, καὶ σεισμός, καὶ χάλαζα μεγάλη» (Ἀποκ. ια’ 19). «Καὶ σημεῖον μέγα ὤφθη ἐν τῷ οὐρανῷ γυνὴ περιβεβλημένη τὸν ἥλιον» (Ἀποκ. ιβ’ 1). Καὶ διατί ἆρα τὸ σημεῖον τὸ τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον προεικονίζον δὲν ἐφανερώθη πρὸ τῶν ἀστραπτῶν, καὶ τῶν βροντῶν, καὶ τῶν φωνῶν, καὶ τῶν σεισμῶν, καὶ τῆς χαλάζης, ὁπότε ἅπαντα τὰ στοιχεῖα ἦσαν εἰρηνεύοντα, ἀλλὰ κατ’ αὐτὴν τὴν φοβερὰν τοῦ οὐρανοῦ καὶ γῆς ταραχήν; Ἵνα διὰ τούτου φανερωθῇ, ὅτι ἡ Παμμακάριστος καταφυγὴ καὶ ὑπεράσπισις ἡμῶν εἰς αὐτὴν τὴν δεινὴν περίστασιν τοῦ καιροῦ, πλησιαζούσης τῆς καταστροφῆς ἡμῶν, προφθάνει εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν, καὶ περισκέπει ἡμᾶς ἐκ τῶν ἀστραπῶν,


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ χρόνου καθ’ ὃν ἤκμασεν ὁ μακάριος Ἀνδρέας ὑπάρχουσι δύο ἀπόψεις καὶ κατὰ μὲν τὴν μίαν ὑποστηρίζεται ὅτι οὗτος ἤκμασεν ἐπὶ τῆς βασιλείας Λέοντος Αʹ τοῦ Μακέλλη (457-474) τοῦ καὶ μεγάλου ἐπονομαζομένου, κατὰ δὲ τὴν ἑτέραν ἐπὶ τῆς βασιλείας Λέοντος Ϛʹ τοῦ Σοφοῦ (886-912). Ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Ἱερεὺς Νικηφόρος δὲν ἀναφέρει χρονολογίαν, λέγει ὅμως τὰ ἑξῆς· «Ἐπὶ τῆς βασιλείας Λέοντος τοῦ φιλοχρίστου καὶ μεγάλου…». Ἐκ τούτου καὶ ἄλλων τινῶν λεπτομερειῶν συνῆγον οἱ μὲν τὸ συμπέρασμα ὅτι πρόκειται περὶ Λέοντος τοῦ Αʹ (457-474), ὅστις προσηγορεύετο μέγας. Τὴν ἄποψιν ταύτην υἱοθετοῦν καὶ οἱ ἐκδώσαντες εἰς τύπον τὸν Βίον τοῦ Ἁγίου (Αὐγουστῖνος Μοναχὸς Ἰορδανίτης 1912, ὅστις καὶ ἐτελεύτησε μαρτυρικῶς κατακοπεὶς ὑπὸ τῶν Τούρκων καὶ Εὐγένιος Ἱερομόναχος Λεμονῆς 1933). Ἄλλοι πάλιν ἐρειδόμενοι ἐπὶ ἄλλων γεγονότων ὑποστηρίζουσιν ὅτι πρόκειται περὶ τοῦ Λέοντος Ϛʹ τοῦ Σοφοῦ (886-912). Ὁ Ναὸς τῶν Βλαχερνῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει, εἰς τὸν ὁποῖον εἶδε τὴν ὅρασιν τῆς Ἁγίας Σκέπης ὁ Ὅσιος Ἀνδρέας ἀνηγέρθη τὸ πρῶτον ἐν ἔτει 453 ὑπὸ τῶν εὐσεβῶν αὐτοκρατόρων Μαρκιανοῦ καὶ Πουλχερίας (450-457). Ἐντὸς τοῦ ἰδίου Ναοῦ καὶ εἰς τὸ δεξιὸν αὐτοῦ κλῖτος ἵδρυσεν ὁ Λέων Αʹ τὸ παρεκκλήσιον τῆς Ἁγίας Σοροῦ, εἰς τὸ ὁποῖον ἐφυλάσσετο τὸ κιβώτιον τὸ περιέχον τὴν Ἁγίαν Σκέπην τῆς Θεοτόκου. Ἔκτοτε καὶ ἐπὶ χίλια συνεχῶς ἔτη (458-1453) ὁ Ναὸς τῶν Βλαχερνῶν ἐτιμᾶτο μετὰ ἰδιαιτέρας εὐλαβείας ὑπὸ τῶν Βυζαντινῶν διὰ τὰ ἐν αὐτῷ ἱερὰ κειμήλια τῆς Θεοτόκου (βλ. καὶ ἐν τῷ Συναξαρίῳ εἰς τὴν Κατάθεσιν τῆς Τιμίας Ἐσθῆτος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῇ βʹ (2ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου, ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»).

[2] «Καὶ Ἀαρὼν καὶ Ὢρ ἐστήριζον τὰς χεῖρας αὐτοῦ ἐντεῦθεν εἰς καὶ ἐντεῦθεν εἷς» (Ἔξοδ. ιζʹ 12).