Τῇ ΚΓ’ (23ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ Ἐπισκόπου Σμύρνης.

Καιρόν τινα ἐξερράγη μεγάλη καὶ φοβερὰ πυρκαϊὰ εἰς τὴν Σμύρνην, καὶ ἐκαίοντο ὄχι μόνον μέσα εἰς τὴν πόλιν σπίτια καὶ ἄνθρωποι, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ἔξω εἰς τοὺς ἀγρούς, εἰς τὰ σπαρτά, ἀμπέλια, δένδρα καὶ ζῷα, ἐκράτησε δὲ τὸ κακὸν αὐτὸ ἑπτὰ ἡμερονύκτια. Οἱ δὲ ἀνόητοι καὶ ἐσκοτισμένοι εἰδωλολάτραι ἐπεκαλοῦντο εἰς βοήθειαν τοὺς θεούς των, ἀλλὰ ματαίως ἐκοπίαζαν οἱ ταλαίπωροι· διότι ὅσον ἐκεῖνοι παρεκάλουν τὰ εἴδωλα, τόσον ὁ Θεὸς ὠργίζετο ἐναντίον των καὶ ηὔξανε τὸ πῦρ περισσότερον. Ὅθεν οἱ Χριστιανοὶ προσέδραμον εἰς τὸν Ἅγιον, παρακαλοῦντες αὐτὸν νὰ κάμῃ προσευχὴν πρὸς τὸν Κύριον διὰ νὰ καταπαύσῃ τὸ πῦρ. Εὐσπλαγχνισθεὶς ὅθεν ὁ Ἅγιος ἔκαμε δέησιν εἰς τὸν Θεόν, δι’ ὅ,τι τοῦ ἐζήτησαν, ἔπειτα, ἐλέγχων τοὺς εἰδωλολάτρας, ὅτι αὐτὰ τὰ κακὰ προέρχονται ἀπὸ τὴν ἀσέβειάν των, μὲ τὸ νὰ μὴ πιστεύουν εἰς τὸν ἀληθινὸν Θεόν, ἐστράφη πρὸς τὸ πῦρ καὶ εἶπεν· «Ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον ἐγὼ ὁ ἀνάξιος λατρεύω καὶ προσκυνῶ, σὲ προστάζω νὰ παύσῃς εὐθὺς τὴν ὥραν ταύτην καὶ νὰ σβεσθῇς ἐντελῶς». Καί, ὤ τοῦ παραδόξου θαύματος! παρευθὺς ἐσβέσθη τελείως τὸ φοβερὸν ἐκεῖνο πῦρ καὶ ἠφανίσθη· οἱ δὲ παρεστῶτες θαυμάσαντες ἐφώναξαν μεγαλοφώνως· «Μέγας ὁ Θεὸς τῶν Χριστιανῶν». Τότε πολλοὶ εἰδωλολάτραι ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἐβαπτίσθησαν εἰς δόξαν τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

Εἷς δὲ ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρας, ἄρχων μέγας, ὀνόματι Πετρώνιος, παρακινηθεὶς ἀπὸ τὸν πατέρα του διάβολον, ὅστις φθονεῖ πάντοτε τὸ καλόν, ἔλεγε λόγια βλάσφημα κατὰ τῆς Πίστεως τῶν Χριστιανῶν καὶ κατὰ τοῦ Ἁγίου. Παρευθὺς δὲ ἐδαιμονίσθη οὗτος καὶ ἔπεσε κατὰ γῆς κυλιόμενος, ἀφρίζων καὶ σπαράττων. Βλέποντες δὲ αὐτὸν τινὲς Χριστιανοὶ τὸν ἐλυπήθησαν καὶ παρεκάλεσαν τὸν Ἅγιον νὰ τὸν ἰατρεύσῃ· οὗτος δὲ μιμούμενος τὸν Δεσπότην Χριστόν, ηὐσπλαγχνίσθη αὐτὸν καὶ τὸν ἐθεράπευσε διπλῆν θεραπείαν, διότι ἐπιτιμῶν τὸ πονηρὸν καὶ ἀκάθαρτον πνεῦμα, τὸ ἐδίωξεν ἀπὸ τὸν Πετρώνιον, ἐκεῖνον δὲ ἐφώτισε κατὰ τὴν ψυχήν, ὥστε νὰ γνωρίσῃ τὴν δύναμιν τὴν ὁποίαν ἔχουν οἱ δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ, ἐκ τῆς εὐεργεσίας τὴν ὁποίαν ἔλαβε. Τότε ἐπίστευσεν εἰς τὸν Χριστὸν καὶ ἐβαπτίσθη μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους τῆς οἰκίας του.

Μετὰ τέσσαρας χρόνους ἀπὸ τῆς πυρκαϊᾶς, περὶ τῆς ὁποίας εἴπομεν, ἠκολούθησε μεγάλη ἀνομβρία εἰς ὕλην τὴν περιοχὴν τῆς Σμύρνης, οὕτως ὥστε ἐκινδύνευαν νὰ ἀφανισθῶσιν ὅλοι οἱ καρποὶ τῆς γῆς, εὑρίσκοντο δὲ οἱ ἄνθρωποι εἰς μεγάλην λύπην.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τῆς Ἐφέσου, βλέπε ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ ΙΑ’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Λαζάρου τοῦ ἐν τῷ Γαλλησίῷ ὄρει ἀσκήσαντος, τῇ Ζ’ (7ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[2] Οὗτος ἑορτάζεται κατὰ τὴν ϛ’ (6ην) Φεβρουαρίου (βλέπε σελ. 124 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου).

[3] Ὁ Ἀντωνῖνος οὗτος εἶναι ὁ ἐπιλεγόμενος Πῖος ἤτοι Εὐσεβής, ἐβασίλευσε δὲ ἐν Ρώμῃ κατὰ τὰ ἔτη 138-161. Ὑπό τινων ὑποστηρίζεται ὅτι ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος ἐμαρτύρησεν ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ διαδεχθέντος τὸν Ἀντωνῖνον, ἀνεψιοῦ αὐτοῦ, Μάρκου Αὐρηλίου βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη 161-180, ὅστις καὶ αὐτός, ἅμα τῇ ἀνόδῳ του εἰς τὸν θρόνον, προσέλαβε τὸ ὄνομα Ἀντωνῖνος, (βλέπε περὶ τούτου ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Ι’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Ἀβερκίου ἐπισκόπου Ἱεραπόλεως, τῇ κβ’ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Όκτωβρίου). Προσθέτομεν δὲ ἐνταῦθα καὶ τοῦτο: Ὁ Ἅγιος πρὸ τοῦ Μαρτυρίου του μετέβη περὶ τὸ ἔτος 155 εἰς Ρώμην, ἔνθα συνηντήθη μετὰ τοῦ Πάπα Ἀνικήτου μετὰ τοῦ ὁποίου καὶ συνεζήτησε ἐπὶ τῆς τότε, περὶ τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα, διαφορὰς τῶν Ἐκκλησιῶν Ἀσίας καὶ Ρώμης, χωρὶς ὅμως νὰ καταλήξωσιν εἰς συμφωνίαν, ἑκατέρου ὑποστηρίζοντος τὴν παράδοσιν τῆς οἰκείας Ἐκκλησίας.

[4] Ἐτελειώθη δὲ τὸ Μαρτύριον τοῦ Ἁγίου τῇ κγ’ (23ῃ) Φεβρουαρίου, μεταξὺ τῶν ἐτῶν 157-167.