Λόγος Α’. Εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς Ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ Ἀειπαρθένου Μαρίας. Δαμασκηνοῦ τοῦ Στουδίτου διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν.

Ἠκούσαμεν ὅτι καὶ ὁ Σὴθ ὁ υἱὸς τοῦ Ἀδὰμ ἦτο ἀγαθὸς ἄνθρωπος, ἀλλὰ ἐκεῖνος ἦτο δεδιδαγμένος ἀπὸ τὸν πατέρα του τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν μητέρα του τὴν Εὔαν. Αὐτὸς δὲ ὁ Ἀβραὰμ ποτὲ λόγον Θεοῦ ἢ διδαχὴν δὲν ἤκουσεν, ἀλλὰ μόνος του ἐπενόησε τὸ καλόν. Αὕτη εἶναι ἡ πρώτη κατάστασις τῶν ἀνθρώπων.

Δευτέρα κατάστασις τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἐκείνων, οἵτινες δὲν δύνανται μόνοι των νὰ ἐννοήσωσι τὸ καλόν, ἀλλὰ χρειάζονται διδάσκαλον νὰ τοὺς διδάξῃ, ὅταν δὲ τὸ ἀκούσωσι, τὸ δέχονται μὲ πᾶσαν προθυμίαν, καὶ τὸ κάμνουν παρευθύς· ὅπως ὅλοι σχεδὸν οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, καὶ πρῶτον οἱ Ἀπόστολοι, οἵτινες ἦσαν ἄνθρωποι ἀγράμματοι καὶ ἰδιῶται καὶ δὲν ἐγνώριζαν τὴν ἀλήθειαν, καθὼς τὴν ἔμαθον ὕστερον, διότι πρότερον δὲν εἶχον ὁδηγόν τινα ἢ διδάσκαλον εἰς τὸ ἀγαθόν, ὡς τὸν Χριστόν, τὸν ὁποῖον εὗρον ὕστερον, ἀλλ’ ὅσον μὲν ἦτο ἔργον γνώμης ἀγαθῆς καὶ θεαρέστου, ἐκεῖνο καὶ ἔκαμαν· τὸ δὲ τέλειον τῶν καλῶν ἔργων ἀκόμη δὲν τὸ εἷχον ἀκούσει. Ὅταν ὅμως ἦλθεν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, καὶ τοὺς ἐδίδαξε, καὶ τοὺς καθωδήγησε, καὶ τοὺς ἔδειξε τὴν ἀλήθειαν, τότε, ὡς καλόγνωμοι καὶ καλοπροαίρετοι ἄνθρωποι ὅπου ἦσαν, παρευθὺς ἔλαβον τὸ καλὸν καὶ τὸ κατώρθωσαν· καὶ ὄχι μόνον αὐτοί, ἀλλὰ καὶ ὅσοι ἐγένοντο διάδοχοί των μετὰ ταῦτα, διότι οὐδὲ ἐκεῖνοι ἐγνώριζον τέλειον ἀγαθόν, ἐπειδὴ ἄλλοι ἦσαν παῖδες Ἑλλήνων, ἄλλοι Ἑβραίων, καὶ ἄλλοι ἀπὸ διάφορα πεπλανημένα γένη· ὅθεν δὲν ἐγνώριζον ποῖον εἶναι τὸ θέλημα τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ· ὡς δὲ τὸ ἤκουσαν ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους καὶ ἀπὸ τοὺς διαδόχους των, παρευθὺς ἄλλοι μὲν ἐγένοντο Μάρτυρες, ἄλλοι ἀσκηταί, ἄλλοι ὁμολογηταί, ἄλλοι δίκαιοι, ἄλλοι διδάσκαλοι καὶ Ἀρχιερεῖς, ἄλλοι εἰς ὅ,τι μέτρον ἔφθασαν καὶ ἤρεσαν πρὸς τὸν Θεόν. Αὕτη εἶναι, εὐλογημένοι Χριστιανοί, ἡ δευτέρα κατάστασις τῶν ἀνθρώπων.

Τρίτη δὲ κατάστασις τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἐκείνων, οἵτινες οὔτε ἀπὸ τὸν ἑαυτόν των ἐννοοῦν τὸ ἀγαθόν, οὔτε καὶ ἀπὸ ἄλλον ἐὰν τὸ ἀκούσωσι τὸ κάμνουν, ὡς πολλοὶ τὴν σήμερον· καὶ πρῶτος ὁ Ἰούδας, ὅστις ἦτο καὶ αὐτὸς εἷς ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους, ἀλλ’ ὡς κακόγνωμος καὶ κακοπροαίρετος ἄνθρωπος ὅπου ἦτο ὁ μιαρός, δὲν ὠφελήθη τίποτε, διότι οὔτε ἀπὸ τὸν ἑαυτόν του ἠννόησε τὸ ἀγαθόν, οὔτε ἀφοῦ τὸ ἤκουσεν ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Χριστοῦ τὸ ἔκαμνεν. Εἴθε εἰς τὴν τρίτην ταύτην τάξιν οὐδεὶς τῶν Χριστιανῶν νὰ καταταχθῇ. Ἐὰν δὲ εἰς τὴν πρώτην τάξιν δὲν φθάσωμεν, ἀλλὰ κἂν εἰς τὴν δευτέραν ἂς εἴμεθα· διότι καὶ ὁ Χριστὸς τοιούτους μάς θέλει νὰ εἴμεθα· διότι καὶ ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν τοιούτους ἀνθρώπους δέχεται· ὅτι καὶ ἡ πανήγυρις καὶ αἱ ἑορταὶ τῶν Ἁγίων τοιούτους ἀνθρώπους χρειάζονται.