Ὁμιλία εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιον τῆς ΙϚ’ ΚΥΡΙΑΚΗΣ τοῦ ΤΕΛΩΝΟΥ καὶ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ (Λουκ. ιη’ 10-14), ἐκ τοῦ «Κυριακοδρομίου» τοῦ Νικηφόρου Θεοτόκη, ἐλαφρῶς διεσκευασμένη κατὰ τὴν φράσιν.

Μακάριος λοιπὸν ἐκεῖνος ὁ ἄνθρωπος ὅστις ἀπέκτησε τὸν ἀτίμητον τῆς ταπεινοφροσύνης θησαυρόν· αὐτὸς μὲν εἶναι εἰκὼν ζῶσα καὶ ὁμοίωμα ἔμψυχον τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡμεῖς δὲ ἐνατενίζοντες εἰς αὐτόν, βλέπομεν ἐν αὐτῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν τοὺς ἁγίους χαρακτῆρας. Κερδαίνει δὲ ὁ ταπεινὸς κέρδος πολὺ καὶ μέγα· τὴν ἀνάπαυσιν κερδαίνει τῆς ψυχῆς αὑτοῦ, «Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν». Ὁποίαν δὲ ἀνάπαυσιν νοήσῃς εἴτε τὴν πρόσκαιρον καὶ φθαρτήν, εἴτε τὴν αἰώνιον καὶ ἄφθαρτον, ὀρθὸν εἶναι τὸ νόημά σου, διότι ὁ ταπεινὸς ἄνθρωπος καὶ τῶν δύο ἀπολαμβάνει ἀναπαύσεων. Τοῦ ὑπερηφάνου ἡ καρδία εἰς τὴν πρόσκαιρον ταύτην ζωὴν οὐδέποτε ἔχει ἀνάπαυσιν, ἐπειδὴ οὐδέποτε δύναται νὰ ἀπολαύσῃ ὅσα ἡ ὑπερηφάνεια αὐτοῦ φαντάζεται. Τοῦ ταπεινοῦ ἡ καρδία εἰς ταύτην τὴν ζωὴν ἔχει πᾶσαν ἡσυχίαν καὶ ἄνεσιν, ἐπειδὴ πολὺ εὔκολα εὑρίσκει ὅσα ἡ ταπείνωσις αὐτοῦ ζητεῖ. Ὁ ὑπερήφανος εἰς τὴν μέλλουσαν ζωὴν δὲν ἔχει ἄνεσιν, ἀλλ’ οὐδὲ σωτηρίαν, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς ἀντιτάσσεται εἰς αὐτόν· ὁ ταπεινὸς ἐκεῖ εὑρίσκει τὴν τελείαν ἄνεσιν καὶ σωτηρίαν, ἐπειδὴ ἔχει τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ· «Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν» (Παροιμ. γ’ 34). Ἀκούσατε καὶ ἄλλα χαρίσματα τοῦ ταπεινοῦ, ἵνα ἔτι μᾶλλον θαυμάσητε

Ὁ οὐρανὸς εἶναι ὁ θρόνος τοῦ Θεοῦ, ἐπειδὴ ἐν τῷ οὐρανῷ ἀκαταπαύστως δοξολογεῖ αὐτὸν πᾶσα ἡ ἐπουράνιος στρατιὰ τῶν ἀγγελικῶν δυνάμεων· μετὰ δὲ τὸν οὐρανὸν θρόνον ἔχει τὴν καρδίαν τοῦ ταπεινοῦ καὶ κατοικητήριον, εἰς τὸ ὁποῖον ἀναπαύεται. Ἰδοὺ πῶς περὶ τούτου ἐλάλησεν ὁ Θεὸς διὰ στόματος τοῦ Προφήτου Ἡσαΐου· «ὁ οὐρανός μοι», εἶπε, «θρόνος καὶ ἡ γῆ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν μου· ποῖον οἶκον οἰκοδομήσετέ μοι; καὶ ποῖος τόπος τῆς καταπαύσεώς μου; Πάντα γὰρ ταῦτα ἐποίησεν ἡ χείρ μου, καὶ ἔστιν ἐμὰ πάντα ταῦτα, λέγει Κύριος» (Ἡσ. ξϛ’ 1-2). Ἄνθρωποι, λέγει, ἐγὼ ἔχω θρόνον τὸν οὐρανὸν καὶ ἡ γῆ εἶναι ὑποπόδιον τῶν ποδῶν μου· ἡ χείρ μου ἐποίησε τὰ πάντα, ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν μου εἶναι πάντα τὰ ὁρατὰ καὶ ἀόρατα· ποῖον οἶκον δύνασθε νὰ οἰκοδομήσετε ἄξιον δι’ ἐμέ; Ποῖος νομίζετε σεῖς ὅτι εἶναι ὁ τόπος εἰς τὸν ὁποῖον ἐγὼ κατοικῶ καὶ ἀναπαύομαι; Εἰς ποῖον ἄλλον τόπον ἐπιβλέπω ἐγὼ ἢ ποῖος ἄλλος τόπος εἶναι ἄξιος τῆς καταπαύσεώς μου, εἰμὴ ἡ καρδία τοῦ ταπεινοῦ, ὅστις εἶναι ἥσυχος καὶ πρᾷος καὶ τρέμει τοὺς λόγους μου; «Καὶ ἐπὶ τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλ’ ἢ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν καὶ ἡσύχιον καὶ τρέμοντα τοὺς λόγους μου;» (Αὐτόθι 2).