Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὶς ἡμῶν ΓΡΗΓΕΝΤΙΟΥ Ἐπισκόπου Αἰθιοπίας.

ὁ δι’ αὐτοῦ κατ’ ἀρχὰς στερεώσας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ θεμελιώσας αὐτὴν ἐπὶ τῆς θαλάσσης μὲ τὸ Πνεῦμα σου τὸ Ἅγιον, ἔπειτα κλίνας οὐρανοὺς κατέβης εἰς τὴν Ἁγίαν Παρθένον Μαρίαν καὶ γενόμενος ἄνθρωπος ὁ φιλάνθρωπος συνανεστράφης μὲ τοὺς παρανόμους Ἰουδαίους, ἐργαζόμενος σημεῖα καὶ τέρατα αὐτός, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ἐλέησον, ἐλεῆμον, καὶ τὸ ἐσκοτισμένον τοῦτο πλῆθος τῶν Ἑβραίων καὶ ἐπισκίασον αὐτὸ τῇ δυνάμει σου, ἄνοιξον τοὺς ἐσκοτισμένους ὀφθαλμοὺς αὐτῶν, τοὺς ὁποίους ἐτύφλωσεν ὁ διάβολος, καὶ ἐμφανίσου εἰς αὐτοὺς κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου, ἵνα σὲ ἴδωσιν ὀφθαλμοφανῶς τὴν σήμερον καὶ πιστεύσουν εἰς σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ τὸν ἀποστείλαντά σε Πατέρα καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα σου τὸ Ἅγιον».

Καθὼς εἶπε ταῦτα ὁ Ἅγιος καὶ τὸν ἐκύτταζον ἅπαντες, αἴφνης ἔγινε σεισμὸς μέγας καὶ βροντὴ πρὸς τὴν ἀνατολὴν μὲ κτύπον μεγάλον, τόσον ὥστε ἔπεσον κατὰ γῆς ἀπὸ τὸν φόβον των ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι. Ἐγερθέντες δὲ μετ’ ὀλίγον καὶ βλέποντες πρὸς τὴν ἀνατολήν, εἶδον σχιζομένους τοὺς οὐρανοὺς καὶ νεφέλην φωτεινὴν ἡπλωμένην ὡς πεδιάδα ἀρχομένην ἀπὸ τὸν οὐρανὸν καὶ φθάνουσαν ἕως αὐτούς· βλέποντες δὲ καλλίτερα, εἶδον τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ἐρχόμενον ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς πρὸς αὐτούς, ἐπάνω τῆς νεφέλης καθήμενος, ἦτο δὲ εἰς τὸ κάλλος πολὺ ὡραῖος καὶ εὔμορφος. Ἐρχόμενος δὲ ἐστάθη εἰς τὸ ἄκρον τῆς νεφέλης πλησίον τοῦ συνεδρίου καὶ ἄνωθεν τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ὡσεὶ πήχεις διακοσίας, τὸν ἔβλεπον δὲ ὅλοι ἐνδεδυμένον μὲ νεφέλην κοκκίνην ὡραιοτάτην καὶ ἔνδοξον, ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἐξήρχοντο ἀκτῖνες θεότητος· εἰς δὲ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ ἦτο διάδημα εἰς τὸ κάλλος ἀμήχανον καὶ ἐξαστράπτον, τὸ ὁποῖον ἀκτινοβολοῦσε τοσοῦτον, ὥστε ἐφαίνετο ὡς ἀκάνθινος στέφανος, ἐκράτει δὲ εἰς τὴν ἀριστερὰν χεῖρα βιβλίον καὶ εἰς τὴν δεξιὰν ξίφος. Ἰδόντες λοιπὸν ὁ βασιλεύς, οἱ ἄρχοντες καὶ οἱ ἄλλοι εὐσεβεῖς τὸν Δεσπότην εἰς τοιαύτην μορφὴν θαυμάσιον, ἐφοβήθησαν ὁμοῦ καὶ ἐχάρησαν καὶ ἐν τρόμῳ ἠγαλλιάσαντο, μὴ δυνάμενοι νὰ ὁμιλήσουν τελείως ἀπ’ ἐκεῖνο τὸ φοβερώτατον θέαμα, μόνον τὸν ἔβλεπον μὲ πολλὴν εὐφροσύνην καὶ γλυκύτητα ὡς ἐκστατικοὶ καὶ θαυμάζοντες· οἱ δὲ Ἰουδαῖοι μὲ τὸν Ἑρβάν, βλέποντες τὸ φοβερὸν ἐκεῖνο μυστήριον, ἐφοβήθησαν περισσότερον καὶ δέροντες τὰ στήθη ἀπὸ τὸν φόβον των ἔστρεφον τὰ βλέμματά των δεξιὰ καὶ ἀριστερὰ προσπαθοῦντες ἂν ἦτο δυνατὸν νὰ εὕρωσι τρόπον νὰ φύγωσιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ εὐσεβεστάτου βασιλέως Ἐλεσβαὰν βλέπε πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Ἀρέθα τοῦ ἑορταζομένου τῇ καʹ (21ῃ) Ὀκτωβρίου, ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Ἡ δὲ Αἰθιοπία ἧς ἐβασίλευεν ὁ Ἐλεσβαὰν εἶναι κράτος τῆς Ἀφρικῆς. Ἐν τῇ Π. Διαθήκῃ ἀναφέρεται ἐν Γεν. βʹ 13, Ψαλμ. ξζʹ 32, Ἰὼβ κηʹ 19, Ἡσ. ιαʹ 11, ιηʹ 1, μγʹ 3, Ἰεζ. κθʹ 10, λʹ 4, 9. Αὕτη κεῖται νοτίως τῆς Αἰγύπτου καὶ πρὸς δυσμὰς τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης, περιελάμβανε δὲ τότε τὸ σημερινὸν Ἀνατολικὸν Σουδάν, τὴν Νουβίαν καὶ τὴν Ἀβησσυνίαν.

[2] Ἀραβία κατὰ γενικὴν ὀνομασίαν ὀνομάζεται ἡ χώρα ἡ ἐκτεινομένη κατὰ τὸ νοτιοδυτικὸν μέρος τῆς Ἀσίας καὶ ὁριζομένη πρὸς Ἀνατολὰς ὑπὸ τοῦ ποταμοῦ Εὐφράτου καὶ τοῦ Περσικοῦ κόλπου, πρὸς νότον ὑπὸ τῆς Ἀραβικῆς θαλάσσης, πρὸς δυσμὰς ὑπὸ τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης καὶ τῆς Αἰγύπτου καὶ πρὸς βορρᾶν ὑπὸ τῆς Παλαιστίνης καὶ τῆς Συρίας. Αὕτη διακρίνεται εἰς τρία μέρη· 1ον εἰς τὴν ἔρημον, ἡ ὁποία κατὰ τὸ μέγιστον μέρος ἁπλοῦται πρὸς τὰ ἀνατολικὰ της χώρας καὶ κατὰ μικρότερα τμήματα εἰς τὸ βόρειον καὶ τὰ λοιπὰ τοιαῦτα· 2ον εἰς τὴν Πετραίαν Ἀραβίαν, κειμένην πρὸς νότον τῆς Παλαιστίνης καὶ περιέχουσαν καὶ τὸ ὄρος Σινᾶ· 3ον εἰς τὴν Εὐδαίμονα Ἀραβίαν, περὶ ἧς ἐνταῦθα ὁ λόγος, κειμένην εἰς τὸ νοτιώτατον μέρος τῆς ὅλης Ἀραβίας καὶ περιβαλλομένην πρὸς ἀνατολὰς ὑπὸ τοῦ Περσικοῦ κόλπου, πρὸς νότον ὑπὸ τῆς Ἀραβικῆς θαλάσσης καὶ πρὸς δυσμὰς ὑπὸ τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης. Ἐν τῇ Εὐδαίμονι ταύτῃ Ἀραβίᾳ, ἥτις ἐλέγετο τότε καὶ Αἰθιοπίᾳ ὁμωνύμως τῆς ἐν Ἀφρικῇ τοιαύτης, νῦν δὲ καλουμένῃ Ὑεμένῃ, ὑπῆρχε καὶ ἡ περιοχὴ Σαβᾶ, τῆς ὁποίας ἡ βασίλισσα ἐπεσκέφθη τὸν βασιλέα Σολομῶντα (Γʹ Βασιλ. ιʹ 1). Αὕτη ὠνομάζετο τότε ὑπὸ τῶν ἐντοπίων χώρα τῶν Χιμιαριτῶν ἢ Ἰμιαριτῶν, καλουμένη οὕτως ἀπὸ τὸν Χιμιὰρ υἱὸν τοῦ Σαβᾶ, ὑπὸ δὲ τῶν Ἑλλήνων ἐκαλεῖτο Χώρα τῶν Ὁμηριτῶν ἢ Ὁμηρίτης, ἐξελληνισθέντος τοῦ τοπικοῦ ὀνόματος. Βλέπε περὶ τούτου ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου μεγαλομάρτυρος Άρέθα, τῇ κδʹ (24ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[3] Περὶ τῶν Νόμων τούτων βλέπε ἐν τῷ 86ῳ τόμῳ τῆς Ἑλλ. Πατρολογίας.

[4] Τὰς κατὰ πλάτος διεξαχθείσας συζητήσεις τοῦ Ἁγίου Γρηγεντίου μετὰ τοῦ Ἐρβὰν ἐξέδωκεν εἰς βιβλίον ὁ ἐν Θεσσαλονίκῃ γνωστὸς ἐκδότης θρησκευτικῶν βιβλίων κ. Βασίλειος Σ. Ρηγόπουλος. Τὸ ἐν λόγῳ βιβλίον μετεφράσθη ἐκ τοῦ πρωτοτύπου ὑπὸ τοῦ κ. Θεοδοσίου Δ. Σακελλαρίου, ὑπὸ τοῦ ὁποίου ἐγράφη καὶ ἡ εἰσαγωγὴ καὶ ἐπλουτίσθη διὰ πλείστων σχολίων, σημειώσεων καὶ παρατηρήσεων, φέρει δὲ τὸν τίτλον «Διάλογος τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Γρηγεντίου Ἀρχιεπισκόπου Αἰθιοπίας μετὰ τοῦ Ἑβραίου Νομοδιδασκάλου Ἑρβὰν περὶ τῆς ἀληθοῦς πίστεως τοῦ Χριστοῦ». Τοῦτο, ἐκτυπωθὲν μετὰ πλείστης ὅσης ἐπιμελείας, ὡς ἄκρως δὲ διδακτικὸν καὶ ἀπολογητικὸν κατὰ τῶν Ἑβραίων ἀξίζει νὰ γίνῃ κτῆμα παντὸς ἐνδιαφερομένου νὰ πλουτίσῃ ἐν προκειμένῳ τὰς γνώσεις του.