Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὶς ἡμῶν ΓΡΗΓΕΝΤΙΟΥ Ἐπισκόπου Αἰθιοπίας.

Λέγει ὁ Ἑβραῖος· «Παρακάλεσον τὸν Δεσπότην σου (ἐὰν εἶναι εἰς τὸν οὐρανόν, καθὼς εἶπες), νὰ κατέβῃ πρὸς με, νὰ τὸν ἴδω καὶ νὰ τοῦ ὁμιλήσω, καὶ τότε, ζῇ Κύριος ὁ Θεὸς (τὸν ὁποῖον σὺ λέγεις Πατέρα τοῦ Χριστοῦ σου), παρευθὺς νὰ πιστεύσω εἰς αὐτὸν καὶ νὰ λάβω τὸ Βάπτισμα». Τότε καὶ τὸ πλῆθος τῶν Γραμματέων καὶ Φαρισαίων ἐφώναξε λέγον· «Ναί, δέσποτα Ἀρχιεπίσκοπε, κάμε τοῦ διδασκάλου μας τὸ θέλημα, δεῖξόν μας τὸν Χριστόν σου, καὶ τότε μετὰ φόβου καὶ τρόμου νὰ πιστεύσωμεν εἰς αὐτόν, μὴ ἔχοντες πλέον τινὰ ἀπολογίαν ἢ πρόφασιν». Ταῦτα μὲν ἔλεγον ἐκφώνως, ἀπόκρυφα δὲ ἔλεγον μεταξύ των, ὅτι καὶ ἐὰν τοὺς τὸν δείξῃ νὰ μὴ γίνουν Χριστιανοί, ἀλλὰ νὰ προτιμήσουν νὰ κολασθοῦν οἱ τρισάθλιοι· ἕτεροι δὲ πάλιν ἔλεγον· «Εἶναι τόσα ἔτη σήμερον, ὅπου τὸν ἐσταύρωσαν οἱ πατέρες μας καὶ ἐτάφη εἰς τὸν λάκκον, δύναται τώρα αὐτὸς νὰ τὸν ἀναστήσῃ, ὅπου κἂν ὀστοῦν ἐξ αὐτοῦ δὲν ἔμεινεν;». Τότε ὁ Ἅγιος, γνωρίζων ὅτι ἐὰν δὲν κάμῃ τοῦτο τὸ θαυμάσιον, δὲν πιστεύουν οἱ σκληροτράχηλοι, εἶπε πρὸς αὐτούς· «Μάθετε ὅτι διὰ τὸν πολὺν πόθον, τὸν ὁποῖον ἔχω, νὰ σᾶς ὁδηγήσω εἰς τὴν ἀλήθειαν, νὰ μὴ κολασθῆτε, ταλαίπωροι, θέλω παρακαλέσει τὸν Δεσπότην μου Χριστὸν νὰ συγκαταβῇ καὶ πάλιν νὰ ἔλθῃ εἰς τὴν γῆν οὐσιωδῶς σήμερον, ὡς ἐλεήμων καὶ πολυεύσπλαγχνος· καὶ τότε, ὅταν φανῇ πρὸς ἡμᾶς, καθὼς εἰς τὸν οὐρανὸν καθέζεται δοξαζόμενος, ὅσοι δὲν πιστεύσετε, εὐθὺς νὰ σᾶς κόψουν δικαίως μὲ τὴν μάχαιραν».

Ὅλοι λοιπὸν ἐδέχθησαν, νομίζοντες τὸ πρᾶγμα ἀδύνατον, νὰ φανῇ ζῶν ἐκεῖνος ὅστις ἐθανατώθη καὶ ἐτάφη τόσα ἔτη πρωτύτερα. Τότε ὁ Ἅγιος γνωρίζων ἀκριβῶς, ὅτι ὁ Κύριος εἶπεν εἰς τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ὅτι ὅστις ἔχει πίστιν εἰς αὐτὸν θὰ κάμῃ μεγαλύτερα θαύματα ἀπὸ ὅσα ἐκεῖνος ἐτέλεσεν, ἐγερθεὶς ἀπὸ τὸν θρόνον του, ἐξῆλθε μόνος ἀπὸ τῆς αἰθούσης τοῦ συνεδρίου, παρακαλέσας τὸν βασιλέα νὰ μὴ ἀναχωρήσῃ, ἕως νὰ ἐπιστρέψῃ διὰ νὰ μὴ λυθῇ τὸ συνέδριον. Ἐξελθὼν δὲ ἐστάθη εἴς τι μέρος ἀπέναντι τοῦ λαοῦ ὁ μακάριος καὶ ἔκαμε πρὸς τὴν ἀνατολὴν τρεῖς μετανοίας ἕως τὴν γῆν, κλίνων τὴν κεφαλὴν καὶ τὰ γόνατα. Ἔβλεπον δὲ αὐτὸν ὅλοι ἀπὸ μακρὰν εὐχόμενον, ἐξ ὅλης καρδίας καὶ πίστεως καὶ λέγοντα μετὰ δακρύων πρὸς τὸν Κύριον· «Δέσποτα Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ φοβεροῦ καὶ ἀοράτου Πατρός, ὁ πρὸ αἰώνων ἀπαθῶς καὶ ἀρρεύστως ἐξ αὐτοῦ γεννηθείς, οὐ ποιηθείς,


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ εὐσεβεστάτου βασιλέως Ἐλεσβαὰν βλέπε πλατύτερον ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Ἀρέθα τοῦ ἑορταζομένου τῇ καʹ (21ῃ) Ὀκτωβρίου, ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»). Ἡ δὲ Αἰθιοπία ἧς ἐβασίλευεν ὁ Ἐλεσβαὰν εἶναι κράτος τῆς Ἀφρικῆς. Ἐν τῇ Π. Διαθήκῃ ἀναφέρεται ἐν Γεν. βʹ 13, Ψαλμ. ξζʹ 32, Ἰὼβ κηʹ 19, Ἡσ. ιαʹ 11, ιηʹ 1, μγʹ 3, Ἰεζ. κθʹ 10, λʹ 4, 9. Αὕτη κεῖται νοτίως τῆς Αἰγύπτου καὶ πρὸς δυσμὰς τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης, περιελάμβανε δὲ τότε τὸ σημερινὸν Ἀνατολικὸν Σουδάν, τὴν Νουβίαν καὶ τὴν Ἀβησσυνίαν.

[2] Ἀραβία κατὰ γενικὴν ὀνομασίαν ὀνομάζεται ἡ χώρα ἡ ἐκτεινομένη κατὰ τὸ νοτιοδυτικὸν μέρος τῆς Ἀσίας καὶ ὁριζομένη πρὸς Ἀνατολὰς ὑπὸ τοῦ ποταμοῦ Εὐφράτου καὶ τοῦ Περσικοῦ κόλπου, πρὸς νότον ὑπὸ τῆς Ἀραβικῆς θαλάσσης, πρὸς δυσμὰς ὑπὸ τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης καὶ τῆς Αἰγύπτου καὶ πρὸς βορρᾶν ὑπὸ τῆς Παλαιστίνης καὶ τῆς Συρίας. Αὕτη διακρίνεται εἰς τρία μέρη· 1ον εἰς τὴν ἔρημον, ἡ ὁποία κατὰ τὸ μέγιστον μέρος ἁπλοῦται πρὸς τὰ ἀνατολικὰ της χώρας καὶ κατὰ μικρότερα τμήματα εἰς τὸ βόρειον καὶ τὰ λοιπὰ τοιαῦτα· 2ον εἰς τὴν Πετραίαν Ἀραβίαν, κειμένην πρὸς νότον τῆς Παλαιστίνης καὶ περιέχουσαν καὶ τὸ ὄρος Σινᾶ· 3ον εἰς τὴν Εὐδαίμονα Ἀραβίαν, περὶ ἧς ἐνταῦθα ὁ λόγος, κειμένην εἰς τὸ νοτιώτατον μέρος τῆς ὅλης Ἀραβίας καὶ περιβαλλομένην πρὸς ἀνατολὰς ὑπὸ τοῦ Περσικοῦ κόλπου, πρὸς νότον ὑπὸ τῆς Ἀραβικῆς θαλάσσης καὶ πρὸς δυσμὰς ὑπὸ τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης. Ἐν τῇ Εὐδαίμονι ταύτῃ Ἀραβίᾳ, ἥτις ἐλέγετο τότε καὶ Αἰθιοπίᾳ ὁμωνύμως τῆς ἐν Ἀφρικῇ τοιαύτης, νῦν δὲ καλουμένῃ Ὑεμένῃ, ὑπῆρχε καὶ ἡ περιοχὴ Σαβᾶ, τῆς ὁποίας ἡ βασίλισσα ἐπεσκέφθη τὸν βασιλέα Σολομῶντα (Γʹ Βασιλ. ιʹ 1). Αὕτη ὠνομάζετο τότε ὑπὸ τῶν ἐντοπίων χώρα τῶν Χιμιαριτῶν ἢ Ἰμιαριτῶν, καλουμένη οὕτως ἀπὸ τὸν Χιμιὰρ υἱὸν τοῦ Σαβᾶ, ὑπὸ δὲ τῶν Ἑλλήνων ἐκαλεῖτο Χώρα τῶν Ὁμηριτῶν ἢ Ὁμηρίτης, ἐξελληνισθέντος τοῦ τοπικοῦ ὀνόματος. Βλέπε περὶ τούτου ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου μεγαλομάρτυρος Άρέθα, τῇ κδʹ (24ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.

[3] Περὶ τῶν Νόμων τούτων βλέπε ἐν τῷ 86ῳ τόμῳ τῆς Ἑλλ. Πατρολογίας.

[4] Τὰς κατὰ πλάτος διεξαχθείσας συζητήσεις τοῦ Ἁγίου Γρηγεντίου μετὰ τοῦ Ἐρβὰν ἐξέδωκεν εἰς βιβλίον ὁ ἐν Θεσσαλονίκῃ γνωστὸς ἐκδότης θρησκευτικῶν βιβλίων κ. Βασίλειος Σ. Ρηγόπουλος. Τὸ ἐν λόγῳ βιβλίον μετεφράσθη ἐκ τοῦ πρωτοτύπου ὑπὸ τοῦ κ. Θεοδοσίου Δ. Σακελλαρίου, ὑπὸ τοῦ ὁποίου ἐγράφη καὶ ἡ εἰσαγωγὴ καὶ ἐπλουτίσθη διὰ πλείστων σχολίων, σημειώσεων καὶ παρατηρήσεων, φέρει δὲ τὸν τίτλον «Διάλογος τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Γρηγεντίου Ἀρχιεπισκόπου Αἰθιοπίας μετὰ τοῦ Ἑβραίου Νομοδιδασκάλου Ἑρβὰν περὶ τῆς ἀληθοῦς πίστεως τοῦ Χριστοῦ». Τοῦτο, ἐκτυπωθὲν μετὰ πλείστης ὅσης ἐπιμελείας, ὡς ἄκρως δὲ διδακτικὸν καὶ ἀπολογητικὸν κατὰ τῶν Ἑβραίων ἀξίζει νὰ γίνῃ κτῆμα παντὸς ἐνδιαφερομένου νὰ πλουτίσῃ ἐν προκειμένῳ τὰς γνώσεις του.