Τῇ Ι’ (10ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἱερομάρτυρος ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ.

ΕΙΚΟΝΑ
Χεὶρ Φωτίου Κόντογλου.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς, ὁ χαριέστατος καὶ λαμπρότατος τοῦ Κυρίου θύτης καὶ Ἀθλητής, ἁπάσης τῆς Ἑλλάδος τὸ καύχημα καὶ τῶν πιστῶν τὸ ἀγαλλίαμα, ἦτο ἀπὸ τὴν Μαγνησίαν [1], καὶ ἱεράτευεν εἰς αὐτὴν ἐπὶ πολλοὺς χρόνους, μέχρι τῶν ἡμερῶν τοῦ ἀσεβεστάτου βασιλέως Σεβήρου τοῦ κατὰ τὰ ἔτη σκβ’-σλη’ (222-238) βασιλεύσαντος καὶ Λουκιανοῦ τοῦ ἡγεμόνος, ὅτε συλληφθεὶς ὑπ’ αὐτῶν ὑπέστη τὸν διὰ τοῦ Μαρτυρίου θάνατον διὰ τὴν πίστιν καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ. Καὶ πῶς, ἀκούσατε:

Ὁ παμβασιλεὺς καὶ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς διδάσκει ἡμᾶς εἰς το θεῖον καὶ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ὅτι ἂν θέλωμεν νὰ ἀκολουθήσωμεν ὀπίσω Αὐτοῦ πρέπει νὰ ἀπαρνηθῶμεν πρότερον τὸν ἑαυτόν μας, νὰ σηκώσωμεν καὶ ἡμεῖς ἐπὶ τῶν ὤμων τὸν Σταυρόν μας καὶ οὕτω νὰ τὸν ἀκολουθήσωμεν. Τοῦτο κατώρθωσαν πολλοὶ θαυμάσιοι καὶ ἁγιώτατοι ἄνθρωποι, καθὼς ἦσαν οἱ Ἀσκηταὶ καὶ Ἐρημῖται, οἱ ὁποῖοι ἀπηρνοῦντο τὸν κόσμον καὶ τὰ ἐγκόσμια, τὰς ἀπολαύσεις τοῦ σώματος, τὸν πλοῦτον καὶ τὴν δόξαν καὶ ἔφευγον εἰς τὰς ἐρημίας, περὶ οὐδενὸς ἄλλου φροντίζοντες, εἰμὴ μόνον περὶ τοῦ πῶς νὰ ἀρέσωσιν εἰς τὸν Ποιητὴν καὶ Πλάστην των Θεόν.

Τοιοῦτοι ἐστάθησαν καὶ οἱ σοφώτατοι Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι ἕνα καὶ μόνον σκοπὸν εἶχον, πῶς νὰ ὠφελήσωσι ψυχὰς ἀνθρώπων, πῶς νὰ ἐπιστρέψωσι τοὺς πεπλανημένους εἰς τὰ ὀρθὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας, πῶς νὰ στερεώσουν τοὺς πιστοὺς εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν. Δὲν ἐφρόντιζον οὗτοι οὔτε δι’ ἀνάπαυσιν τοῦ σώματος, οὔτε διὰ πλοῦτον καὶ κτήματα, ἐξαιρέτως δὲ ἐστάθησαν τοιοῦτοι οἱ ἁγιώτατοι Μάρτυρες, οἱ γενναῖοι στρατιῶται τοῦ ἐπουρανίου Βασιλέως Χριστοῦ, οἱ καλλίνικοι νικηταὶ τῆς πλάνης καὶ τῆς ἀσεβείας καὶ αὐτοῦ τοῦ κοσμοκράτορος διαβόλου, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον κατεφρόνησαν πλούτη καὶ κτήματα καὶ δόξας, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τὸ ἴδιον σῶμα των παρέδωσαν εἰς μυρίας τιμωρίας καὶ βασάνους ἀνηκούστους τόσον, ὥστε καὶ αὐτὴν τὴν γλυκυτάτην ζωήν των κατεφρόνησαν καὶ προέκριναν τὸν θάνατον. Αὐτοὶ οἱ Μάρτυρες, βεβαιότατα, ἀπηρνήθησαν τὸν κόσμον καὶ τὸν ἑαυτόν των, ἐπειδὴ ἐστερήθησαν τὴν παροῦσαν πολυπόθητον ζωὴν καὶ ἐσήκωσαν τὸν Σταυρόν των φυλάξαντες βεβαίαν καὶ στερεὰν τὴν Ὀρθόδοξον πίστιν καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, στοχαζόμενοι ὀρθῶς, ὅτι δὲν εἶχον ὧδε μένουσαν πόλιν καὶ διὰ τοῦτο ὁλοψύχως ἐπεζήτουν τὴν μέλλουσαν. Τούτου χάριν ἐδοξάσθησαν καὶ ἐτιμήθησαν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, ὄχι δὲ μόνον ἀπολαμβάνουσι νῦν τὴν οὐράνιον Βασιλείαν καὶ χαίρουσιν αἰωνίως μὲ τὸν Χριστόν, διὰ τὸν ὁποῖον ἔχυσαν τὸ αἷμα των, ἀλλ’ ἀκόμη καὶ ἁπανταχοῦ τῆς Οἰκουμένης τιμῶνται καὶ ἑορτάζονται καὶ θέλουσι δοξασθῆ εἰς τὸν αἰῶνα τὸν ἅπαντα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Μαγνησία· τὸ ὄνομα τοῦτο ἔφερον ἀπὸ τῆς ἀρχαιότητος περιοχὴ τῆς Θεσσαλίας καὶ δύο πόλεις ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ. Μαγνησία ἐν Θεσσαλίᾳ ἐκαλεῖτο τὸ πάλαι τὸ νοτιοανατολικὸν τμῆμα αὐτῆς τὸ περιλαμβάνον τὴν μεταξὺ Αἰγαίου πελάγους καὶ Παγασητικοῦ κόλπου χερσόνησον καὶ ἔτι περαιτέρω, χωρὶς νὰ εἶναι ἐπακριβῶς καθωρισμένα τὰ ὅρια αὐτῆς. Ὡς ἡ ἀρχαία Μαγνησία δύναται νὰ θεωρηθῇ ὁλόκληρος ἡ περιφέρεια τοῦ σημερινοῦ νομοῦ Μαγνησίας. Ἐπὶ Τουρκοκρατίας καὶ ἰδίᾳ κατὰ τοὺς μετὰ τὴν Ἐπανάστασιν χρόνους ἔλαβε τὸ ὄνομα Θετταλομαγνησία, πρὸς διάκρισιν ἀπὸ τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Μαγνησίας, ὅπερ ὅμως δὲν ἐπεκράτησεν. Αἱ ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ ἐκαλοῦντο, πρὸς διάκρισιν, ἡ μὲν μία Μαγνησία ἡ πρὸς Μαιάνδρῳ, ἡ δὲ ἑτέρα Μαγνησία ἡ πρὸς Σιπύλῳ. Καὶ ἡ μέν, ἧς ἐρείπια μόνον σῴζονται, ἔκειτο μεταξὺ Ἀϊδινίου πρὸς ἀνατολὰς καὶ τῶν ἔναντι τῆς Σάμου Μικρασιατικῶν παραλίων πρὸς δυσμὰς ἐπὶ τοῦ Μαιάνδρου ποταμοῦ, ἡ δὲ παρὰ τοὺς πρόποδας τοῦ Σιπύλου ὄρους καὶ περὶ τὰ 50 χ.λ.μ. βορειονατολικῶς τῆς Σμύρνης. Αὕτη ὀνομάζεται νῦν ὑπὸ τῶν Τούρκων Μάνισσα.

Περὶ τοῦ ποία ἐκ τῶν τριῶν τούτων ὑπῆρξεν ἡ πατρὶς τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους δὲν εἶναι ἀπολύτως ἐξηκριβωμένον, διότι ἐν τῷ Χειρογράφῳ Βίῳ δὲν διασαφίζεται περὶ ποίας ἐκ τῶν τριῶν πρόκειται. Ἐρίζουν περὶ τούτου καὶ αἱ τρεῖς, κυρίως δὲ ἡ Θεσσαλικὴ καὶ ἡ πρὸς Σιπύλῳ, δὲν ἀποκλείεται ὅμως καὶ ἡ πρὸς Μαιάνδρῳ, ἂν κρίνωμεν ἀπὸ τὴν ἀναφερομένην κατωτέρω Ἀντιόχειαν (βλέπε ὑποσημείωσιν σελίδος 258). Ἡ Θεσσαλικὴ Μαγνησία εὐνοεῖται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐν αὐτῇ διατηρεῖται ἀκμαία ἡ πρὸς τὸν Ἅγιον εὐλάβεια καὶ διασῴζονται ἀρκετὰ τεμάχια τοῦ ἱεροῦ τούτου λειψάνου, ὧν σπουδαιότερον τυγχάνει ἡ Ἁγία αὐτοῦ Κάρα, ἥτις εἶναι ἀποτεθησαυρισμένη ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τοῦ Ἁγίου Στεφάνου τῶν Μετεώρων, τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Τρίκκης καὶ Σταγῶν.

Ἐπίσης σεβαστὰ ἄλλα τεμάχια τοῦ ἱεροῦ λειψάνου εὑρίσκονται καὶ ἐν ταῖς λοιπαῖς Ἱεραῖς Μοναῖς τῶν Μετεώρων Βαρλαάμ, Μεταμορφώσεως, Ἁγίου Στεφάνου καὶ ἐν πολλαῖς ἄλλαις Μοναῖς καὶ Ναοῖς. Ἀλλὰ καὶ ἐκ τῆς Ἱερᾶς Ἀκολουθίας τοῦ Ἁγίου διαφαίνεται τρανῶς ἡ πρὸς τοῦτον ἰδιαιτέρα εὐλάβεια τῶν τέκνων τῆς Ἑλλάδος, ἐπανειλημμένως ταύτης ἀναφερομένης, ὡς ἐπὶ παραδείγματι· «Σύμπασα ἡ Ελλὰς…», «τῆς Ἑλλάδος παῖδες», «Εὐφραίνεσθε ἐν Κυρίῳ πόλεις τῆς Ἑλλάδος», «Ἁβρύνεται σήμερον Ἑλλάς», «τὴν καθαρότητα Μάρτυς τοῦ Βίου σου, καὶ τὸ ὑπέρλαμπρον τοῦ Μαρτυρίου σου, καταπλαγεῖσα ἡ Ελλάς», «Οἱ τῆς Ἑλλάδος νῦν παῖδες», «Λαμπροφανὴς καὶ πανένδοξος ἀνατέταλκεν ἐν τῇ Ἑλλάδι πάσῃ ἡ πανέορτος μνήμη τοῦ θείου Χαραλάμπους» κ.τ.λ.

[2] Ἄγνωστον περὶ ποίας Ἀντιοχείας γίνεται ἐνταῦθα λόγος, δεδομένου ὅτι 28 πόλεις ἔφερον κατὰ τὴν ἀρχαιότητα τὸ ὄνομα τοῦτο. Ἐὰν πατρὶς τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους ὑπῆρξεν ἡ Μαγνησία ἡ πρὸς Μαιάνδρῳ, τότε πλησίον αὐτῆς ἔκειτο Ἀντιόχεια ἡ πρὸς Μαιάνδρῳ καθὼς ἐπίσης καὶ αἱ Τράλλεις, αἵτινες εἶχον πρὸς καιρὸν λάβει τὸ ὄνομα Ἀντιόχεια (βλέπε σχετικὴν ὑποσημείωσιν τῆς σελίδος 243 τοῦ αὐτοῦ τόμου). Πλησίον τῶν ἑτέρων δύο διεδικητριῶν πόλεων δὲν ὑπάρχει γνωστὴ πόλις φέρουσα τὸ ὄνομα Ἀντιόχεια.

[3] Ἕκαστον στάδιον ἀντιστοιχεῖ πρὸς 185 μέτρα περίπου, ἤτοι ἐν συνόλῳ 2.775 μέτρα.