Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ τοῦ κτίτορος τῆς ἐν τῷ Ὄρει τοῦ Ἄθω ἱερᾶς καὶ κοινοβιακῆς Μονῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου, ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Ἔμειναν λοιπὸν ὁμοῦ, καὶ οἱ δύο τρεῖς νύκτας ἵνα βεβαιωθῶσι καλύτερον, εἶδον δὲ ἐκεῖνο το θεῖον καὶ λαμπρότατον φῶς ὡς λαμπάδα πυρὸς καιομένην· ὅθεν, μὴ ἔχοντες πλέον δισταγμόν, ἐφανέρωσαν τοῦτο εἰς ὅλους τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τὸ εἶδον ἅπαντες, τὸ δὲ πρωῒ ἐπῆγαν εἰς τὴν πέτραν, ὅπου τὸ ἔβλεπον, καὶ ἀνεζήτησαν ἐὰν ἦσαν ξύλα καμμένα ἢ κάρβουνα, ἀλλὰ δὲν εὗρον τίποτε· ὅθεν ἐβεβαιώθησαν ἅπαντες ὅτι ἦτο πῦρ ἄϋλον καὶ οὐράνιον. Τότε ὁ ἱερὸς Δομέτιος εἶπε ταῦτα προφητικῶς πρὸς τὸν θεσπέσιον Διονύσιον. «Θέλημα Θεοῦ εἶναι νὰ κτισθῇ ἐδῶ ἱερὸν Μοναστήριον, νὰ συναχθοῦν πολλοὶ ἐνάρετοι· καὶ μὴ ἀμελήσῃς νὰ ἀρχίσῃς, μὴ ἀνησυχῇς δὲ διὰ τὰ ἔξοδα, ὅτι ὁ Θεὸς σοῦ στέλλει βοήθειαν ὡς παντοδύναμος καὶ θέλω συνεργήσει καὶ ἐγὼ ὅσον δύναμαι». Ὡσαύτως καὶ οἱ ἐπίλοιποι ἀδελφοὶ ὑπεσχέθησαν, καὶ προσευξάμενοι ἤρχισαν νὰ καθαρίζουν τὸν τόπον, ᾠκοδόμησαν δὲ πρότερον πύργον διὰ τοὺς πειρατὰς τῆς θαλάσσης, διὰ νὰ προφυλάσσωνται ἀπὸ τὰς ἐπιδρομάς των, τὰ δὲ ἔξοδα προσέφεραν ἐκεῖνοι, οἵτινες ἐξωμολογοῦντο εἰς τὸν Ἅγιον. Διότι πολλοὶ ἤρχοντο, ὄχι μόνον ἀπὸ τὰ μοναστήρια, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸν κόσμον διὰ τὴν πολλὴν αὐτοῦ διάκρισιν καὶ ἁγιότητα.

Πλὴν ἂς ἀφήσωμεν πρὸς στιγμὴν τὸν Ὅσιον, διὰ νὰ εἴπωμεν ὀλίγα διὰ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ Θεοδόσιον, ὅστις ἦτο εἰς τοῦ Φιλοθέου ἡγούμενος. Οὗτος κατέβη εἰς τὸν αἰγιαλὸν μὲ ἄλλους τινὰς νὰ ἁλιεύσουν, διότι ἐπλησίαζεν ἡ ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ· καὶ καθὼς ἡλίευον τὴν νύκτα, ἦλθον Ἀγαρηνοὶ καὶ τοὺς συνέλαβον αἰχμαλώτους, πηγαίνοντες δὲ εἰς τὴν Προῦσαν τοὺς ἐπώλησαν· οἱ δὲ Χριστιανοί, οἵτινες τοὺς ἠγόρασαν, τοὺς ἄφησαν νὰ ὑπάγουν ὅπου ἤθελον. Ὅθεν οἱ μὲν ἄλλοι ὑπέστρεψαν εἰς τὸ μοναστήριον, ὁ δὲ θεῖος Θεοδόσιος ἐπῆγεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν· καὶ ἰδόντες αὐτὸν ὁ Πατριάρχης καὶ οἱ ἐπίλοιποι ἐχάρησαν ὑπέρμετρα, ἠξεύροντες ὅτι ἦτο τοῦ Θεοῦ δοῦλος γνήσιος, ὅθεν ἔβαλαν αὐτὸν εἴς τι Μοναστήριον ἡγούμενον.

Εἰς ὀλίγον καιρὸν ἀπέθανεν ὁ Μητροπολίτης τῆς Τραπεζοῦντος, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκετο τὰς ἡμέρας ἐκείνας ὁ βασιλεύς, ὅστις ἦτο ὁ Κομνηνὸς Ἀλέξιος, αἰωνία ἡ μνήμη του. Οὗτος ἐμήνυσε τοῦ Πατριάρχου νὰ ἀνεύρῃ τινὰ ἅγιον ἄνθρωπον, ἵνα τὸν χειροτονήσῃ Μητροπολίτην.