Τῇ Ε’ (5ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνός, μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος ΑΓΑΘΗΣ.

ΕΙΚΟΝΑ

ΑΓΑΘΗ ἡ Ἁγία καὶ ἔνδοξος τοῦ Χριστοῦ Παρθενομάρτυς ἦτο ἀπὸ τὴν Κατάνην [1] τῆς Σικελίας, διέλαμπε δὲ διὰ τὴν ὡραιότητα τοῦ σώματος, τὸ κάλλος τῆς ψυχῆς καὶ τὸν πλοῦτον τῶν σωματικῶν ἀγαθῶν. Ἐβασίλευε δὲ κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους ὁ ἀσεβέστατος Δέκιος, ὁ ὁποῖος ἐθανάτωσε τὸν Φίλιππον, τὸν πρὸ αὐτοῦ βασιλέα, διὰ νὰ λάβῃ τὴν βασιλείαν. Θέλων δὲ ὁ ἀξιοκατάκριτος νὰ ἀποδείξῃ ὅτι δὲν ἐφόνευσε τὸν Φίλιππον ἀπὸ ἐπιθυμίαν νὰ βασιλεύσῃ, ἀλλὰ διότι ἐκεῖνος ἐσέβετο δῆθεν τὸν Χριστόν, ἐκίνησε διωγμὸν μέγαν κατὰ τῶν Χριστιανῶν ὁ παμμίαρος καὶ ἔστειλεν εἰς ὅλας τὰς πόλεις καὶ χώρας ἄρχοντας καὶ ἡγεμόνας, προστάσσων αὐτοὺς νὰ ἐρευνῶσιν ἐπιμελῶς καὶ νὰ κάμνωσι πάντα τρόπον καὶ μέθοδον νὰ ἐξαλείψουν καὶ νὰ ἀφανίσουν παντελῶς τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Μεταξὺ λοιπὸν τῶν ἄλλων ἐπάρχων ὅπου ἔστειλεν, ἦτο σκληρός τις καὶ ἀπάνθρωπος, Κυντιανὸς εἰς τὸ ὄνομα, τὸν ὁποῖον ἔκαμεν ἡγεμόνα νὰ ὁρίζῃ ὅλην τὴν Σικελίαν. Εἶχε δὲ οὗτος ἀνάμεσα εἰς τὰς ἄλλας αἰσχρουργίας καὶ ταῦτα τὰ τρία ἐλαττώματα· πρῶτον κατήγετο ἀπὸ χωρικοὺς καὶ χονδροὺς ἀνθρώπους, ἀνελθὼν εἰς ἐκεῖνο τὸ ἀξίωμα ἀπὸ κακὰς πράξεις· δεύτερον ἦτο βεβυθισμένος εἰς τὸν βόρβορον τῆς σαρκός· τρίτον δέ, ἦτο ὑπερβολικὰ φιλάργυρος.

Κατὰ τὴν ἐποχὴν λοιπὸν ἐκείνην εὑρίσκετο εἰς τὴν Κατάνην ἡ πάγκαλος καὶ ὡραιοτάτη κόρη Ἀγάθη, παρθένος ἐτῶν δεκαπέντε (15), κεκοσμημένη ψυχῇ τε καὶ σώματι μὲ διαφόρους ἀρετὰς καὶ ἀγαθὰς πράξεις, ἀγαθὴ εἰς τὴν γνώμην καὶ τὴν καρδίαν, καθὼς ἦτο καὶ ἡ ἐπωνυμία της. Τὸ ὄνομα τῶν γονέων της δὲν εὑρίσκεται γεγραμμένον εἰς τὰς γραφάς, διότι ἀπέθανον εἰς τὴν ἀσέβειαν· αὕτη ὅμως ἡ θεοδίδακτος κόρη ἐπροσκύνει καὶ ἐσέβετο τὸν Ἐσταυρωμένον Χριστὸν καὶ τὸν ἀγαποῦσε μὲ ὅλην τὴν δύναμιν τῆς ψυχῆς, κατὰ τὴν θείαν ἐντολὴν τὴν λέγουσαν· «Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς δυνάμεώς σου» (Δευτ. ϛ’ 5). Εἶχε δὲ τρία χαρίσματα πλέον τῶν ἄλλων παρθένων· πρῶτον, κατήγετο ἀπὸ τοὺς εὐγενεστέρους ἄρχοντας, δεύτερον, ἦτο εὐμορφοτέρα καὶ ὡραιοτέρα ἀπὸ ὅλας τὰς κορασίδας ἐκείνης τῆς πόλεως, καὶ ἀφιέρωσεν εἰς τὸν Θεὸν τὴν παρθενίαν της, τὴν ὁποίαν ἀπεφάσισε νὰ φυλάξῃ ἄφθορον, τρίτον δέ, ἦτο πολὺ πλουσία καὶ εἶχε κινητὰ καὶ ἀκίνητα πράγματα, τὰ ὁποῖα διεμοίρασεν ἡ ἰδία εἰς τοὺς πτωχοὺς ἀφειδῶς καὶ εὐσπλαγχνικώτατα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Εἰς τὰς προγενεστέρας ἐκδόσεις ἡμῶν γράφεται ἐνταῦθα ὅτι πατρὶς τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Ἀγάθης ἦτο ἡ Πάνορμος τῆς Σικελίας. Τοῦτ’ αὐτὸ ἀναφέρουν καὶ τὰ Συναξάρια τῶν τε Συναξαριστῶν καὶ τῶν Μηναίων. Γεγονὸς ὅμως ἀναμφισβήτητον τυγχάνει ὅτι ἡ Ἁγία Ἀγάθη ἐμαρτύρησεν εἰς τὴν Κατάνην τῆς Σικελίας, παρὰ τὴν ὁποίαν εὑρίσκετο καὶ ὁ τάφος της, εἰς τὸ προάστειον Hybla Major, ἐκ δὲ τῆς περιγραφῆς τοῦ Συναξαρίου φαίνεται ὅτι ἡ ἰδία αὕτη πόλις ἦτο καὶ ἡ πατρίς της. Ἡ Κατάνη εὑρίσκεται εἰς τὰς ἀνατολικὰς ἀκτὰς τῆς Σικελίας, παρὰ τοὺς πρόποδας τῆς Αἴτνης, εἶναι δὲ ἱστορικῶς ἐξηκριβωμένον ὅτι κατὰ τὸ ἔτος 251, ὅπως ἀναφέρεται καὶ ἐν τῷ Συναξαρίῳ κατεχώσθη μέγα μέρος τῆς πόλεως ὑπὸ τῆς λάβας τοῦ ἐκραγέντος ἡφαιστείου τῆς Αἴτνης, τοῦ ὑπολοίπου διασωθέντος θαυματουργικῶς διὰ πρεσβειῶν τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Ἀγάθης ὡς καὶ τοῦτο ἀναφέρεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ βεβαιοῦται δὲ καὶ ὑπὸ τῆς τοπικῆς παραδόσεως, διὸ καὶ ὁ Μητροπολιτικὸς ναὸς τῆς Κατάνης τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἁγίας, σῴζεται δὲ ἐν αὐτῇ καὶ λείψανον αὐτῆς. Τὴν Κατάνην βεβαιοῖ καὶ τὸ Κοντάκιον τῆς Ἁγίας ἔνθα γράφεται «Κατάνης τὸ καύχημα».

Ἀντιθέτως ἡ Πάνορμος, ἥτις εἶναι τὸ σημερινὸν Παλέρμον, εὑρίσκεται εἰς τὰς βορειοδυτικὰς ἀκτὰς τῆς Σικελίας εἰς ἀπόστασιν πολλῶν ἀπὸ τῆς Αἴτνης χιλιομέτρων, οὐδεμία δὲ περιγραφὴ τοῦ Συναξαρίου συμβιβάζεται πρὸς τὸ Παλέρμον καὶ οὐδεμία τοπικὴ παράδοσις ἀναφέρει τοιοῦτον τι γεγονός. Πρόκειται ὅθεν προφανῶς περὶ παραδρομῆς, ἥτις ἔλαβε χώραν κατὰ τὸ ἀρχικὸν Συναξάριον, πολὺ δὲ πιθανὸν νὰ ἀνεγράφη ἡ Πάνορμος ἐπειδὴ ἐτύγχανε τότε πρωτεύουσα τῆς Σικεκελίας καὶ ἐξ αὐτοῦ ὠνομάσθη χώρα τοῦ Πανόρμου. Ὅθεν διὰ τοὺς ἐκτεθέντας λόγους ἐγένετο νῦν ἡ σχετικὴ διόρθωσις.