Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΦΙΛΗΜΟΝΟΣ καὶ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ καὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος ΑΡΡΙΑΝΟΥ καὶ τῶν τεσσάρων Προτεκτόρων τῶν συναθλησάντων αὐτῷ.

Ὁ δὲ ἡγεμὼν ἐπλησίασε νὰ ἴδῃ τὸ θαυμάσιον, ἀλλὰ καθὼς ἠτένισε τὸν Φιλήμονα, θαῦμα εἰς τὸ θαῦμα ἠκολούθησε, διότι βέλος τι κατελθὸν ἀπὸ τοῦ ἀέρος ἐνεσφηνώθη μὲ τόσην ὀρμὴν καὶ δύναμιν εἰς τὸν δεξιὸν ὀφθαλμὸν τοῦ ἄρχοντος, ὥστε ἐτυφλώθη ἀμέσως· ἡ δὲ τύφλωσις αὕτη ἔγινε φώτισις ψυχῆς, ὅτι οὕτως οἰκονομεῖ ἡ πάνσοφος τοῦ Θεοῦ σοφία. Πρότερον, ὅταν εἶχε τοὺς ὀφθαλμούς, ἦτο τυφλὸς εἰς τὴν ψυχὴν καὶ ἀνόητος καὶ ἐπολέμει μὲ τὸν Παντοδύναμον ὁ ἀνίσχυρος, νῦν δέ, τυφλὸς ὤν, ἐγνώρισε τὸν ἀληθέστατον Θεὸν καὶ προστάσσων νὰ κατεβάσουν τὸν Ἅγιον, τὸν προσεκύνησε, παρακαλῶν νὰ τοῦ δώσῃ τὴν ἴασιν καὶ νὰ πιστεύσῃ εἰς τὸν Χριστόν. Ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν· «Ἐὰν σὲ θεραπεύσω τώρα, θέλεις εἴπει ὅτι εἶμαι μάντις· ἀλλ’ ἀφοῦ ἀποθάνω, τότε λάβε χῶμα ἀπὸ τὸν τάφον μου, χρίσε τὸν ὀφθαλμόν σου, ἐπικαλούμενος τὸν Χριστόν, καὶ ἀμέσως θέλεις λάβει μόνος σου τὴν ἴασιν». Τότε ὁ Ἀρριανός, ἔχων πόθον νὰ θεραπευθῇ, προσέταξε νὰ ἀποκεφαλίσουν τὸν Ἀπολλώνιον καὶ τὸν Φιλήμονα, λέγων· «Ἐὰν εἶπε ψεύματα διὰ τὴν ἰατρείαν μου ὁ Φιλήμων, ἰδοὺ ἔκαμα τὴν ἐκδίκησιν δίδων εἰς αὐτὸν τὸν θάνατον· ἐὰν δὲ ἀληθεύσῃ λαμβάνω τὴν ποθουμένην ὑγείαν πάραυτα».

Μετὰ λοιπὸν τὴν τελευτὴν καὶ τὸν ἐνταφιασμὸν τῶν Ἁγίων, ἐπῆρεν ὁ ἡγεμὼν χῶμα ἐκ τοῦ τάφου των καὶ χρίσας τον ὀφθαλμόν του, εἶπε ταῦτα· «Εἰς τὸ ὄνομά σου, Χριστὲ Ἰησοῦ, διὰ τὸν ὁποῖον ἐθανατώθησαν οὗτοι, βάλλω εἰς τὸν ὀφθαλμόν μου τὸ χῶμα τοῦτο, καὶ ἐὰν ἀναβλέψω, θὰ εἴπω καὶ ἐγώ, ὅτι πλὴν σοῦ δὲν ὑπάρχει ἄλλος Θεὸς κάμνων θαυμάσια». Ταῦτα λέγων, ἔλαβε διπλῆν τὴν ἴασιν καὶ ὄχι μόνον ἔξωθεν ἐφωτίσθη, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ψυχὴν περισσότερον καὶ ἐβόα ταῦτα ἀγαλλιώμενος· «Χριστιανὸς εἶμαι» καὶ ηὐχαρίστει τὸν Κύριον· ἔπειτα ἐπῆγεν εἰς τὸν οἶκόν του καὶ ἐβαπτίσθη μὲ ὅλους τοῦ παλατίου του, ἀπηλευθέρωσε τοὺς τριάκοντα ἓξ Χριστιανοὺς ἀπὸ τὴν φυλακὴν καὶ ἐπῆρε μὲ δύο Ἐπισκόπους τὰ ἱερὰ Λείψανα τῶν Ἁγίων Μαρτύρων καὶ τὰ ἔβαλε μὲ σινδόνας πολυτίμους καὶ πολλὰ ἀρώματα εἰς τόπον ἔντιμον μὲ πολλὴν εὐλάβειαν, ἔδωκε δὲ καὶ πολλὰς ἐλεημοσύνας εἰς πένητας καὶ ἄλλα πολλὰ καλὰ ἐτέλεσεν.

Εἰς ὀλίγον καιρὸν ἠκούσθη ὁ λόγος εἰς τὰ βασίλεια, ὅτι ὁ Ἀρριανὸς ἔγινε Χριστιανός· ὅθεν στέλλει ὁ βασιλεὺς τέσσαρας ἀπὸ τοὺς προτέκτορας νὰ τὸν φέρουν ἐκεῖ, νὰ μάθῃ τὴν ἀλήθειαν· οἱ δὲ ἀπελθόντες τὸν ἔδεσαν διὰ νὰ τὸν παραλάβωσιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Προτέκτορες, λέξις Λατινικὴ (protector) σημαίνουσα σωματοφύλακες.

[2] Τὸ ὄνομα τοῦ ἡγεμόνος Ἀρριανοῦ ἀναφέρεται εἰς ἑλληνικὸν πάπυρον τοῦ ἔτους 306 ἢ 307 εὑρεθέντα ἐν Ὀξυρρύγχῳ τῆς Αἰγύπτου (Oxyrrh. Pap, II ἀρ. 78). Ἐπίσης, ὡς διώκτης τῶν Χριστιανῶν ἀναφέρεται εἰς πολλὰ Μαρτύρια.

[3] Οἱ Ἅγιοι οὗτοι Μάρτυρες ἐμαρτύρησαν ἐν Αἰγύπτῳ, ἐπιτελεῖται δὲ ἡ μνήμη αὐτῶν τοῦ μὲν Ἀσκλᾶ τὴν κʹ (20ὴν) Μαΐου (βλέπε τόμ. Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας») τοῦ δὲ Λεωνίδους τὴν εʹ (5ην) Ἰουνίου (βλέπε τόμ. Ϛʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ»).

[4] Περὶ τοῦ θαύματος τούτου βλέπε εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Ἀσκλᾶ, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κʹ (20ῇ) τοῦ μηνὸς Μαΐου.

[5] Ἐκ τούτου τοῦ διηγήματος, δύο πράγματα ἂς μάθωσιν οἱ Χριστιανοὶ ἐκεῖνοι ὅσοι παίζουσι μουσικὰ ὄργανα, τύμπανα, λύρας καὶ ἄλλα διάφορα παιγνίδια καὶ διαβολικὰ ὄργανα· πρῶτον, ὅτι πρέπει νὰ μισήσωσιν αὐτὰ ἀπὸ καρδίας, καθὼς τὰ ἐμίμησε καὶ ὁ Ἅγιος οὗτος Μάρτυς Φιλήμων καὶ νὰ μὴ θέλωσιν οὐδὲ νὰ τὰ ἐγγίσωσι διὰ τῶν χειρῶν των· δεύτερον, ὅτι ὁ Θεὸς τόσον ἀποστρέφεται τὰ τοιαῦτα ὄργανα καὶ τόσον δι’ αὐτὰ ὀργίζεται, ὥστε ρίπτει πῦρ ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὰ κατακαίει, διότι ἐρεθίζουν τὰ πάθη καὶ ἀποβαίνουν ὄργανα διαβολικά.

[6] Ἀντινόη ἢ Ἀντινόεια ἢ Ἀντινούπολις ἦτο πόλις τῆς μέσης Αἰγύπτου ἐπὶ τῆς δεξιᾶς ὄχθης τοῦ Νείλου. Ἱδρύθη τὸ 130 μ.Χ. ὑπὸ τοῦ αὐτοκράτορος Ἀδριανοῦ, πρὸς τιμὴν τοῦ ἐκ Βιθυνίας φίλου του Ἀντινόου. Ὑπῆρξε πρωτεύουσα τοῦ Ἀντινοΐτου νομοῦ καὶ ἕδρα Ἐπισκοπῆς.