Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΦΙΛΗΜΟΝΟΣ καὶ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ καὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος ΑΡΡΙΑΝΟΥ καὶ τῶν τεσσάρων Προτεκτόρων τῶν συναθλησάντων αὐτῷ.

Ἰδὼν λοιπὸν ὁ Ἀπολλώνιος τὸ τοιοῦτον θαυμάσιον, ἔδραμεν εἰς τὸ στάδιον καὶ ἀνεκήρυξε τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν, ὁ δὲ ἡγεμὼν τὸν μὲν Ἀπολλώνιον ἐφυλάκισε διὰ νὰ τὸν ἐξετάσῃ βραδύτερον, τὸν δὲ Φιλήμονα ἐπρόσταξε νὰ ραβδίσωσιν. Ὁ δὲ λαὸς συμπονοῦντες τὸν Ἅγιον ἐφώναζον ὅλοι πρὸς τοὺς στρατιώτας, νὰ μὴ τὸν δέρωσιν. Ὅθεν ὁ ἄρχων πάλιν τὸν ἐκολάκευε νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν προτέραν ἀσέβειαν καὶ τὸν προσεκάλει νὰ τὸν φιλεύσῃ μὲ δεῖπνον πλουσιοπάροχον καὶ ἄλλας ἀμοιβάς. Ὁ Ἅγιος ὅμως ἀπεκρίνατο· «Ὁ δεῖπνος ὁ ἰδικός μου εἶναι ἡτοιμασμένος εἰς τὰ οὐράνια καὶ δὲν χρειάζομαι τίποτε ἀπὸ σέ».

Τότε προσέταξεν ὁ ἄρχων καὶ ἐτρύπησαν τοὺς ἀστραγάλους καὶ τῶν δύο Ἁγίων Μαρτύρων, Ἀπολλωνίου καὶ Φιλήμονος καὶ περάσαντες σχοινία ἀπὸ τὰς τρύπας τοὺς ἔσυρον εἰς ὅλην τὴν χώραν· ἔπειτα λέγει πρὸς αὐτοὺς ὁ ἄρχων· «Βλέπετε πόσον πόνον σᾶς δίδει αὐτὴ ἡ βάσανος; Ποῦ εἶναι ὁ δυνατὸς Θεός σας καὶ δὲν σᾶς ἐλύτρωσεν;». Ἀπεκρίθη ὁ Φιλήμων· «Ἀκόμη, Ἀρριανέ, δὲν ἠννόησας, ὅτι ὄχι μόνον μὲ λόγια, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν πρᾶξιν τὰς βασάνους ὑπομένομεν; Σὺ εἶδες ὕδωρ καὶ πῦρ ἐξ οὐρανοῦ κατελθόντα καὶ ἄλλα θαυμάσια καὶ ζητεῖς καὶ ἄλλα; Ὅμως ἂς ἴδῃς ἓν ἀκόμη παράδειγμα, διὰ νὰ ἐννοήσῃς, ὅτι ἐγὼ δὲν βλάπτομαι, ἀπὸ τὰς κολάσεις σου, διότι φυλάττομαι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ». Ταῦτα εἰπών, ἐζήτησε καὶ τοῦ κατεσκεύασαν ἕν ὅργανον χαλκοῦν· ἦτο δὲ τοῦτο ὡς θρονίον γυναικεῖον, ἔβαλε δὲ εἰς αὐτὸ παιδίον τι καὶ ἐκάθητο, ἀλλὰ πέριξ αὐτοῦ ἦτο σκεπασμένον μὲ τὸ χάλκωμα, προσέταξε δὲ νὰ τὸ τοξεύουν οἱ στρατιῶται· ρίψαντες δὲ ἐκεῖνοι ὅλα τὰ βέλη, ἐξέβαλον ὕστερον τὸ παιδίον ἀβλαβές, διότι ταῦτα ἔπιπτον ἐπὶ τοῦ χαλκώματος καὶ ἐπέστρεφον ἄπρακτα. Τότε εἶπε πρὸς τὸν ἄρχοντα· «Καθὼς δὲν ἐβλάψατε τὸν παῖδα ποσῶς, ἀλλὰ μᾶλλον σεῖς ἐβασανίσθητε, οὕτω καὶ ἐμὲ δὲν θέλετε νικήσει ποτέ, ὅσας κολάσεις καὶ ἂν μοῦ δώσετε, διότι ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ μὲ περικυκλώνει μὲ τεῖχος ἀδαμάντινον καὶ δὲν συλλογίζομαι τὰς βασάνους σας».

Τότε θυμωθεὶς ὁ Ἀρριανὸς ἠθέλησε νὰ δείξῃ ψεύστην τὸν Ἅγιον καὶ κρεμάσας αὐτὸν εἰς δένδρον, τὸν ἐτόξευσαν ὅλοι δυνατά, ὅσοι εἶχον τόξα καὶ ἔρριψαν ὅλα τὰ βέλη ἐπάνω του· ὅμως ὁ Ἅγιος ηὔχετο πρὸς τὸν Θεὸν καὶ δὲν τὸν ἤγγισαν, ἀλλ’ ἔπιπτον μέρος μὲν ἐξ αὐτῶν εἰς τὸ δένδρον, μέρος δὲ εἰς τὴν γῆν, ἄλλα δὲ πάλιν ἐκρέμαντο θαυμασίως εἰς τὸν ἀέρα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Προτέκτορες, λέξις Λατινικὴ (protector) σημαίνουσα σωματοφύλακες.

[2] Τὸ ὄνομα τοῦ ἡγεμόνος Ἀρριανοῦ ἀναφέρεται εἰς ἑλληνικὸν πάπυρον τοῦ ἔτους 306 ἢ 307 εὑρεθέντα ἐν Ὀξυρρύγχῳ τῆς Αἰγύπτου (Oxyrrh. Pap, II ἀρ. 78). Ἐπίσης, ὡς διώκτης τῶν Χριστιανῶν ἀναφέρεται εἰς πολλὰ Μαρτύρια.

[3] Οἱ Ἅγιοι οὗτοι Μάρτυρες ἐμαρτύρησαν ἐν Αἰγύπτῳ, ἐπιτελεῖται δὲ ἡ μνήμη αὐτῶν τοῦ μὲν Ἀσκλᾶ τὴν κʹ (20ὴν) Μαΐου (βλέπε τόμ. Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας») τοῦ δὲ Λεωνίδους τὴν εʹ (5ην) Ἰουνίου (βλέπε τόμ. Ϛʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ»).

[4] Περὶ τοῦ θαύματος τούτου βλέπε εἰς τὸν βίον τοῦ Ἁγίου Ἀσκλᾶ, ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κʹ (20ῇ) τοῦ μηνὸς Μαΐου.

[5] Ἐκ τούτου τοῦ διηγήματος, δύο πράγματα ἂς μάθωσιν οἱ Χριστιανοὶ ἐκεῖνοι ὅσοι παίζουσι μουσικὰ ὄργανα, τύμπανα, λύρας καὶ ἄλλα διάφορα παιγνίδια καὶ διαβολικὰ ὄργανα· πρῶτον, ὅτι πρέπει νὰ μισήσωσιν αὐτὰ ἀπὸ καρδίας, καθὼς τὰ ἐμίμησε καὶ ὁ Ἅγιος οὗτος Μάρτυς Φιλήμων καὶ νὰ μὴ θέλωσιν οὐδὲ νὰ τὰ ἐγγίσωσι διὰ τῶν χειρῶν των· δεύτερον, ὅτι ὁ Θεὸς τόσον ἀποστρέφεται τὰ τοιαῦτα ὄργανα καὶ τόσον δι’ αὐτὰ ὀργίζεται, ὥστε ρίπτει πῦρ ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὰ κατακαίει, διότι ἐρεθίζουν τὰ πάθη καὶ ἀποβαίνουν ὄργανα διαβολικά.

[6] Ἀντινόη ἢ Ἀντινόεια ἢ Ἀντινούπολις ἦτο πόλις τῆς μέσης Αἰγύπτου ἐπὶ τῆς δεξιᾶς ὄχθης τοῦ Νείλου. Ἱδρύθη τὸ 130 μ.Χ. ὑπὸ τοῦ αὐτοκράτορος Ἀδριανοῦ, πρὸς τιμὴν τοῦ ἐκ Βιθυνίας φίλου του Ἀντινόου. Ὑπῆρξε πρωτεύουσα τοῦ Ἀντινοΐτου νομοῦ καὶ ἕδρα Ἐπισκοπῆς.