Ἔχων δὲ πόθον πολὺν νὰ ὑπάγῃ εἰς τόπον ἥσυχον καὶ ἀτάραχον, ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὴν Πόλιν καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος τοῦ Ἄθωνος· προσκυνήσας δὲ ὅλα τὰ κελλία καὶ Μοναστήρια, ἔβαλε μετάνοιαν εἰς τὴν σεβασμίαν Μονὴν τοῦ Φιλοθέου, ὅτι ἦσαν ἐκεῖ κατὰ τὴν ἐπωνυμίαν ὄντως ἄνθρωποι φιλόθεοι καὶ ἐνάρετοι, τοὺς ὁποίους ἐμιμεῖτο καὶ συνεζήλωνεν ὁ ἀοίδιμος τόσον, ὥστε εἰς ὀλίγον καιρὸν τοὺς ὑπερέβαλεν ὅλους καὶ ἔγινε τύπος καὶ κανὼν τῆς μοναδικῆς πολιτείας καὶ τάξεως, καὶ ἐφαίνετο ὡς εἰκὼν ἔμψυχος, ἐστολισμένη ἀπὸ πάσας τὰς ἀρετὰς εἰς τὸ μέσον τῆς συνοδείας ἐκείνης καὶ ὁμηγύρεως, ἤ, διὰ νὰ εἴπωμεν κατὰ τὸν Προφήτην, μία ἐλαία εἰς τὸν θεῖον οἶκον πεφυτευμένη κατάκαρπος. Ὅθεν μετὰ χρόνους τινάς, ἀποθανόντος τοῦ ἡγουμένου, παρεκάλεσαν ὅλοι τὸν Θεοδόσιον νὰ δεχθῇ τὴν προστασίαν τοῦ Μοναστηρίου, ὡς ἄριστος καὶ ἔμπειρος· λοιπὸν διὰ νὰ μὴ γίνῃ παρήκοος, ἀνέλαβε τὴν φροντίδα πάντων καὶ τὸ βάρος του ἔλαβεν εἰς τοὺς ὤμους του καὶ τοὺς ἐποίμαινεν εἰς νομὰς ζωηρὰς κατὰ τὰς θείας ἐντολὰς ἀόκνως μὲ πολλὴν ἐπιμέλειαν. Ὅθεν ἡ φήμη του διεδόθη εἰς πάντα τόπον σχεδόν, καὶ πολλοὶ συνήγοντο ἐκεῖ, διὰ νὰ λάβουν ψυχικὴν ὠφέλειαν.
Ἀλλὰ ἂς ἔλθωμεν εἰς τὸ προκείμενον, νὰ εἴπωμεν διὰ τὸν ἀδελφόν του, πῶς ἦλθε καὶ αὐτὸς εἰς τὸν Ἄθωνα, καὶ ᾠκοδόμησεν ἐκεῖνο τὸ θαυμάσιον μοναστήριον. Ἔπειτα πάλιν θέλομεν ἱστορήσει καὶ τὰ ἑξῆς διὰ τοῦτον τὸν σοφὸν Θεοδόσιον, ὅστις, ἀφ’ οὗ ἔφυγεν ἀπὸ τὴν πατρίδα του, ὡς ἄνωθεν εἴρηται, καὶ ἔμεινεν εἰς τὸν οἶκον αὐτῶν ὁ Διονύσιος ἀκόμη μικρὸν μειράκιον, ἐπόθει καὶ αὐτὸς νὰ γίνῃ Μοναχός· ἀκούσας δὲ περὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἠθέλησε νὰ μεταβῇ ἐκεῖ νὰ λάβῃ τὸ ἅγιον σχῆμα, ὅπου ἦσαν πολλοὶ ἐνάρετοι. Ἀκούσας δὲ, ὅτι ἦτο νόμος καὶ ὅρος συνοδικός, νὰ μὴ δέχωνται ἐκεῖ κατ’ οὐδένα τρόπον παιδίον ἀγένειον, ὅστις δὲ παραβῇ ταύτην τὴν ἐντολήν, νὰ εἶναι ἀφωρισμένος καὶ ἀσυγχώρητος, ἐφοβήθη τὸ ἐπιτίμιον καὶ ἐκαρτέρει ὡς φρόνιμος νὰ φυτρώσουν τὰ γένεια του καὶ τότε νὰ ὑπάγῃ διὰ νὰ μὴ γίνῃ σκανδάλου αἴτιος.
Ὅταν λοιπόν ἐλθὼν εἰς ἡλικίαν, ἐφύη τὸ γένειόν του ἔμαθε διὰ τὸν ἀδελφόν του Θεοδόσιον, ὅτι ἦτο εἰς τὴν τοῦ Φιλοθέου ἡγούμενος. Ὅθεν δὲν εἶχε πλέον ὑπομονὴν, ἀλλὰ ἔτρεχε πρὸς τὸ ὄρος τοῦ Ἄθω ὡς ἀετὸς ὑπόπτερος· καὶ φθάσας εἰς τὸ μοναστήριον ἔγινεν εἰς ὅλην τὴν ἀδελφότητα πολλὴ εὐφροσύνη καὶ ἀγαλλίασις, ψάλλοντες τὸ τοῦ Δαβὶδ μελῴδημα.