Λόγος Β’. Πανηνυρικὸς εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς Θεοτόκου. Τοῦ Μακαρίου Σκορδύλη ἢ Κωφοῦ.

ὁ ἀόρατος κατὰ τὴν θείαν αὐτοῦ οὐσίαν, γέγονε δι’ ἐμοῦ ὁρατὸς κατὰ τὴν σάρκα· ὁ ἀγέννητος γέγονε δι’ ἐμοῦ γεννητός ὁ ἄχρονος, χρονικός· ὁ ἄϋλος, ὑλικός, ὁ ἀχώρητος χωρητός· ὁ ἄκτιστος κτιστός, ὁ βασιλεὺς δοῦλος· καὶ ὁ ἀπαθής, ποθητὸς κατὰ μόνην τὴν φύσιν τῆς ἀνθρωπότητος· θαῦμα τοῦτο ὑπὲρ ἔννοιαν, θαῦμα ὑπὲρ κατάληψιν καὶ Ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων, ὅτι εἰς μίαν μόνην ὑπόστασιν ἐνεδύθη σὺν τῇ Θεότητι τὴν ἀνθρωπότητα.

«Πῶς;» ἐρωτῶσι καὶ δεύτερον οἱ Ἀρχάγγελοι· «Πῶς; εἰπὲ ἡμῖν, ὦ Κυρία καὶ Δέσποινα, εἰπὲ ἡμῖν, ὦ οὐρανία Νύμφη, ποῦ ἀπῆλθεν ὁ ἀδελφιδός σου ἡ καλὴ ἐν γυναιξίν; Ἡμεῖς, ὡς λειτουργικὰ πνεύματα καὶ ἄϋλα τῆς ἀσωμάτου οὐσίας, ἀποροῦντες ἐπὶ τῷ παραδόξω θαύματι, ἐρωτῶμεν τὴν μακαρίαν σου ψυχήν, νὰ μᾶς γνωρίσῃς τὸν ἄγνωστον, διότι, ὡς ἀχώρητος, ἠξεύρομεν πὼς δὲν χωρεῖται οὔτε εἰς τὸν οὐρανόν, οὔτε εἰς τὸν ἀέρα, οὔτε εἰς τὴν θάλασσαν· πῶς λοιπὸν ἐχωρήθη ἐν τῇ μήτρᾳ σου; Ἐξήγησέ μας, Βασίλισσα, τὸν Βασιλέα πῶς γέγονε δοῦλος; Τὸν ἀόρατον, πῶς ὡράθη; Τὸν ἀκατάληπτον, πῶς ἐγνώσθη; Τὸν ἄκτιστον, πῶς ἐκτίσθη; Εἰπὲ ἡμῖν, ὦ Θεοχαρίτωτε Δέσποινα, τὸν ἄχρονον πῶς γέγονε χρονικός; Τὸν ἀπαθῆ, πῶς γέγονε παθητός; Τὸν Θεόν, πῶς ἀσπόρως ἐγέννησας; Ἐξέστησας, ἐξέστησας, Δέσποινα, τὴν ὁρατὴν καὶ ἀόρατον φύσιν, τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, τοὺς Ἀγγέλους καὶ ἀνθρώπους ἐπὶ τὴν μακαρίαν σου Γέννησιν».

«Διὰ τοῦτο τώρα, ὦ Θεοχαρίτωτε Δέσποινα, εἰς τὴν Ἁγίαν σου Κοίμησιν, ὅπου ἡνώθης μὲ ἡμᾶς τοὺς Ἀγγέλους, εἰπὲ ἡμῖν ποῦ ἀπῆλθεν ὁ ἀδελφιδός σου ἡ καλὴ ἐν γυναιξίν; Ἂν Σὺ ἐγέννησας τὸν ἀγέννητον, ἂν Σὺ ἐχώρησας τὸν ἀχώρητον, φαίνεσαι πλατυτέρα ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμον· φαίνεσαι τιμιωτέρα ἀπὸ τὰ Σεραφείμ, καὶ πλέον καθαρωτέρα ἀπὸ ἡμᾶς ὅλους τοὺς Ἀρχαγγέλους, ὅπου κρατοῦμεν μὲ φόβον τὴν ἁγίαν σου ψυχήν· φαίνεσαι πλέον παρρησιαστικωτέρα ἀπὸ ἡμᾶς πλησίον εἰς τὸν Υἱόν σου, καὶ διὰ τοῦτο, τώρα ὅπου πορευόμεθα εἰς τὸν Παράδεισον διὰ νὰ συνδοξασθῇς μὲ τὸν μονογενῆ σου Υἱὸν ὡς ἠγαπημένη Μήτηρ αὐτοῦ, τώρα ὅπου σὲ γνωρίζομεν ὡς Βασίλισσαν Ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων, διότι ἐγέννησας τὸν ἀθάνατον τοῦ σύμπαντος κόσμου Βασιλέα, προσκυνοῦμεν τὴν Βασιλείαν σου, γεραίρομεν τὴν ταφήν σου, δοξάζομεν τὴν Ἁγίαν σου Κοίμησιν, καὶ παρακαλοῦμεν νὰ μᾶς ἑρμηνεύσῃς καὶ πάλιν τὸ ἀπόρρητον μυστήριον τῆς Γεννήσεώς σου· λύσον ἡμῖν τὴν ἀπορίαν, καὶ ἀπόρριψον τὴν ἔκπληξιν καὶ τὸ θάμβος ἀπὸ ἡμᾶς· «Ποῦ ἀπῆλθεν ὁ ἀδελφιδός σου ἡ καλὴ ἐν γυναιξίν; Ἀδελφιδός μου κατέβη εἰς κῆπον αὐτοῦ εἰς φιάλας τοῦ ἀρώματος, ποιμαίνειν ἐν κήποις καὶ συλλέγειν κρίνα».