Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ τοῦ κτίτορος τῆς ἐν τῷ Ὄρει τοῦ Ἄθω ἱερᾶς καὶ κοινοβιακῆς Μονῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου, ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Ἀναβὰς ὅθεν εἰς μίαν κορυφὴν τοῦ ὄρους πολλὰ ὑψηλήν, τὴν ὁποίαν ὀνομάζουσι μικρὸν Ἄθωνα, εὗρεν εἰς τὸ νότιον μέρος ἓν σπήλαιον, πλησίον τοῦ ὁποίου καὶ μέχρις ἀποστάσεως βολῆς τόξου ἦτο βρύσις μὲ ὕδωρ δροσερώτατον. Ὅθεν ἐχάρη ἡ ψυχή του καὶ ἠγαλλίασε· ἔμεινε δὲ ἐκεῖ χωρὶς νὰ ἔχῃ μεθ’ ἑαυτοῦ ἄρτον ἢ οἶνον ἢ ἔλαιον ἢ ἄλλο τι βρώσιμον ἢ ἐνδύματα, μόνον τὰ δύο τὰ ὁποῖα ἐφόρει καὶ αὐτὰ πεπαλαιωμένα καὶ ἄχρηστα. Ἀλλ’ ὥσπερ νὰ ἦτο ἀσώματος κατεφρόνησεν ὅλα τὰ γήϊνα καὶ τὴν ἀσθένειαν τῆς φύσεως ὁ τρισόλβιος, καὶ μόνον πρὸς τὸν Θεὸν εἶχεν ὅλον του τὸν νοῦν καὶ ἔρωτα, τροφὴν δὲ καὶ τρυφὴν τῆς ψυχῆς του εἶχε τὴν ὑμνῳδίαν τοῦ Θεοῦ ὁ θεόπνευστος· τὰ ἱερὰ τῶν γραφῶν λόγια ἦσαν, κατὰ τὸν ψαλμόν, εἰς τὸ στόμα του γλυκύτερα μέλιτος, καὶ ἐπληρώνετο εἰς αὐτὸν τὸν ρητὸν τῆς θείας γραφῆς, οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος. Ὅταν δὲ ἤθελε πεινάσει, ἔτρωγεν ἄγρια χόρτα καὶ κάστανα ἢ ἄλλα ἀκρόδρυα. Ἐὰν δὲ τοῦ ἤρχετο καμμία φορὰ ἐπιθυμία ἄρτου μετέβαινεν εἰς κάποιο κελλίον τὶ μοναστήριον καὶ ἐζήτει· πάλιν δὲ ὑπέστρεφεν ἀμέσως εἰς τὸ σπήλαιον καὶ τοῦτο ἔκαμνε γνωστικά, τρώγων σπανίως ὀλίγον ἄρτον, διὰ νὰ νικήσῃ τὸν δαίμονα τῆς ὑπερηφανείας.

Παραμείνας λοιπὸν τρεῖς χρόνους εἰς αὐτὸ τὸ σπήλαιον, καὶ ρυθμίσας ὅλας τὰς αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος, ἔφθασεν εἰς τὸ μέτρον τῆς τελειότητος. Τότε Θεοῦ ὁδηγίᾳ ἦλθε πρὸς αὐτὸν εἷς ἀσκητής, καὶ αὐτὸς δόκιμος πολλὰ καὶ ἐνάρετος, καὶ τὸν παρεκάλεσε νὰ τὸν ἀφήσῃ νὰ κτίσῃ κελλίον πλησίον του, ὁ δὲ Ὅσιος μετὰ βίας συγκατετέθη εἰς τοῦτο· ἔπειτα ἦλθεν ἄλλος καὶ κτίζοντες κελλία ἔμειναν καὶ ἐξωμολογοῦντο εἰς αὐτὸν καὶ ὑπετάσσοντο· ὅθεν ἠκούσθη τὸ ὄνομά του καὶ ἦλθον καὶ ἄλλοι πολλοὶ νὰ συνοικήσουν ἐκεῖ πλησίον του, διὰ νὰ λαμβάνουν ἀπ’ αὐτοῦ ὠφέλειαν. Ὁ δὲ Ὅσιος κατ’ ἀρχὰς μὲν δὲν ἔστεργεν, ἔπειτα, ἀφ’ οὗ τὸν παρεκάλεσαν, ἀπεκρίνατο. «Ἐγώ, ἀδελφοὶ ποθεινότατοι, δὲν σᾶς μισῶ, ἀγαπῶ δὲ μᾶλλον τὴν συνοδείαν σας, ἀλλὰ ὁ τόπος εἶναι σκληρὸς καὶ τραχύτατος· πάλιν, ἐὰν ποθῆτε νὰ εἶσθε πλησίον μου, ἀναβῆτε ὑψηλότερον εἰς τὸ ὄρος, εὕρετε τόπον ἐπιτήδειον, κτίσατε κελλία καὶ κατοικήσατε, ἐγὼ δὲ θὰ ἔρχωμαι συχνάκις, ἕως ὅτου ζῶ, νὰ σᾶς βοηθῶ εἰς ὅ,τι δύναμαι».