Ἑρμηνεία εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιον τῆς ΚΥΡΙΑΚΗΣ τῶν ΒΑΪΩΝ (Ἰωάν. ιβ’ 1-18), ἐκ τοῦ «Κυριακοδρομίου» τοῦ Νικηφόρου Θεοτόκη, ἐλαφρῶς διασκευασμένη κατὰ τὴν φράσιν.

ΛΑΜΠΡΑ καὶ ἔνδοξος ἡ σήμερον ἑορταζομένη πανήγυρις τῆς εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ εἰσόδου τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Εἰς ταύτην τὴν θεοδόξαστον εἴσοδον δὲν βλέπεις ἔργα τέχνης, οὐδὲ ἑτοιμασίας κατὰ προσταγήν, οὐδὲ προσκυνήματα φόβου τέκνα, οὐδὲ τὰ ἄλλα, ὅσα ἐποίουν οἱ παλαιοὶ τῶν Ρωμαίων ἀρχιστράτηγοι, ὅταν, νικηταὶ ἐπιστρέφοντες, θριαμβευτικῶς εἰσήρχοντο εἰς τὴν βασιλίδα τῶν πόλεων αὐτῶν· ἀλλὰ βλέπεις ἁπλότητα φυσικήν, τιμὰς αὐτοπροαιρέτους, εὐλάβειαν, ψυχῆς καρποφορίαν, προφητειῶν Θεοῦ ἐκπλήρωσιν. Ὁ Ἰησοῦς, καθήμενος ἐπὶ πώλου ὄνου, ἵνα πληρώσῃ τὴν περὶ αὐτοῦ μυστηριώδη προφητείαν, ἔρχεται εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα· τὸ δὲ πλῆθος τοῦ λαοῦ καὶ τῶν κατοικούντων εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ τῶν ἐλθόντων τότε ἐκεῖ διὰ τὴν ἑορτὴν τοῦ Πάσχα, ἀκούσαντες ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἔρχεται, λαβόντες εὐθὺς εἰς τὰς χεῖρας αὐτῶν τὰ βαΐα τῶν φοινίκων, τρέχοντες ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν αὐτοῦ βοῶντες μεγαλοφώνως· «Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ Βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ» (Ἰωάν. ιβ’ 13).

Τότε ἄλλοι μὲν ἐκ τοῦ πλήθους ἔστρωσαν τὰ ἱμάτια αὐτῶν εἰς τὴν ὁδόν· ἄλλοι δέ, κόπτοντες «κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων» (Ματθ. κα’ 8), ἐπεστρώννυον εἰς τὴν γῆν, δι’ ἧς ἔμελλε νὰ διέλθῃ ὁ Ἰησοῦς. Ἄλλοι δὲ πάλιν προπορευόμενοι καὶ ἄλλοι ἀκολουθοῦντες ἐκραύγαζον· «Ὡσαννὰ τῷ Υἱῷ Δαβίδ· εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις» (Ματθ. κα’ 9)· ἄλλοι δὲ ἐβόων· «Εὐλογημένη ἡ ἐρχομένη Βασιλεία ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ πατρὸς ἡμῶν Δαβίδ· ὡσαννὰ ἑν τοῖς ὑψίστοις» (Μάρκ. ια’ 10). Καὶ τὸ μὲν πλῆθος τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ὅτε ἤγγισεν ὁ Ἰησοῦς πλησίον τῆς καταβάσεως τοῦ ὄρους τῶν Ἐλαιῶν, ὕψωσαν πάντες τὴν φωνὴν καὶ ἐδοξολόγησαν αὐτὸν λέγοντες· «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος Βασιλεὺς ἐν ὀνόματι Κυρίου· εἰρήνη ἐν οὐρανῷ καὶ δόξα ἐν ὑψίστοις» (Λουκ. ιθ’ 38). Οἱ δὲ ἀπειρόκακοι παῖδες, ὅτε φθάσας εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ εἰσῆλθεν εἰς τὸν Ναόν, ἐξεβόησαν· «Ὡσαννὰ τῷ υἱῷ Δαβίδ» (Ματθ. κα’ 15). Ἡ ἀνάστασις τοῦ Λαζάρου καὶ ἡ ἐνδοξοτάτη εἴσοδος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ ἄναψαν τὸν φθόνον τῶν ἀρχιερέων καὶ Φαρισαίων καὶ τῶν πρεσβυτέρων τοῦ λαοῦ. Ὅθεν ἠκολούθησε τὸ Πάθος αὐτοῦ καὶ ὁ Σταυρὸς καὶ ὁ θάνατος, τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὰ ὄργανα. Ἱστορεῖ δὲ ταῦτα τὸ σήμερον ἀναγνωσθὲν Εὐαγγέλιον, ἀρχόμενον οὕτω.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὸ «ὡσαννὰ» τῶν Εὐαγγελιστῶν καὶ τὸ «σῶσον δὴ» τοῦ Προφητάνακτος Δαβὶδ σημαίνει ἓν καὶ τὸ αὐτό. Πρόκειται περὶ τῆς Ἑβραϊκῆς λέξεως «hosanna» ἢ «hosian na», ἥτις εἰς τὴν Ἑλληνικὴν ἑρμηνεύεται «σῶσον δή», «σῶσον λοιπόν». Ἡ φράσις αὕτη ἦτο συνήθης ἐπιφώνησις τῶν Ἑβραίων κατὰ τὴν χαρμόσυνον ἑορτὴν τῆς Σκηνοπηγίας, τὴν ὁποίαν ἐπιφώνησιν ἐπανελάμβανον πολλάκις κατὰ τὴν ἑορτὴν ταύτην. Τὴν αὐτὴν ἐπιφώνησιν ἐπιφωνεῖ νῦν ὁ λαὸς τῶν Ἑβραίων πρὸς τὸν ἐν θριάμβῳ εἰσερχόμενον εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ Ἰησοῦν ὑποδεχόμενοι οὕτω αὐτὸν ὡς Μεσσίαν καὶ ἐπικαλούμενοι τὴν εὐλογίαν του διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ Ἰσραήλ.