Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ τοῦ Χιοπολίτου, τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει ἀθλήσαντος ἐν ἔτει ͵αωβ’ (1802).

Τότε Χριστιανός τις, ὅστις εἷχεν ἐκεῖ φαρμακευτικὸν ἐργαστήριον, ἀκούων τὴν φωνὴν «πυρκαϊά!» εἰς καιρὸν νυκτός, ἠγέρθη τὸ ταχύτερον καὶ ἔσπευσε νὰ κάμῃ ὅ,τι δυνηθῇ διὰ νὰ φυλάξῃ τὸ ἐργαστήριόν του· εἰς τὴν αὐτὴν ταραχὴν ἐξύπνησαν καὶ τὰ τέκνα του, ἡ δὲ σύζυγός του ἐδόθη εἰς τὸ νὰ τὰ ἀποκοιμίσῃ· ἐν τοσούτῳ ὅμως ἀπεκοιμήθη καὶ αὐτή. Ἐκεῖ λοιπὸν ὅπου ἐκοιμᾶτο, τῆς ἐφάνη ὅτι ἐκτύπησεν ἡ θύρα καὶ εἰσῆλθον ἐντὸς τῆς οἰκίας δύο νέοι λευκοφόροι, βαστάζοντες ὁ καθ’ εἷς ἀνὰ μίαν λαμπάδα εἰς τὴν δεξιάν. Οὗτοι τὴν ἠρώτησαν· «Ποῦ εῖναι ὁ σύζυγός σου;». Αὐτὴ δὲ ἀπεκρίθη· «Ἐπῆγεν εἰς τὴν φωτιάν». Ἀπεκρίθη ὁ εἷς ἐκ τῶν δύο λέγων· «Καὶ ἡμεῖς διὰ τὴν πυρκαϊὰν κατέβημεν καὶ ἐλάβομεν μεγάλον κόπον, ἕως νὰ εὕρωμεν πλοῖον, ἤλθομεν δὲ νὰ βοηθήσωμεν τοὺς Χριστιανοὺς καὶ τὸν σύζυγόν σου, ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς μὲ συνέδραμεν κατ’ αὐτὰς τὰς ἡμέρας». Ἡ γυνὴ τοὺς ἠρώτησε· «Καὶ πόθεν εἶσθε σεῖς;». Ἀπεκρίθησαν ἐκεῖνοι· «Εἴμεθα ἀπὸ τὸ νησί, ἐγὼ εἶμαι ὁ Δημήτριος καὶ αὐτὸς εἶναι τὸ Ἀραϊτζόπουλον, ὅστις πρὸ πολλῶν χρόνων ἐμαρτύρησε διὰ τὸν Χριστόν· ὡς τόσον τὸ ἐργαστήριόν σας δὲν ἔπαθε τίποτε κακόν· πλὴν νὰ εἴπῃς εἰς τὸν σύζυγόν σου νὰ μετανοήσῃ διότι μεγάλως ἐσκλήρυνε τὴν θείαν χρηστότητα καὶ μέλλει νὰ παραδοθῇ ἀπὸ μίαν σκλάβαν νὰ χαθῇ ψυχῇ τε καὶ σώματι· ἂν ὅμως μετανοήσῃ, ὁ Θεὸς εἶναι εὔσπλαγχνος καὶ τὸν λυτρώνει ἀπὸ κάθε κακόν· ἄς ὑπάγῃ εἰς τὸ Σταυροδρόμι ὅπου ἔχω ἕνα πνευματικὸν νὰ ἐξομολογηθῇ καὶ ἂς κάμῃ ὅ,τι τὸν διορίσῃ ἐκεῖνος». Ταῦτα μαθὼν ἐκεῖνος παρὰ τῆς συζύγου του, ἐπῆγεν εὐθὺς εἰς τὸν ρηθέντα πνευματικὸν καὶ μετὰ δακρύων ἐξωμολογήθη, εἰπὼν πρὸς τούτοις εἰς αὐτὸν καὶ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα εἴπομεν ἀνωτέρω, ὅτι εἶπεν ὁ δήμιος εἰς τὸ νησὶ διὰ τὸν Μάρτυρα.

Ὡραιότατον εἶπον ὅτι εἶναι τὸ παράδοξον τοῦτο διήγημα, διότι λέγει ὅτι ἔλαβαν μεγάλον κόπον οἱ Μάρτυρες, ἕως νὰ εὕρουν πλοῖον καὶ ὅτι ὁ Χριστιανὸς ἐκεῖνος συνέτρεξε τὸν Δημήτριον ἐκείνας τὰς ἡμέρας καὶ τρόπον τινὰ ἦτο χρεώστης εἰς αὐτὸν διὰ νὰ τοῦ κάμῃ τὴν ἀνταμοιβήν. Ποίαν συνδρομὴν ἔκαμεν ὁ Χριστιανὸς ἐκεῖνος εἰς τὸν Μάρτυρα; φανερόν, ὅτι ἐννοοῦσεν ὁ Μάρτυς συνδρομήν, ἐκείνην τὴν ὁποίαν ἔδειξαν ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ εἰς τὴν τελείωσίν του καὶ εἰς τὴν θανήν του, μὲ ὅλον τὸν πόθον καὶ τὴν εὐλάβειαν, ἀπὸ τοὺς ὁποίους εἷς ἐστάθη καὶ ὁ Χριστιανὸς ἐκεῖνος, τὸν ὁποῖον ὁ Μάρτυς ἐβοήθησε καὶ σωματικῶς, μὴ ἀφήσας νὰ καῇ τὸ ἐργαστήριόν του καὶ ψυχικῶς, διότι ὡς φαίνεται εὑρίσκετο ἐν ὁδῷ ἀπωλείας καὶ τὸν ἔφερεν εἰς μετάνοιαν. Ἂς ἐννοήσουν δὲ καὶ τοῦτο ἐκεῖνοι οἵτινες κατηγοροῦν τὴν τοιαύτην συνδρομὴν τῶν φιλομαρτύρων Χριστιανῶν, ὅτι πολλὰ δεκτὴ καὶ πολλὰ ἀρεστὴ εἶναι αὕτη εἰς τοὺς θείους Μάρτυρας καὶ διὰ τοῦτο, ὡς πολλὰ διακριτικοὶ καὶ εὐγνώμονες, κάμνουσιν εἰς αὐτοὺς ἐν καιρῷ ἀνάγκης τὴν προσήκουσαν ἀνταμοιβήν· καὶ ἡμεῖς, λέγει, διὰ τὴν πυρκαϊὰν κατέβημεν, διὰ νὰ βοηθήσωμεν τοὺς Χριστιανούς.


Ὑποσημειώσεις

[1] Καπετὰν πασᾶς ὠνομάζετο τουρκιστὶ ὁ ἀρχηγὸς τοῦ στόλου.