Τῇ Ε’ (5ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνός, μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος ΑΓΑΘΗΣ.

Ὁ μὲν λοιπὸν μιαρὸς καὶ ἄσπλαγχνος τύραννος ἐμελέτα κενὰ καὶ μάταια, ὁ δὲ πάνσοφος ἰατρὸς καὶ Βασιλεὺς πολυεύσπλαγχνος ἐφρόντισε περὶ τῆς ἰατρείας τῆς δούλης του καὶ ἀκούσατε: Καθὼς ἡ Ἁγία ἐκείτετο τοιουτοτρόπως ἀπερριμμένη καὶ πληγωμένη εἰς τὸ σκοτεινὸν δεσμωτήριον, τὴν ὥραν τοῦ μεσονυκτίου ἦλθε φῶς ἄρρητον καὶ ἐξαίσιον· τότε αἱ μὲν, θύραι τῆς φυλακῇς ἀπὸ θείαν ροπὴν ἠνεῴχθησαν, οἱ δὲ φύλακες ἔφυγαν ἔντρομοι· τότε βλέπει ἡ Ἁγία ἱεροπρεπῆ τινα καὶ σεβάσμιον γέροντα, ὅστις ἐκράτει σκεῦος τι εἰς τὰς χεῖρας του, γεμᾶτον ἰατρικὰ βότανα, ἔμπροσθεν δὲ τούτου προεπορεύετο νέος τις ὡραῖος κρατῶν λαμπάδα πολύφωτον, ἦσαν δὲ οὗτοι ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Πέτρος καὶ ὁ Ἄγγελος φύλαξ τῆς ψυχῆς της· ἡ Ἁγία ὅμως δὲν τοὺς ἐγνώρισε. Τότε ἦλθον καί τινες καλοὶ συμπολῖται αὐτῆς καὶ γνώριμοι ἄνθρωποι καὶ τὴν συνεβούλευον νὰ φύγῃ διὰ νὰ μὴ θανατωθῇ ἀδίκως. Ἡ δὲ Ἁγία πρὸς αὐτοὺς ἀπεκρίνατο· «Μὴ γένοιτο, νὰ ἐγκαταλείψω τὸν ἀγῶνα καὶ τὸν στέφανον τοῦ Μαρτυρίου, νὰ γίνω δὲ καὶ αἰτία νὰ παιδευθῶσιν οἱ φύλακες». Τότε λέγει πρὸς αὐτὴν ὁ Ἀπόστολος· «Πρὸς τοῦτο ἦλθον, θύγατερ, νὰ ἰατρεύσω τὰ πληγωμένα μέλη σου». Ἡ δὲ Ἁγία εἶπε πρὸς αὐτόν· «Τὶς εἶσαι καὶ μεριμνᾷς διὰ τὴν ὑγείαν μου; Ἐγὼ ποτὲ δὲν ἠθέλησα νὰ κάμω ἰατρείαν τινὰ σωματικήν· λοιπὸν ἄπρεπον εἶναι νὰ πράξω τώρα, ὅπου εὑρίσκομαι κοντὰ εἰς τὸν θάνατον, ἐκεῖνο ὅπου δὲν ἔπραξα οὐδέποτε».

Τότε ὁ μακάριος Πέτρος, θέλων νὰ δειχθῇ, ἔτι περισσότερον ἡ προθυμία της προς τὸ Μαρτύριον, λέγει πρὸς αὐτήν· «Μὴ ἐντρέπεσαι, θύγατερ, καὶ ἄφες με νὰ σὲ ἰατρεύσω, ὅτι δοῦλος εἶμαι τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ καὶ δι’ ἀγάπην του ἦλθα νὰ σοῦ κάμω τὴν χάριν ταύτην». Ἡ δὲ Ἁγία ἀπεκρίνατο· «Ἐγὼ δὲν ἔχω καμμίαν αἰτίαν νὰ ἐντραπῶ ποσῶς ἄνθρωπον τοῦ κόσμου καὶ μάλιστα ἀπὸ σέ, ὅστις εἶσαι γέρων, αἱ δὲ σάρκες μου εἶναι τόσον ξεσχισμέναι, ὥστε θαρρῶ ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν κανεὶς νὰ σκανδαλισθῇ εἰς ἐμέ διὰ ταῦτα, κύριέ μου, σὲ εὐχαριστῶ πολὺ διὰ τὴν καλωσύνην ταύτην ὅπου ἠθέλησες αὐτοπροαιρέτως νὰ μοῦ κάμῃς, χωρὶς ἐγὼ νὰ τὴν ζητήσω». Λέγει πάλιν πρὸς αὐτὴν ὁ Ἅγιος· «Διατὶ λοιπὸν δὲν θέλεις νὰ σὲ ἰατρεύσω;». Ἡ δὲ εἶπε πρὸς αὐτίν· «Διότι ἔχω τὸν Δεσπότην μου Ἰησοῦν Χριστόν, ὅστις διὰ τοῦ νεύματος καὶ μόνον κυβερνᾷ ὅλον τὸν κόσμον καὶ μὲ τὸν λόγον του θεραπεύει πᾶσαν ἀσθένειαν ἀθεράπευτον καὶ νόσον ἀνίατον. Ἐὰν λοιπὸν εἶναι εὐάρεστον εἰς αὐτὸν καὶ ἡ θεραπεία τοῦ ἐμοῦ σώματος πρὸς τὸ συμφέρον μου, θέλει μοῦ τὴν δώσει ἡ Χάρις του μὲ λόγον μόνον ἢ νεῦμα μικρότατον». Ταῦτα ἀκούσας ὁ Ἅγιος καὶ ὑπομειδιάσας


Ὑποσημειώσεις

[1] Εἰς τὰς προγενεστέρας ἐκδόσεις ἡμῶν γράφεται ἐνταῦθα ὅτι πατρὶς τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Ἀγάθης ἦτο ἡ Πάνορμος τῆς Σικελίας. Τοῦτ’ αὐτὸ ἀναφέρουν καὶ τὰ Συναξάρια τῶν τε Συναξαριστῶν καὶ τῶν Μηναίων. Γεγονὸς ὅμως ἀναμφισβήτητον τυγχάνει ὅτι ἡ Ἁγία Ἀγάθη ἐμαρτύρησεν εἰς τὴν Κατάνην τῆς Σικελίας, παρὰ τὴν ὁποίαν εὑρίσκετο καὶ ὁ τάφος της, εἰς τὸ προάστειον Hybla Major, ἐκ δὲ τῆς περιγραφῆς τοῦ Συναξαρίου φαίνεται ὅτι ἡ ἰδία αὕτη πόλις ἦτο καὶ ἡ πατρίς της. Ἡ Κατάνη εὑρίσκεται εἰς τὰς ἀνατολικὰς ἀκτὰς τῆς Σικελίας, παρὰ τοὺς πρόποδας τῆς Αἴτνης, εἶναι δὲ ἱστορικῶς ἐξηκριβωμένον ὅτι κατὰ τὸ ἔτος 251, ὅπως ἀναφέρεται καὶ ἐν τῷ Συναξαρίῳ κατεχώσθη μέγα μέρος τῆς πόλεως ὑπὸ τῆς λάβας τοῦ ἐκραγέντος ἡφαιστείου τῆς Αἴτνης, τοῦ ὑπολοίπου διασωθέντος θαυματουργικῶς διὰ πρεσβειῶν τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Ἀγάθης ὡς καὶ τοῦτο ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ βεβαιοῦται δὲ καὶ ὑπὸ τῆς τοπικῆς παραδόσεως, διὸ καὶ ὁ Μητροπολιτικὸς ναὸς τῆς Κατάνης τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἁγίας, σῴζεται δὲ ἐν αὐτῇ καὶ λείψανον αὐτῆς. Τὴν Κατάνην βεβαιοῖ καὶ τὸ Κοντάκιον τῆς Ἁγίας ἔνθα γράφεται «Κατάνης τὸ καύχημα».

Ἀντιθέτως ἡ Πάνορμος, ἥτις εἶναι τὸ σημερινὸν Παλέρμον, εὑρίσκεται εἰς τὰς βορειοδυτικὰς ἀκτὰς τῆς Σικελίας εἰς ἀπόστασιν πολλῶν ἀπὸ τῆς Αἴτνης χιλιομέτρων, οὐδεμία δὲ περιγραφὴ τοῦ Συναξαρίου συμβιβάζεται πρὸς τὸ Παλέρμον καὶ οὐδεμία τοπικὴ παράδοσις ἀναφέρει τοιοῦτον τι γεγονός. Πρόκειται ὅθεν προφανῶς περὶ παραδρομῆς, ἥτις ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἀρχικὸν Συναξάριον, πολὺ δὲ πιθανὸν νὰ ἀνεγράφη ἡ Πάνορμος ἐπειδὴ ἐτύγχανε τότε πρωτεύουσα τῆς Σικεκελίας καὶ ἐξ αὐτοῦ ὠνομάσθη χώρα τοῦ Πανόρμου. Ὅθεν διὰ τοὺς ἐκτεθέντας λόγους ἐγένετο νῦν ἡ σχετικὴ διόρθωσις.