Ἑρμηνεία εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιον τῆς ΚΥΡΙΑΚΗΣ τῶν ΒΑΪΩΝ (Ἰωάν. ιβ’ 1-18), ἐκ τοῦ «Κυριακοδρομίου» τοῦ Νικηφόρου Θεοτόκη, ἐλαφρῶς διασκευασμένη κατὰ τὴν φράσιν.

«Λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ Ἰούδας Σίμωνος Ἰσκαριώτης, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι. Διατὶ τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς; Εἶπε δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ’ ὅτι κλέπτης ἦν καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζε» (αὐτ. 4-6).

Ὁ Ματθαῖος λέγει, ὅτι τοῦτο «ἰδόντες οἱ Μαθηταὶ ἠγανάκτησαν» (Ματθ. κϛ’ 8), ὁ δὲ Μάρκος ὅτι «ἦσάν τινες ἀγανακτοῦντες πρὸς ἑαυτοὺς… καὶ ἐνεβριμῶντο» κατὰ τῆς γυναικὸς (Μαρκ. ιδ’ 4-5), ὁ δὲ Ἰωάννης λέγει, ὅτι ὁ Ἰούδας ἐσκανδαλίσθη· πῶς λοιπὸν ταῦτα συμβιβάζονται; Ταῦτα πάντα οὕτως ἐγένοντο, καθὼς οἱ Εὐαγγελισταὶ ἐσημείωσαν. Καὶ οἱ μὲν μαθηταί, ἀκούσαντες πρότερον παρὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅτι ἀρεστότερον εἶναι εἰς αὐτὸν τὸ ἔλεος ὑπὲρ τὴν θυσίαν (Ματθ. θ’ 13), ἠγανάκτησαν κατὰ τῆς Μαρίας, νομίζοντες ὅτι ἐποίησεν ἔργον, τὸ ὁποῖον δὲν ἦτο ἀρεστὸν εἰς αὐτόν· ὁμοίως καί τινες τῶν ἐκεῖ εὑρεθέντων ἠγανάκτησαν καὶ σφοδρῶς ἐταράττοντο καὶ εἶπον. Διατὶ ἀπωλέσθη τοῦτο τὸ μύρον; Αὐτὸ ἠδύνατο νὰ πωληθῇ ὑπὲρ τὰ τριακόσια δηνάρια καὶ νὰ δοθῇ εἰς τοὺς πτωχοὺς (Μαρκ. ιδ’ 4-5). Ὁ δὲ Ἰούδας ἠγανάκτησε καὶ ἐταράχθη, ὄχι ἐπειδὴ ἐφρόντιζε «περὶ τῶν πτωχῶν», ἀλλ’ ἐπειδὴ «ἦν κλέπτης» καὶ ἤθελεν, ἵνα βάλῃ τὰ τριακόσια δηνάρια, τὰ συμποσοῦντα χρυσοῦς περίπου δέκα πέντε, εἰς τὸ «γλωσσόκομον», ἤτοι εἰς τὸ σακκίον, ὅπερ αὐτὸς «ἐβάσταζεν» ὡς ἐπίτροπος καὶ οἰκονόμος τῶν ἀναγκαίων εἰς τὴν συνοδείαν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἔπειτα κλέψῃ αὐτὰ κατὰ τὴν συνήθειαν αὐτοῦ. Ἄκουσον δὲ τὶ πρὸς ταύτας τὰς ἀγανακτήσεις ἀπεκρίθη ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς πρὸς τὸν Ἰούδαν.

«Εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς· Ἄφες αὐτήν· εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό· τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε» (αὐτ. 7-8).

«Ἄφες αὐτήν» διευθύνει ὁ Ἰωάννης τὸν λόγον τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν Ἰούδαν, ἐπειδὴ αὐτὸν μόνον ἀνέφερε, σιωπήσας τοὺς ἄλλους τοὺς ἀγανακτήσαντας, καθότι περὶ αὐτῶν ἐλάλησαν πλατύτερον οἱ δύο Εὐαγγελισταί, ὁ Ματθαῖος καὶ ὁ Μάρκος. Ὅθεν καὶ ἡ ἀπόκρισις τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ πρὸς αὐτοὺς διερμηνεύει τὴν πρὸς τὸν Ἰούδαν συντομωτέραν αὐτοῦ ἀπόκρισιν· «Τί αὐτῇ κόπους παρέχετε; Καλὸν ἔργον εἰργάσατο ἐν ἐμοί· πάντοτε γὰρ τοὺς πτωχοὺς ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν καί, ὅταν θέλητε, δύνασθε αὐτοὺς εὖ ποιῆσαι· ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. Ὃ ἔσχεν αὕτη, ἐποίησε· προέλαβε μυρίσαι μου τὸ σῶμα εἰς τὸν ἐνταφιασμὸν» (Μάρκ. ιδ’ 6-8).


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὸ «ὡσαννὰ» τῶν Εὐαγγελιστῶν καὶ τὸ «σῶσον δὴ» τοῦ Προφητάνακτος Δαβὶδ σημαίνει ἓν καὶ τὸ αὐτό. Πρόκειται περὶ τῆς Ἑβραϊκῆς λέξεως «hosanna» ἢ «hosian na», ἥτις εἰς τὴν Ἑλληνικὴν ἑρμηνεύεται «σῶσον δή», «σῶσον λοιπόν». Ἡ φράσις αὕτη ἦτο συνήθης ἐπιφώνησις τῶν Ἑβραίων κατὰ τὴν χαρμόσυνον ἑορτὴν τῆς Σκηνοπηγίας, τὴν ὁποίαν ἐπιφώνησιν ἐπανελάμβανον πολλάκις κατὰ τὴν ἑορτὴν ταύτην. Τὴν αὐτὴν ἐπιφώνησιν ἐπιφωνεῖ νῦν ὁ λαὸς τῶν Ἑβραίων πρὸς τὸν ἐν θριάμβῳ εἰσερχόμενον εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ Ἰησοῦν ὑποδεχόμενοι οὕτω αὐτὸν ὡς Μεσσίαν καὶ ἐπικαλούμενοι τὴν εὐλογίαν του διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ Ἰσραήλ.