Τῇ Ι’ (10ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἱερομάρτυρος ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ.

Τοιοῦτος καλλίνικος καὶ γενναῖος στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ ἐστάθη ὁ σήμερον ἑορταζόμενος καὶ τιμώμενος, ὁ Ἱερομάρτυς καὶ Μεγαλομάρτυς Χαράλαμπος, ὁ ὁποῖος, ὡς εἴπομεν, ἦτο πρότερον Ἱερεὺς ἐννομώτατος εἰς τὴν ἐπαρχίαν Μαγνησίας. Μετὰ δὲ ταῦτα, ὅταν ἐβασίλευσεν εἰς τὴν Ρώμην ὁ δυσσεβὴς Σεβῆρος, εἰς δὲ τὴν Μαγνησίαν ἦτο ἡγεμὼν ὁ ἀπηνὴς καὶ ἀνήμερος Λουκιανός, ὅστις ἐβασάνιζε πολλοὺς Χριστιανοὺς διὰ νὰ ἀρνηθῶσι τὴν εὐσέβειαν καὶ νὰ προσκυνήσωσι τὰ ἀναίσθητα εἴδωλα, τότε καὶ ὁ μακάριος Χαράλαμπος συνελήφθη ἀπὸ τὸν μιαρὸν Λουκιανόν, ὅστις πληροφορηθείς, ὅτι ἐκεῖ εἰς τὴν πόλιν τῆς Μαγνησίας ἦτο Ἱερεὺς τῶν Χριστιανῶν ὁ Χαράλαμπος, ὅστις ἐξουθένει τοὺς θεούς, διδάσκων παρρησίᾳ τὸν λαὸν νὰ πιστεύουν εἰς τὸν Χριστόν, ἐθυμώθη καὶ ἔστειλε στρατιώτας νὰ τὸν φέρωσι πρὸς αὐτόν. Ἰδὼν δὲ αὐτὸν τὸν ἠρώτησε διατί, κατεφρόνει τὰ εἴδωλα καὶ τὰ βασιλικὰ δόγματα. Ὁ δὲ Ἅγιος ἀπεκρίνατο· «Ἐγὼ ὑπακούω εἰς τὰ δίκαια καὶ σωτήρια προστάγματα τοῦ ἐπουρανίου Βασιλέως Χριστοῦ, ὁ δὲ Σεβῆρος γράφει μάταια καὶ ἀσύνετα λόγια, ἐπειδὴ προστάζει νὰ προσκυνῶμεν διὰ θεοὺς ἀναίσθητα καὶ ἄψυχα εἴδωλα καὶ παραδίδει τὰς ψυχάς σας εἰς θάνατον· ὁ Δεσπότης μου ὅμως Χριστὸς δίδει ζωὴν αἰώνιον καὶ μακαριότητα εἰς τοὺς δούλους του καὶ ὅστις ἐπικαλεσθῇ τὸ παντοδύναμον αὐτοῦ ὄνομα, φεύγουν οἱ δαίμονες, τοὺς ὁποίους προσκυνεῖτε ὡς ἀνίσχυροι καὶ πᾶσα ἀσθένεια ἀνίατος θεραπεύεται». Λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ ἄρχων· «Ἄφες τὴν περιττολογίαν, γέρον, καὶ κάμε ὡς φρόνιμος τὸ συμφέρον σου· προσκύνησον τοὺς θεοὺς πρὶν δοκιμάσῃς σκληρὰ βασανιστήρια». Ὁ δὲ Ἅγιος ἀπεκρίθη· «Ἐὰν δὲν βασανισθῶμεν ἐδῶ πρόσκαιρα, δὲν κληρονομοῦμεν τὰ αἰώνια ἀγαθά».

Ταραχθέντες τότε οἱ ἄρχοντες ἔφερον τὰ δεινότερα κολαστήρια, λέγοντες· «Θυσίασον εἰς τοὺς θεούς, κακὴ κεφαλή». Ὁ δὲ Ἅγιος εἶπε· «Μὴ γένοιτο νὰ γίνω τόσον μωρὸς καὶ ἀνόητος, νὰ προσκυνήσω τοὺς ἀναισθήτους δαίμονας, τοὺς ὁποίους σέβεσθε σεῖς καὶ οἱ ὁποῖοι φοβούμενοι τὴν δύναμιν τοῦ Σταυροῦ φεύγουσιν ἀπ’ αὐτοῦ». Τότε ἐγύμνωσαν αὐτὸν καὶ λαβόντες χειράγρας κατεξέσχιζον ἀπὸ κεφαλῆς ἕως ποδῶν τὰς σάρκας του· ὁ δὲ μακάριος ὑπομένων γενναίως αὐτὴν τὴν ἀβάστακτον βάσανον καὶ εἰς ὅλον τὸ σῶμα δεινῶς σπαραττόμενος ἔλεγε· «Εὐχαριστῶ σας, ἀδελφοί, ὅτι βασανίζοντές μου τὸ σῶμα προξενεῖτε εἰς τὴν ψυχήν μου, εἰς τὸν μέλλοντα αἰῶνα, αἰωνίαν μακαριότητα». Ταῦτα λέγοντος τοῦ Ἁγίου, οἱ ὑπηρέται ἐθαύμαζον


Ὑποσημειώσεις

[1] Μαγνησία· τὸ ὄνομα τοῦτο ἔφερον ἀπὸ τῆς ἀρχαιότητος περιοχὴ τῆς Θεσσαλίας καὶ δύο πόλεις ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ. Μαγνησία ἐν Θεσσαλίᾳ ἐκαλεῖτο τὸ πάλαι τὸ νοτιοανατολικὸν τμῆμα αὐτῆς τὸ περιλαμβάνον τὴν μεταξὺ Αἰγαίου πελάγους καὶ Παγασητικοῦ κόλπου χερσόνησον καὶ ἔτι περαιτέρω, χωρὶς νὰ εἶναι ἐπακριβῶς καθωρισμένα τὰ ὅρια αὐτῆς. Ὡς ἡ ἀρχαία Μαγνησία δύναται νὰ θεωρηθῇ ὁλόκληρος ἡ περιφέρεια τοῦ σημερινοῦ νομοῦ Μαγνησίας. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας καὶ ἰδίᾳ κατὰ τοὺς μετὰ τὴν Ἐπανάστασιν χρόνους ἔλαβε τὸ ὄνομα Θετταλομαγνησία, πρὸς διάκρισιν ἀπὸ τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Μαγνησίας, ὅπερ ὅμως δὲν ἐπεκράτησεν. Αἱ ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ ἐκαλοῦντο, πρὸς διάκρισιν, ἡ μὲν μία Μαγνησία ἡ πρὸς Μαιάνδρῳ, ἡ δὲ ἑτέρα Μαγνησία ἡ πρὸς Σιπύλῳ. Καὶ ἡ μέν, ἧς ἐρείπια μόνον σῴζονται, ἔκειτο μεταξὺ Ἀϊδινίου πρὸς ἀνατολὰς καὶ τῶν ἔναντι τῆς Σάμου Μικρασιατικῶν παραλίων πρὸς δυσμὰς ἐπὶ τοῦ Μαιάνδρου ποταμοῦ, ἡ δὲ παρὰ τοὺς πρόποδας τοῦ Σιπύλου ὄρους καὶ περὶ τὰ 50 χ.λ.μ. βορειονατολικῶς τῆς Σμύρνης. Αὕτη ὀνομάζεται νῦν ὑπὸ τῶν Τούρκων Μάνισσα.

Περὶ τοῦ ποία ἐκ τῶν τριῶν τούτων ὑπῆρξεν ἡ πατρὶς τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους δὲν εἶναι ἀπολύτως ἐξηκριβωμένον, διότι ἐν τῷ Χειρογράφῳ Βίῳ δὲν διασαφίζεται περὶ ποίας ἐκ τῶν τριῶν πρόκειται. Ἐρίζουν περὶ τούτου καὶ αἱ τρεῖς, κυρίως δὲ ἡ Θεσσαλικὴ καὶ ἡ πρὸς Σιπύλῳ, δὲν ἀποκλείεται ὅμως καὶ ἡ πρὸς Μαιάνδρῳ, ἂν κρίνωμεν ἀπὸ τὴν ἀναφερομένην κατωτέρω Ἀντιόχειαν (βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 258). Ἡ Θεσσαλικὴ Μαγνησία εὐνοεῖται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐν αὐτῇ διατηρεῖται ἀκμαία ἡ πρὸς τὸν Ἅγιον εὐλάβεια καὶ διασῴζονται ἀρκετὰ τεμάχια τοῦ ἱεροῦ τούτου λειψάνου, ὧν σπουδαιότερον τυγχάνει ἡ Ἁγία αὐτοῦ Κάρα, ἥτις εἶναι ἀποτεθησαυρισμένη ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τοῦ Ἁγίου Στεφάνου τῶν Μετεώρων, τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Τρίκκης καὶ Σταγῶν.

Ἐπίσης σεβαστὰ ἄλλα τεμάχια τοῦ ἱεροῦ λειψάνου εὑρίσκονται καὶ ἐν ταῖς λοιπαῖς Ἱεραῖς Μοναῖς τῶν Μετεώρων Βαρλαάμ, Μεταμορφώσεως, Ἁγίου Στεφάνου καὶ ἐν πολλαῖς ἄλλαις Μοναῖς καὶ Ναοῖς. Ἀλλὰ καὶ ἐκ τῆς Ἱερᾶς Ἀκολουθίας τοῦ Ἁγίου διαφαίνεται τρανῶς ἡ πρὸς τοῦτον ἰδιαιτέρα εὐλάβεια τῶν τέκνων τῆς Ἑλλάδος, ἐπανειλημμένως ταύτης ἀναφερομένης, ὡς ἐπὶ παραδείγματι· «Σύμπασα ἡ Ελλὰς…», «τῆς Ἑλλάδος παῖδες», «Εὐφραίνεσθε ἐν Κυρίῳ πόλεις τῆς Ἑλλάδος», «Ἁβρύνεται σήμερον Ἑλλάς», «τὴν καθαρότητα Μάρτυς τοῦ Βίου σου, καὶ τὸ ὑπέρλαμπρον τοῦ Μαρτυρίου σου, καταπλαγεῖσα ἡ Ελλάς», «Οἱ τῆς Ἑλλάδος νῦν παῖδες», «Λαμπροφανὴς καὶ πανένδοξος ἀνατέταλκεν ἐν τῇ Ἑλλάδι πάσῃ ἡ πανέορτος μνήμη τοῦ θείου Χαραλάμπους» κ.τ.λ.

[2] Ἄγνωστον περὶ ποίας Ἀντιοχείας γίνεται ἐνταῦθα λόγος, δεδομένου ὅτι 28 πόλεις ἔφερον κατὰ τὴν ἀρχαιότητα τὸ ὄνομα τοῦτο. Ἐὰν πατρὶς τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους ὑπῆρξεν ἡ Μαγνησία ἡ πρὸς Μαιάνδρῳ, τότε πλησίον αὐτῆς ἔκειτο Ἀντιόχεια ἡ πρὸς Μαιάνδρῳ καθὼς ἐπίσης καὶ αἱ Τράλλεις, αἵτινες εἶχον πρὸς καιρὸν λάβει τὸ ὄνομα Ἀντιόχεια (βλέπε σχετικὴν ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 243 τοῦ αὐτοῦ τόμου). Πλησίον τῶν ἑτέρων δύο διεδικητριῶν πόλεων δὲν ὑπάρχει γνωστὴ πόλις φέρουσα τὸ ὄνομα Ἀντιόχεια.

[3] Ἕκαστον στάδιον ἀντιστοιχεῖ πρὸς 185 μέτρα περίπου, ἤτοι ἐν συνόλῳ 2.775 μέτρα.