Τῇ Ε’ (5ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνός, μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος ΑΓΑΘΗΣ.

ὀλίγον εἶπε πρὸς αὐτήν· «Γίγνωσκε, θύγατερ, ὅτι ἐγὼ εἶμαι ὁ Ἀπόστολος Πέτρος καὶ ἰδοὺ ἐθεραπεύθης διὰ τῆς Χάριτος τοῦ Χριστοῦ». Καὶ ταῦτα εἰπὼν ὁ μὲν Ἀπόστολος τοῦ Κυρίου ἔγινεν ἄφαντος, ἡ δὲ Ἁγία εὑρέθη ὑγιής, μὲ ἀνακαινισμένα ὅλα τὰ μέλη αὐτῆς, καὶ οὔτε κἄν μικρότατον λείψανον τομῆς ἔχουσα. Τότε ἔπεσε κατὰ γῆς καὶ προσηύχετο μετ’ εὐχαριστίας πρὸς Κύριον λέγουσα· «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς καὶ Πατὴρ τοῦ Κυρίου μου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ διὰ τοῦ Ἀποστόλου σου Πέτρου θεραπεύσας τοὺς μαστούς μου καὶ τὰ τετραυματισμένα ἐπίλοιπα μέλη τοῦ σώματός μου».

Τὴν ἐπαύριον ἔφεραν καὶ πάλιν τὴν Ἁγίαν εἰς τὸ παλάτιον καὶ τῆς λέγει ο ἄρχων· «Προσκύνησε τοὺς θεούς μου, διεστραμμένη, εἰδ’ ἄλλως θὰ λάβῃς κολαστήρια τῶν προτέρων δριμύτερα». Ἡ δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν· «Ὦ μάταιε καὶ φρενόληπτε, πῶς θέλεις νὰ ἀπαρνηθῶ τὸν Δεσπότην μου, ὅστις μοῦ ἐθεράπευσε τὰς πληγάς, καὶ νὰ προσκυνήσω τοὺς λίθους;». Λέγει ὁ ἄρχων· «Ποῖος σὲ ἐθεράπευσεν;». Ἡ δὲ Ἁγία εἶπε· «Ὁ Δεσπότης μου Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, τὸν ὁποῖον πάντοτε θέλω ὁμολογεῖ διὰ στόματος ἐξ ὅλης μου τῆς καρδίας». Λέγει πρὸς αὐτὴν ὁ ἄρχων· «Τώρα θέλω νὰ δοκιμάσω, ἐὰν δύναται ὁ Χριστός σου νὰ σὲ βοηθήσῃ». Τότε προστάσσει νὰ ἀνάψουν μεγάλην πυρὰν ἀπὸ ἄνθρακας ἐκεῖ εἰς τὸ παλάτιον καὶ ἐπάνω εἰς τοὺς ἀνημμένους ἄνθρακας νὰ ρίψουν τεμάχια πίσσης, κεράμων καὶ σιδηροὺς τριβόλους διὰ νὰ ἐμπηγοῦν εἰς τὰς σάρκας της· εἶτα τὴν ἐξέδυσαν καὶ δένοντες τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας αὐτῆς μὲ σιδηρᾶς ἁλύσους τὴν ἔρριψαν εἰς ἐκείνους τοὺς φλογεροὺς ἄνθρακας.

Τότε δή, τότε, ὅταν ἐδίδετο ἡ τοιαύτη σφοδροτάτη βάσανος εἰς τὴν εὐλογημένην Ἀγάθην καὶ ἐκείνη ἐδέετο παρὰ Κυρίου βοηθείας, τὴν ἐβοήθησεν ὁ ἐν μέσῳ τῆς φλογὸς δροσίσας τοὺς τρεῖς Παῖδας αὑτοῦ. Γίνεται τότε σεισμὸς φοβερώτατος τόσον, ὥστε ὅλοι ἐνόμιζον, ὅτι ἐπρόκειτο νὰ καταποντισθῇ ἡ χώρα αὐτῶν. Διότι ἐκρημνίσθησαν οἶκοι πολλοὶ καὶ ἐφόνευσαν πολλοὺς ἀνθρώπους, μάλιστα δὲ τὸ παλάτιον τοῦ Κυντιανοῦ, τὸ ὁποῖον ἐκρημνίσθη καὶ ἐθανάτωσε δύο συμβούλους αὐτοῦ. Τότε ἔδραμεν ὅλος ὁ λαὸς τῆς Κατάνης ἀρματωμένοι εἰς τὸ παλάτιον καὶ λέγουσι πρὸς τὸν ἄρχοντα· «Διὰ τὰς πικρὰς τιμωρίας ὅπου δίδεις εἰς τὴν ἀξιοθαύμαστον Ἀγάθην, ὦ ἡγεμών, κινδυνεύομεν ὅλοι νὰ χάσωμεν τὴν ζωὴν καὶ τὸ πρᾶγμα μας· ὅθεν, ἢ ἄφες την καὶ μὴ τὴν βασανίζῃς πλέον, ἢ καίομεν σὲ μὲ ὅλον τὸν οἶκον σου». Τότε ὁ Κυντιανὸς ἐφοβήθη τὴν ὁρμὴν τοῦ λαοῦ καὶ τὸν σεισμὸν καὶ προστάσσει νὰ ἐκβάλουν τὴν Ἁγίαν ἀπὸ τοὺς ἄνθρακας καὶ οὕτω ἡμικεκαυμένην νὰ τὴν ἀπορρίψουν εἰς τὴν φυλακὴν ἕως ἄλλην πρόσταξίν του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Εἰς τὰς προγενεστέρας ἐκδόσεις ἡμῶν γράφεται ἐνταῦθα ὅτι πατρὶς τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Ἀγάθης ἦτο ἡ Πάνορμος τῆς Σικελίας. Τοῦτ’ αὐτὸ ἀναφέρουν καὶ τὰ Συναξάρια τῶν τε Συναξαριστῶν καὶ τῶν Μηναίων. Γεγονὸς ὅμως ἀναμφισβήτητον τυγχάνει ὅτι ἡ Ἁγία Ἀγάθη ἐμαρτύρησεν εἰς τὴν Κατάνην τῆς Σικελίας, παρὰ τὴν ὁποίαν εὑρίσκετο καὶ ὁ τάφος της, εἰς τὸ προάστειον Hybla Major, ἐκ δὲ τῆς περιγραφῆς τοῦ Συναξαρίου φαίνεται ὅτι ἡ ἰδία αὕτη πόλις ἦτο καὶ ἡ πατρίς της. Ἡ Κατάνη εὑρίσκεται εἰς τὰς ἀνατολικὰς ἀκτὰς τῆς Σικελίας, παρὰ τοὺς πρόποδας τῆς Αἴτνης, εἶναι δὲ ἱστορικῶς ἐξηκριβωμένον ὅτι κατὰ τὸ ἔτος 251, ὅπως ἀναφέρεται καὶ ἐν τῷ Συναξαρίῳ κατεχώσθη μέγα μέρος τῆς πόλεως ὑπὸ τῆς λάβας τοῦ ἐκραγέντος ἡφαιστείου τῆς Αἴτνης, τοῦ ὑπολοίπου διασωθέντος θαυματουργικῶς διὰ πρεσβειῶν τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Ἀγάθης ὡς καὶ τοῦτο ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ βεβαιοῦται δὲ καὶ ὑπὸ τῆς τοπικῆς παραδόσεως, διὸ καὶ ὁ Μητροπολιτικὸς ναὸς τῆς Κατάνης τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἁγίας, σῴζεται δὲ ἐν αὐτῇ καὶ λείψανον αὐτῆς. Τὴν Κατάνην βεβαιοῖ καὶ τὸ Κοντάκιον τῆς Ἁγίας ἔνθα γράφεται «Κατάνης τὸ καύχημα».

Ἀντιθέτως ἡ Πάνορμος, ἥτις εἶναι τὸ σημερινὸν Παλέρμον, εὑρίσκεται εἰς τὰς βορειοδυτικὰς ἀκτὰς τῆς Σικελίας εἰς ἀπόστασιν πολλῶν ἀπὸ τῆς Αἴτνης χιλιομέτρων, οὐδεμία δὲ περιγραφὴ τοῦ Συναξαρίου συμβιβάζεται πρὸς τὸ Παλέρμον καὶ οὐδεμία τοπικὴ παράδοσις ἀναφέρει τοιοῦτον τι γεγονός. Πρόκειται ὅθεν προφανῶς περὶ παραδρομῆς, ἥτις ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἀρχικὸν Συναξάριον, πολὺ δὲ πιθανὸν νὰ ἀνεγράφη ἡ Πάνορμος ἐπειδὴ ἐτύγχανε τότε πρωτεύουσα τῆς Σικεκελίας καὶ ἐξ αὐτοῦ ὠνομάσθη χώρα τοῦ Πανόρμου. Ὅθεν διὰ τοὺς ἐκτεθέντας λόγους ἐγένετο νῦν ἡ σχετικὴ διόρθωσις.