ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ὁ θαυμάσιος οὗτος Πατὴρ ἡμῶν ἦτο ἀπὸ τὰ περίχωρα τῆς Καστορίας, ἀπὸ χωρίον Κορησσὸν καλούμενον. Οἱ γονεῖς του ἦσαν γεωργοί, οὔτε πολλὰ πλούσιοι, οὔτε πένητες, ἀλλὰ ζῶντες πρὸς αὐτάρκειαν, πλὴν ἦσαν εὐσεβεῖς καὶ ἐνάρετοι. Γεννηθεὶς λοιπὸν ἀπὸ τοιούτους γονεῖς ὁ εὐγενὴς τὴν ψυχὴν Διονύσιος, ἔμαθεν ὀλίγα γράμματα· ἔπειτα, ἐπειδὴ ἦτο ἐκ φύσεως συνετὸς καὶ φρόνιμος, κατεφρόνησε τὰ ἀγαθὰ τῆς παρούσης ζωῆς ὡς φθαρτὰ καὶ ρέοντα, καὶ ἐπόθησε τὰ οὐράνια καὶ αἰώνια, τὰ ὁποῖα ἐστοχάζετο καθ’ ἑκάστην καὶ ἐμελέτα κατὰ διάνοιαν· καὶ καθὼς μία διψασμένη ἔλαφος τρέχει μὲ πόθον πολὺν εἰς τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων, οὕτω καὶ τούτου ἡ καρδία κατεφλέγετο περισσῶς ἀπὸ τὸν ἔνθεον ἔρωτα. Ὅθεν, κατὰ τὴν καλὴν αὐτοῦ γνώμην, τὸν ἠξίωσε καὶ ὁ Κύριος καὶ ἔγινε δοῦλός του γνήσιος· καὶ ἀκούσατε ἐξ ἀρχῆς τὴν διήγησιν.
Οὗτος ὁ καλὸς Διονύσιος εἶχεν ἀδελφὸν εἰς τὴν ἡλικίαν μεγαλύτερον, ὀνόματι Θεοδόσιον· καὶ καθὼς ἦσαν ἀδελφοὶ κατὰ σάρκα καὶ ὅμοιοι εἰς τὸν χαρακτῆρα τῆς ὄψεως, οὕτως ὡμοίαζον καὶ εἰς τὴν ἀρετὴν τῆς ψυχῆς καὶ κατάστασιν. Ὅταν ἔγινε ιη’ (18) ἐτῶν ὁ Θεοδόσιος, ἠθέλησε νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν διὰ νὰ ἀνταμώσῃ ἐναρέτους ἀνθρώπους, ἵνα ὠφεληθῇ ἀπὸ τοὺς λόγους των. Ἀφῆκεν ὅθεν τὴν πατρίδα, τοὺς γονεῖς του καὶ τὸν ἀδελφὸν Διονύσιον, παιδίον μικρὸν καὶ ἀνήλικον, καὶ ἀπελθὼν εἰς τὴν βασιλεύουσαν, κατῴκησεν εἰς τὸ Πατριαρχεῖον, ὅπου ἦσαν Μοναχοὶ ἐνάρετοι καὶ θαυμάσιοι εἰς τὴν ὑμνῳδίαν καὶ ἄσκησιν, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἔλαβε πολλὴν ὠφέλειαν καὶ γράμματα ἔμαθεν ἱκανά, διότι ὀλίγα ἤξευρε πρότερον.
Μαθὼν ὅθεν ὅλην τὴν θείαν Γραφὴν καὶ τὰ δόγματα, διότι ἦτο εἰς τὸν νοῦν ἐπιδέξιος καὶ κατενόει εὐκόλως τὰ μαθήματα, ἔγινεν εἰς ὅλους ποθητὸς καὶ αἰδέσιμος, διότι ἦτο εἰς τὴν ὄψιν τοῦ προσώπου εὐγενής, σεμνός, χαριέστατος εἰς τὸ ἦθος καὶ τὴν ὁμιλίαν ἐπιεικὴς καὶ γλυκύτατος, καὶ εἰς τὴν ἀρετὴν θαυμάσιος. Ὅθεν καὶ ὁ Πατριάρχης τοῦ τότε καιροῦ τὸν ἠγάπησε, καὶ τὸν ἐχειροτόνησε διάκονον πρότερον, ἔπειτα καὶ πρεσβύτερον, βλέπων μεγάλας ἀρετὰς εἰς αὐτόν. Ὁ δὲ Θεοδόσιος, ἀφ’ ὅτου ἔλαβε τὸ τῆς ἱερωσύνης ἀξίωμα, ἠγωνίζετο εἰς τὰς ἀρετὰς περισσότεοον, προκόπτων καθ’ ἑκάστην καὶ προβαίνων ἀπὸ δυνάμεως εἰς δύναμιν.